Poem in printable PDF format
Gabham
deachmhaidh ar ndána
[McKenna, L.:
Dán Dé: The poems of Donnchadh Mór Ó Dálaigh, and the religious
poems in the duanaire of the Yellow Book of Lecan, Dublin,
1922, poem 25]
Donnchadh Mór Ó
Dálaigh
1 Gabham
deachmhaidh ar ndána
do Dhia mar as
díongmhála
mithigh dhó ar
ngréas mar do gheibh
béas ro badh mhó
ná mithigh.
2 A-tú riamh is
ní riacht uaim
ag geall d’Íosa
’ma éanduain
nochan fhuil
meall as mhó dhamh
ná a gheall dhó
is gan a dhéanamh.
3 Sinne ag
déanamh ar ndána
do chách do
chionn éadála
an té do chéas
tar ar gceann
far ngréas is é
nach áirmheam.
4 Tárras
deighealadhain de
gidh olc bheirim
a buidhe
ní fhidir mé an
deaghshlad damh
dearmad an té dá
dtárradh.
5 Córaide dhamh
is dearbh leam
friochnamh re Dia
fa ndligheann
gidh suail ó a-né
gus a-niogh
as an ré do
chuaidh [cúiteamh].
6 D’Íosa nochan
fhoráil uann
feasda deachmhadh
ar ndeaghdhuan
deachmhaidh ar
leith do luagh croidh
nó duan as na
deich nduanaibh.
7 Tabhram a
thruagha a ndligh dhínn
gan imreasain don
Airdrígh
cíos mar do
gheabhthair don Ghall
sgíos ’mun
ndeachmhaidh ná déanam.
8 Do dhlighfeadh
gach neach fa nimh
d’éis a éadála
d’áirimh
an deachmhadh do
Rígh na ríogh
acht deachmhadh
mír na míghníomh.
9 Gion go dtí
riomsa is mé a-muigh
Dia do dhearmad
fá dheachmhaidh
na féich nach
cuirim dhó dhíom
do ló an
fhuighill badh imshníomh.
10 Do bhiadh ag
cách seanmhóir sonn
dá mbeith a
n-aire oram
a-tá an bás re
béal gach fhir
mar shás re n-éan
gan fhaicsin
11 Olc
freagarthar an robhadh
gidh meinic a
mhothoghadh
an fear red
thaobh mar théid as
ní léig dá gach
aon anas.
12 Mar sgarthar
an t-aos aithnidh
borba mhór nach
mothaighthir
’s iad a-rís ag
teacht dá dtaigh
ní beacht le dís
a ndeaghail.
13 An fear
éirgheas uaid a-mach
ní fhaicfe beo ar
n-a bhárach
ceilt gach
thaoibh leabhair fa lic
do bhearair
d’aoidh go haimhghlic.
14 Nior chuir
sinn i sníomh go se
th’éara-sa a
ghnúis Mheic Mhuire
lá an Luain budh
hachlán th’éara
athnár an uair
aithmhéala
15 Re hÍosa is
adhbhar móide
teacht tar tuar
na Tríonóide
ní leanta ní as
sia ná sin
do bhí Dia re n-a
dhúilibh.
16 Ní shaoilim
acht ag Dia a dhearbh
má téid óinmhid i
nIfearnn
gá breath rug
féin ar an bhfear
dá nach tug céill
nó creideamh.
17 Fuighlim
d’Íosa amhlaidh so
más eadh do b’áil
le hÍosa
is cead liom-sa a
Dhé mo dhul
beag n-ionnsa é
do eadar.
18 Guth ar
bhuidhin bhíos gan neart
ná tabhram tré
n-ar dtreiseacht
Mac Muire ní
doilghe dhó
luighe oirne ná
orra.
19 An duine
ad-chí a-niogh i niort
ag so i márach é
i n-ainriocht
an sluagh mar
a-droigh ag dul
truagh gan acht
soin an saoghal
20 A dhaoinei-se
nach deachaidh
bídh feasda go
fuireachair
bhar dtocht ar
cheal is cinnte
gidh eadh is olc
oirchillte.
21
Do bhéar dhaoibh re ndul san mbeirn
tuarasgbháil tighe Ifeirnn
all
bruachdhubh roighéar riasgach
goibhéal uathmhar ilphiasdach.
22
Gach fraoch gach fiodhbhadh fhuil ann
gach
srath gach áth gac abhann
gach
faighthe ar a saltair sibh
mar
altain d’aithle a hoirnimh.
23
Do ghéabhtha ar bhar gcionn don chuairt
eadarnaidh is í anshuairc
sluagh borb diabhlaidhe i nbhar ndáil
ord
iarnaidhe i ngach éanláimh.
24
Éirghid daoibh a haird eile
fir
go dteangthaibh teinntighe
mar
eimhear is ord dá ghuin
colg
teineadh ar gach teangaidh.
25 A
thruagha ní tháinig teidhm
acht
dul daoibh d’fhéachain Ifeirnn
éitche a leabthach gráin a ngon
gáir
na bpeacthach dá bpianadh
26
Gairbhe a leacaigh lór do phláigh
teas
agus fuacht a urláir
troma a thairnighe nach te
loma
is gailbhighe a ghaoithe.
27
Eitche an teaghlaigh thig ón tsornn
éitche an bheoil as bhéal d’Iofarnn
eagail an craos dorcha dubh
is
aos comhtha ’gá chosnamh.
28
Inneosud ’n-a dheaghaidh dhaoibh
sgéala an ríghthighe im rolaoidh
ní
sgeoil [drochratha] a ndearbhadh
eoin
cochlacha ag ceileabhradh.
29
Is ceol dá gceolaibh maithe
oirfideadh na héanlaithe
fosgadh gotha gach eoin fhinn
mar
sgotha ceoil a cuislinn.
30
Gá fios nach faicfe fear uaibh
an
gcathraigh neamhdha neamhfhuair
ionnmhas an talmhan truagh sin
’s
gan luagh na hadhbhadh d’fhaicsin.
31
Eadarnaidh d’ainglibh nimhe
ar
bhar gcionn do chífidhe
dar
libh is grian dá ghabhlaibh
niamh gach fhir don eadarnaidh.
32
Do chífidhe an clár neamhdha
as
teaghdhais an Tighearna
slógh san rathaigh go reabhach
’mun
Athair mór muinntearach.
33
Gairid lá ag lucht an taighe
gan
chogadh gan chorraighe
gan
aon ag ceilg dá chéile
gan
taom d’fheirg ná d’aimhréidhe.
34
Gan lá bróin tré bheathaidh síor
gan
imreasain gan imshníomh
gan
ghalar gan tnúdh gan troid
gan
rún faladh nó formaid.
35
Gan orchra ar síodh nó ar sonas
gan
íotain gan ocaras
gan
mhonar gan ghníomh dar ghein
acht
moladh Ríogh an ríchidh.
36
Do bhéara an Rí mar roghain
na
cathracha ad-chualobhair
ar
rogha féin dúin budh dheacht
do
mhúin dúinn céill is cloisdeacht.
37
Gé dearar gur logh Dia dhúinn
is
gomadh mionca ar míorúin
loghadh na gcéad ndoibhéas damh
créad fá dtoiréas dá dtugadh.
38
Eagail leam Dia fá ndéanaim
fo
ríor is olc aithfhéaghaim
súil
[a] ní féin [ar] gach fear
béim
ar an tí nach tibhreadh.
39
Mé ag siobhal ó aois meic mhaoith
go
bhfuilim i n-aois óglaoich
sódh
ar a dtaisdil mo throigh
ba
mór n-aisdir dom anmoin.
40
Tríocha bliadhan beag do phoinn
thugas ceannas dom choluinn
srian ris an gcolainn badh cóir
’s a
n-iarr orainn dá honóir.
41
Gá misde don cholainn chriadh
an
t-anam d’faghbháil ilphian
léim
let olc ní cóir a chuirp
ní
hort as dóigh a dhíoghuilt.
42
Mh’anam-sa i n-aghaidh mo chuirp
eisean gan fhéachain d’iarmuirt
ar
gclí-ne ag crádh na hanma
nár
líne na lánamhna.
43 A
thaoibh-se ar a dtá mo lámh
gé
taoi a-nocht go hóg iomshlán
cinnte daoil ort dot ithe
a
thaoibh is olc th’áirithe.
44
Tabhradh Mac ar seathar sinn
ar
chionn éaga go hinill
rath
críche gion go ndligh dhamh
ar
na cíche ór ibh th’adhbhar.
45
Dlighidh an Coimdhe rom chum
trócuire d’fhéachain oram
’s é
’n-a dhearbhráthair ’n-a dhiaidh
deaghmháthair Dé ’n-a deirbhshiair.
46
Sirim ceannsa ar Mhac Mhuire
cia
ar nach tug a thrócuire
ó
raghar ar gcúl chuga
laghadh dhúnn ar ndrochugo.
47
Inghean Iaichim is Anna
conair molta míorbhalla
dá
dtrian impidhe aice
finntighe na fochraice.
48
Gabhaim greim maith do Mhuire
meinic sionn dá síorghuidhe
a
cuid do dhuain Dé dlighidh
do
chuaidh mé ’n-a muinighin.
49
Gá foráil flaitheas nimhe
d’fhagháil tré ’n-a himpidhe
gan
bheith fa ghlóir éarlaimh ann
ón
óigh ghléaghlain ná gabham.
50
Aitchim an dá dheaghfháidh dhéag
fam
thabhairt do Dhia ar deighshéad
slóigh ar nach ceiseabh chuige
dá
sheisear do shochruide.
51
Im Aindrias im Eoin nglanógh
im
Philip im Pharthalón
im
Mhatha mór as mhór bhladh
im
Thatha im Phól im Pheadar.
52
Im Thomás im Mhaithias mór
im
SheanIacóbh im Shiomón
dá
fhear déag nach seachain sinn
rem
beathaidh rem éag aitchim.
53
Guidhim an móirsheisear mór
fam
thabhairt a Dhé ar dheaghshódh
lughaide is omhan eisean
ó
moladh na móirsheisear.
54
Im Mhíchéal mbláthmhar mbithfhial
im
phríomhfhlaith im Phanithial
im
Ruimhial ris nach sgar sgiamh
im
Uirial nglan im Ghaibhrial
55
Im Sairial seolta caingean
im
Raifial n-ard árchaingeal
uaisle an tsamhaidh aingligh fhinn
rem
chaingnibh gabhaidh guidhim.
56
Guidhim ceathrar sgríobhtha sgéal
im
Lúcas liom go láintréan
in
Eoin im Mhatha im Mharc
treoin na flatha dar bhfóbart.
57
An triúr fheadhbh im Mhartha móir
’s
im Mhuire máthair Iacóibh
’s
im Mháire Magh-da-léana
báidhe dhamh rom dhídéana.
58
Guidhim na hógha uile
’mun
ríoghain im roMhuire
do
shódh móideadh an Ríogh rinn
an
cóigear gríobh n-ógh aitchim.
59
Im Chaitir-fhíona as fhearr thig
im
Dheir-bhile is im Bhrighid
cóig
glanchroinn ris nach gráin poing
im
Shamhthainn gcáidh im Chaoluinn.
60
Aitchim an dá dheaghfháidh dhéag
fam
thabhairt do Dhia ar dheighshéad
do
gheabhthar ionn dá n-áireamh
an
ceathrar fionn fíorfháidheadh.
61
Im Amos im Íosa hÉal
im
Isahias im Aiséar
ceathrar glainfhial i mbiadh báidh
im
Dhainial bhfial an bhfíorfháidh.
62
Guidhim liom go dian díreach
an
chéad míle mairtíreach
díon
damh gan chionaidh gan chrádh
im
Ghrioghair nglan im Ghearmán.
63
Im Sdeafan im Laibhrint lonn
im
Chlement dar chóir tearmonn
tréan i dtoigh Dé na deighfhir
as a
bhfoil mé ag muinighin.
64
Guidhim an sluagh mór manach
im
Bheinidheacht mbuanbhladhach
gach
manach bhus adhma orm
do
thabhach mh’anma a hIofarnn.
65
Guidhim Auguistin óghach
go
’n-a chéadaibh canónach
íocfa ar nduais-ne na deighfhir
as
uaisle is na himpidhibh.
66
Guidhim Martain réidh reabhach
go
’n-a shluagh fhionn fhaoiseamhach
go
ndeach mé san magh neamhdha
más
é tal mo Thighearna.
67
Guidhim Pádraig Puirt na reann
im
naomhaibh uaisle Éireann
im
Ghrinne rom ghonann grádh
im
Cholam Cille im Chiarán.
68
Im Arannán im Odhrán
im
Fhinnéan im Adhamhnán
gach
naomh dá ndéanam dán
díbh
im Bhréanann mbán im Bhaoithín.
69
Im Fheichin Cunga im Chuimín
im
Sheannach im SheanChuimín
beid
go luinneach im láimh thall
im
Choinneach gcáidh im Chomhghall.
70
Im Ó Suanaigh na salm ngrod
im
Ghiolla Aodha Easbog
gach
naomh gach naomhóg dá gcluin
im
Mhaol Maodhóg Ó Monguir.
71
Im naomhaibh Éireann uile
dom
shíoth le Mac mórMhuire
im
Bhéinne ngléaghlan nach gann
im
Éinne éarlamh Arann.
72
Gach ní as cumhain ’s nach cumhain
liom
d’ainglibh is d’éarlamhaibh
a
roineart a ngníomh ’s a ngreim
dom
dhíon ar oireacht Ifrinn.
73
Ní hiad naoimh an bheatha bhí
thig
díom d’áireamh acht éinní
gach
naomh dar naomhadh ar nimh
dom
shaoradh ar taom dtuisil.
74
Eoin Bruinne is im Eoin Baisde
dom
dheaghailt re díochaisge
eoin
oile Pól is Peadar
Muire ógh dom fhoircheadal.
75
Rob sgiath dídin an duansa
do
mharbhaibh na mórshluaghsa.
dom
aos aithnidh don fheadhain
dar
n-aithribh dar n-oideadhaibh.
76
Guidhim fós an bhFáidh bhéaras
neamh dá gach neach mheibhréabhas
go
rod beara ar neamh a-nonn
gach
fear dá ngeabha a ngabham.