firstLine"; ?>

1068. Gin go gcarthair cara siur $
Length: very long 50qq
Certainty: 4
Period:
  1. 15th ult
Areas:
  1. Connacht
Classes:
  1. religious
Manuscripts:
  1. RIA 1235 (C/ii/2) 15th -16th cent.
  2. TCD 1340 (H.3.19) 16th -17th cents.
Prints:
  1. transl. McKenna, PB no. 13, pp. 61-6, 166-9
Motifs:
  1. envois to SS Francis and Michael
  2. irresistible attractions of BVM for all men
  3. symptoms of grief (red tears q. 20)
  4. imagery for BVM
  5. kinship of mortals with BVM
  6. Judgement Day
  7. poverty a virtue q. 47
  8. duelling/jousting
  9. aonach q. 26
  10. Proverb q. 1
Poet Christian Names:
  1. Pilib Bocht (cf. dedications in last verses)
Poet Surnames:
  1. O hUiginn
Patron Christian Names:
  1. BVM
Patron Surnames:
  1. saint
Apologue Subclasses:
  1. Flight into Egypt
  2. Sorrows of BVM
  3. S George: replaced at tournament by BVM
Meter Vars:
  1. RannMhor
Poem:

Poem in printable PDF format

Gion go gcarthair cara siur


[McKenna, Lambert: Philip Bocht Ó hUiginn, Dublin, 1931, poem 13]


1 Gin go gcarthair cara siur

anfaidh gan a chara ar gcúl

snas an fhocail gémadh ál

a rádh is glas docair dhúnn.


2 Is í breath do béarthaoi air

gé do féaghthaoi fa seach sibh

gurab í an tsiur as teo toil

muna fhoil ceo ar iul gach fhir.


3 Toil ar meanman dleaghar dhínn

treabhadh dá ndearnar ’na dhiaidh

dlighthear annsa i n-aghaidh gráidh

cáir damhsa a shamhail dom shiair.


4 A fhagháil madh áil ón mhnaoi

grádh d’fhagháil nír fhaláir dhí

ní sirthear acht ar eacht é

searc an té ar a sirfeadh sí.


5 Máthair agus sí ’na siair

ní bráthair an tí nach túir

a-tá bheith i mbun an ghaoil

ar bhreith dhaoibh nó a chur san chúil.


6 Mór bhfear lénab ionmhuin í

i n-ionbhuidh a chean do chaoi

iongnadh a mhéad tá ar a tí

’s nach bí éad mná ris an mnaoi.


7 Dá treoir ní budh tugtha cor

’na deoidh do budh dulta ar neamh

siur do imthigh an t-iul glan

nar ghabh iul timchil as teagh.


8 Siur ar dtoghuine i dtigh Dé

siur sin dán roghuire an rí

banógh nach bean mar gach mnaoi

do bhaoi seal ar anshógh í.


9 Do bhí fa dhaloi ag Muire mhóir

Muire agus gan mhnaoi ’na péin

mac Dé ar fóghra ó thír do thír

ní budh brígh lé a fóbra féin.


10 [Fionnoire] nar mheadh don mhnaoi

gá ionghuire ar fheadh a ré

neimhréidh fan mbochtacht do bhí

si ag fortacht deidhbhléin Dé.


11 Mac Dé ar eachtra agus an ógh

an é nar dheacra iná ar ndíon

gan ar a sgáth achd sí ag saor

an chraobh dár bhláth rí na ríogh.


12 Tig cealg fhalaigh ar an óigh

’s ar an leanb dár labhair Eoin

an oidhidh nach é do thuair

go bhfuair oidhir Dé fa dheoidh.


13 A brón gin gur bh’oil dá haois

do loigh do budh lór do sgís

ar Muire óigh d’eire a báis

eire budh pháis dóibh ’n-a ndís.


14 Anaidh ’n-a chomhghar gá chaoi

gan charaidh ag congnamh lé

achd gur leathlámh ar Eoin í

do bhí ar seachrán i ndeoidh Dé.


15 Do gheall sí an maicsin dá mnáibh

d’fhaicsin agus nír bh’í a ndóigh

buime an leinbh gá gcur ar céill

a sgur féin gér fheidhm don óigh.


16 Do bhí an mac fa martra lé

’n-a dhalta is ’n-a mhac don mhnaoi

do chaoin flaith nimhe ar dhá ní

gur chaith sí a cridhe re a chaoi.


17 A sgarthain an uair do b’ál

ris an uaidh do athraigh seol

ar a leanb do luigh an ógh

nír mhór nar fhuil dearg a deor.


18 [San] lia ’n-a éanar gan óidh

ní sgéaradh re Dia dá deoin

cead na hanamhna ní uair

beag nar smuain anumhla d’Eoin.


19 A chaoineadh mar budh dhú dhí

gá dtú achd nír mhaoidheamh don mhnaoi

do shil an réadla ar ndol Dé

an ré ar an gcor gcéadna ag caoi.


20 Ní rabha fa masla mhór

’s [mo] chara gum charsa ar eol

ball ’n-a churp nar treaghdadh tríom

bíodh ré hucht deargadh na ndeor.


21 A hoidhre lér hosgladh neamh

brosdadh dom choimdhe ar dhá chor

a horchra agus a gníomh glan

foghtha dhamh síodh ar a son.


22 Do gabhair Moire fa mhian

do chabhair gach dhuine dhíol

a lochta do leagh an ógh

mór bhfear nar dhocra mo dhíon.


23 Fuaras briathra [ó] bhfuighthí fail

dá gcuirthí ar na briathra bail

an glór diamhair a-déar ribh

ní sgéal sin gan fhiadhain air.


24 Neach do bhí umhal don óigh

ris nar tubhadh ní budh náir

nach tug san uile bhan brígh

nír char díbh achd Muire a-mháin.


25 Lá dá [gcualadh] comhdháil mhór

san chomdháil [uabhar] nír fhaomh

[ag] Moire do ansan uadh

sluagh Saghsan roimhe san raon.


26 Do mhian an aonaigh nir fhéach

maolaidh a mhian fa mian bhaoth

téid ar dtós go teagh na dtráth

a nós gnáth do lean an laoch.


27 Ón choraidh nar fhéidear é

san éigean do fholuigh sí

lá an ghaisgidh fa bhuaidh do bhaoi

a ghnaoi is i n-aisgidh fhuair í.


28 Do maoidheadh a chlú ós a gcionn

ar sgaoileadh [insan gcrú] crann

téid an té nar thuair an geall

i gceann an tsluaigh do b’é a am.


29 Ni chreideadh ar chan an sluagh

a bhladh nír leigeadh fa lár

a ghníomh gá ghabháil i mbéal

an sgéal fíor d’fhagháil nar bh’ál.


30 Do b’é sgéal gach dhuine dhíbh

sgéal achd sé ní fhuighe uainn

do budh neimhní dháibh [do] dhréim

[led] láimh féin do beirthí buaidh .


31 Maoidhthear a ghníomh fa gníomh moch

do shaoilfeadh lér shíol dá rath

san chluiche gidh bé do bheath

gur bh’é neach budh mhuiche a-mach.


32 Fuaras anáir as fhiu gnaoi

a fagháil gin gur fiu mé

do aithin croidhe an fhir í

is í Moire sin ar sé.


33 Clú an sgeoilse do an air

San Seoirse fa chlú do chuir

gur hiomchradh lé oire an fhir

’s é is-tigh ó Mhoire ’s a-muigh.


34 Ón ríoghraidh do cháidh fa chlú

tres an míorbhail do ráidh riu

biad fa dhaoirse dhí ’s do Dhia

ní as sia rer mbaoisne ní bhiu.


35 Tug anóir ar a dhruim dí

fa chuing don bhanóigh do bhaoi

ar ngabháil an lása lé

sé ag fagháil grása agus gnaoi.


36 Gomadh éidear is é ar rádh

mé mar an gcéidfhear do chlódh

San Seoirse gér ghloine ngníomh

bríogh an sgeoilse ar Moire mór.


37 Táinig adhnadh nósa an naoimh

don lósa dár labhradh uaim

mar an lá téarná a-tá m’óidh

fóill gach éanlá go Lá an Luain.


38 Lámh linn ar do bhreith ní bhia

ná feith sinn san támh i dtú

a bhanchara gidh dhíonn dó

i ló sgarthana an ríogh rú.


39 Ní héadóigh mo theibe thall

éagcóir muna leige linn

dá n-aomhtha coir tar mo cheann

fearr mo dhóigh nach saorfa sinn.


40 Dá láimh chlí a-támaid ag triall

id chlí gé thánaig dár dtúr

do mhac Dé achd go ndlighthear gaol

an taobh clé do dhlighfeadh dhúnn


41 Tairg a char d’aontail is iad

sul rabh red ghaoltaibh a ghrúg

it éagmhais a fhalt na ngéag

créad do ghéandais san alt úd.


42 Féach meadh ar lochtaine ar lár

lean do bhochtaine is do bhrón

a shúil ghorm dár ghoire déar

féagh ó chroidhe orm a ógh.


43 A airdbhean don fhine as mhó

a mhaighdean gan righe ria

a bhean ghrádha ós ghnaoi gach mná

a-tá ’n-a mnaoi dhála ag Dia.


44 Do cheannach budh dú go daor

tú an t-eallach agus an t-ór

bronntar don fhior lénab ál

a lámh na mbronntadh mion mór


45 A bhuille bháire na mban

a sgáile na tuinne is teagh

a thrilis fhiar nar fhaomh cion

a chraobh ós fhiodh a ghrian gheal


46 A thobar ar nach téid trágh

ó dtéid an cogadh ar gcúl

a shnaidhm síotha na sé slógh

a chlódh fhíocha Dé na ndúl.


47 A fhurtocht an bheatha bhí

do bhochtacht nar mheatha mé

a eidhnéin an fhíona naoi

a dhlaoi dhíona deidhbhléin Dé.


48 A chuirm na n-easbal ’s na n-ógh

a mhuirn nach measdar go daor

a chridhe gan shal a shiur

a iul glan nimhe na naomh.


49 A bhaincheann an uile fhear

a Mhuire a bhaincheann na mban

is ar do sgáth as dú dul

tú as bhun do chách gin go gcar. Gion


50 Bráthair bocht as daingean dúnn

is aingeal gan thocht re a thréan

tugtha [d’aoidh mogh] don dá mhaor

ni gaol ar son gaoil do ghéan. Gion.