Poem in printable PDF format
Innis ród, a
Ráith Oiligh
[Knott, E.:
The Bardic poems of Tadhg Dall Ó hUiginn, Irish Texts
Society 22-23 (1922, 1926), poem 28]
1 Innis ród, a
Ráith Oiligh,
mór ní is éigin
d’fhiarfoighidh
díot, a threabh
fhódarsaidh fhionn,
fa óggasraidh
fhear nÉirionn.
2 Fionnam uait,
innis dúinne,
a ráith arsaidh
fhódnúidhe,
lucht gabhála
Bhanbha Breagh,
faghla is gabhála
Gaoidheal.
3 Do-ghéabhthair
uaim, éistior rum,
gach ní is a
fhios fhoil agam,
dá nochtadh ca
ham is fhearr?
anall ó dhortadh
díleann.
4 Atáid leamsa,
ceann i gceann,
sé gabhála i
ndiaidh díleann,
fan gclár
bhfuairfhliuch dtonnbhán dtais,
do ghobhlán
uaingiuch eólais.
5 Tocht
Phárthalóin ó ghurt Ghréag -
agam is fhearr a
gcoimhéad -
is Meic Neimhidh
go Fiadh bhFáil
is trian deiridh
an domhnáin.
6 Cionnus do bhí
tú ar tosaigh,
a ráith aoibhinn
anbhfosaidh,
ar dteacht
Phárthaláin Phuirt Bhreagh,
do ghnáthghabháil
Ghuirt Ghaoidheal?
7 Do bhí mé ag
iomchur m’anshóidh
san tírse ar
dteacht Phárthalóin,
gan lios mbán,
gan chloidhe gclach,
acht lán do
dhoire dharach.
8 Créad é an
riocht i raibhe sibh
i gcomhfhlaitheas
Clann Neimhidh?
sloinn dúinn, ar
gclaochládh dot chruth,
a mhúir na
n-aolchlár n-amlach.
9 Do bhádhus im’
mhín mhuighe,
gan fhoithre, gan
fhiodhbhuidhe,
slios mo
bhánfhuinn ghreaghaigh gloin
’na thealaigh
áluinn aonuigh.
10 Níor fágbhadh
fréamh i dtalmhain
dom fhiodhbhaidh
chlaoin chorrabhlaigh -
beag teacht mo
shaorchoille ó shin -
le neart
naomhChloinne Neimhidh.
11 Ca fad do bhí
sibh mar soin,
i ndíoth tighe nó
teaghlaigh,
id leirg bhláith
ghnéanuaidhe ghil,
a Ráith
fhéaruaine Oiligh?
12 Go Crích
bhFódla na bhfeadh gcorr
go táinig Tuath
Dé Danonn,
do bhádhus, mar
nár bhean rom,
gan teagh, gan
árus ionnam.
13 Cia an
chéiddream, an cumhain libh,
do Thuaith Dé na
ndealbh bhfaoilidh,
a thuir na
mbláthtamhan mbog,
do chuir átaghadh
ionnad?
14 Clann
Chearmada móir Mhirbhéal,
onchoin na n-arm
bhfrithirghéar,
gasraidh éadrocht
ó Bhóinn Bhreagh,
céadlucht
do-chóidh im’ chaidreabh.
15 Dom
tholchaibh bláithe boga
do thréigsead
clann Chearmoda -
athardha cathair
don chloinn -
Cathair
chathardha Chrooinn.
16 I gcionn
treimhse ar dtocht im’ dháil,
beanaid Meic
Míleadh Easbáin,
gan roinn do
tharbha troda,
Banbha do
chloinn Chearmoda.
17 Ón lósoin
gusan ló aniogh
atáid ríoghraidh
Mhac Míliodh,
sluagh bosghlan
na mbéimeann dtrom,
ag cosnamh
Éireann ionnam.
18 Ní raibh sinn
ó sin i le
gan airdrígh
d’éis a chéile,
nó cóigeadhach do
ghabh geall
tar magh
n-óigealach nÉireann.
19 Do ghabh asum
Teagh Dá Thí
cúigear ar
fhichid airdrí,
do Chloinn
ghuaisbheithrigh réidh Róigh,
céim le
n-uaislighthir m’onóir.
20 Rioghthar uaim
dá aithle sin
sé rígh fhichead
d’éis creidimh,
d’fhuil
chaomhChonaill, do chrú Néill,
cnú as gach
aonchrobhaing iaidséin.
21 Eidir
shaorchlannaibh shíol Néill
do bhínn ar
uairibh ainnséin,
im’ mhagh ...
shlaitleabhair shliom,
im’ aithTeamhair
fhear nÉirionn.
22 Ós uait fríoth
gach iúl eile,
ó thús go hearr
aimsire,
a ráith na mbeann
dtaobhdhonn dtais,
ca haondrong is
fhearr fhuarais?
23 Macraidh
shídhe an fhuinn Ultaigh,
síol bhFiamhain,
fuil Dochartaigh,
is í an dream
naoidhe anallain,
daoine is fhearr
dá n-uaramair.
24 Ríoghradh
shleachta Fiamhain féin,
a thuir chuirr na
gclár mínréidh,
cia haca le
mbearthar barr,
na slata ó ...
Fréamhann?
25 Dá meas go
bráth dá mbiadh sinn,
is sé Seaán mhac
Féilim,
ruisg thirmréidhe
ón tana muir,
ragha
finnfhréimhe Fiamhain.
26 Ó Dochartaigh
Dhúin Oiligh -
créad dob áil dá
fhiarfoighidh -
gnúis
taoibhneambán go ngné ghil,
m’aoinleannán é
ina aimsir.
27 Fuil Fiamhain
giodh iad is fhearr
d’fholaibh uaisle
na hÉireann,
mar bhíd réaltana
um ré lán,
a n-éantogha is
sé Seaán.
28 Aige is mó atá
do thoicibh,
é is mó tug do
thiodhlaicibh;
’na
thoirbheartaibh ní théid tráigh
ó ghéig
oirbheartaigh Iomgháin.
29 Ní dóigh buain
re breith a ghill -
teisd oinigh
oighre Fhéilim;
mar bhíos magh
thíos fa thulaigh
bhíos gach bladh
’na bharamhail.
30 Ar mhéid
turchortha a thíre,
ar fheabhas a
airdríghe,
ní beitte d’fhior
iongnadh ann,
ciodh nách
diongnadh a ndéanann.
31 Parthas
Éireann is ainm dhi,
an eang thíre atá
aige;
níor shill súil
oirear budh fhearr -
úir a moigheadh
’sa maoileann.
32 Ó Fhánaid fa
n-iadhann muir
go Loch
bhfionnshrothach bhFeabhail,
ó Mhálainn go mín
Bearta,
tír álainn is
oirdhearca.
33 Tír ina teirce
tonna,
tír is airde
iothlanna,
tír ainglidhe na
sreabh seang,
tír thairngire
fhear nÉireann.
34 Maith atá sí
ina suidhe,
idir fhairrge is
fhiodhbhuidhe;
tráicht mhíne ós
mhoighibh leabhra,
oirir shídhe
shoineamhla.
35 Sléibhte míne
a measg a feadh,
cnuic corra ar
cúl na sléibhteadh;
fiodh collbhuidhe
fan gclár bhfionn,
fál tonnmhuire
’na thimchioll.
36 Maith atá an
tírsi na ...,
fearr an té ’ga
dtá a horláimh,
mairg do-chí ar
éineing d’Ultaibh
rí ar Éirinn
nárbh iomarcaidh.
37 Dá madh leis
ceannas Chláir Bhreagh,
do choiseónadh
’sdo chaithfeadh;
rath do bhrígh
caithmhe más cáir,
do rígh Faithne
ní foláir.
38 Dá
mbreathnoighthe a mbí ’na thoigh,
dá measda méad a
theaghlaigh,
ní barr budh
ionmhaoidhimh air,
barr
d’iolmhaoinibh ní haghair.
39 A fhir
mhaoidheas méad a bhfuil
ag airdrígh fhola
Fiamhuin,
ná maoidh é ar
flaithbhile Fáil,
caithmhighe é ’ná
a fhaghbháil.
40 Teach Oiligh,
más fhíor dá lán,
muna theagmhadh
sé ag Seaán,
níor theach
d’aoinneach i nUltaibh
teach daoineach Í
Dhochartaigh.
41 Lucht
cuartaighthe chlár mBanbha
fa seach is é a
n-urlabhra,
i gcraoibhlios na
gceathra mbeann
do-geabhtha
aoibhnios Éireann.
42 Múr Teamhrach
re fearaibh Fáil
ón ló do ghabh
geis Ruadháin -
atáid ríoghradh
Chríche Cuinn
san mhíonbhrugh
shíthe shéaghuinn.