Poem in printable PDF format
Iomdha fear
suirghe ag San Mairghréag
[Mac Cionnaith,
L. Dioghluim Dána, Dublin, 1938, poem 32]
1 Iomdha fear
suirghe ag San Mairghréag
a muinntir do
mhéaduigh sí;
diallaidh re gach
fear dá bhfhaghann;
bean fhiadhaigh
na n-anam hí.
2 D’éis a héaga
is fearr do bhaoghal
an bhean dar
cheisd cosg an uilc;
’n-a beathaidh
níor bhean re suirghe
bean i ndeachaidh
cuimhne a cuirp.
3 Is é as
chiontach ris an gcumann
- comhthrom uainn
ní fhaghann sí -
an fear le
ndiultar a dhéineamh;
bean nach
diúltadh éinfhear hí.
4 An lá as
chumhain liom mo lochta
ar leas m’anma is
ann do bhiath;
is í ar suirghe
re San Mairghréag
cuimhne dhamh ar
ainmhéad m’fhiach.
5 Grádh tairise
do thaobh cumainn
créad an fáth
nach fuighe sí?
bean nach tug
náire dá naomhthacht
rug báire ar gach
aonlocht hí.
6 Ní hiongnadh
gomadh í an bhanógh
do bhéaradh
d’fhear annsacht lán
bean do ba
chuibhdhe mar chéile
[don] fhear
suirghe as ghéire grádh.
7 Sealbh na
humhlochta ó aois leinibh
go lá an bháis
níor beanadh dhí;
do cheangail
síoth re méad meanman
díoth go héag
nach dearnadh dhí.
8 Bean dá ráinig
rogha anma
adhbhar don ainm
do rádh ria
a mhéad do mhaith
do-ní an néamhann
maith gach ní dhá
ndéanann Dia.
9 Dá héis is
iomdha ’n-a beathaidh
- gá beag uirthe
d’adhbhar gráidh -
cloch líoghmhar
an anma uasail
míorbhal tharla i
gcluasaibh cáigh.
10 A Dhé, ní
dheachaidh it aghaidh
gion gur eol dí
dul id ghar;
sul do chreid an
ógh it ainm-se
mór do leig
thairse [dá] tal.
11 Iúl nochan
fhuair ar an gcreideamh
an chéadchuid gur
chaith dá ré;
d’éis a baisde do
bhaoi a námha
i ngaisde ag
mnaoi dhála Dé.
12 Cosg [mo]
námhad naisgim uirre
ós í roimhe rug a
bhuaidh;
ní théid ar feadh
iadhaidh m’fhabhra
fear fiadhaigh an
anma uaim.
13 Is móide
chuirim i gcomhrádh
an comhrag rer
[chaithis] dlús;
buain rem
fhurtocht gomadh usa
a dhocracht fuair
tu-sa a thús.
14 Ná leig eadrom
is m’fhear cogaidh;
do chlaoidhis
cheana - trom an clú,
iomchuir a-rís
oire m’anma -
dís roimhe re
dtarla tú.
15 Don tromdháimh
tháinig a hIfearn
dá aingeal do b’í
do chuid
do choisg tú
ar-aon an dá aingeal
taobh rú gomadh
daingean duid.
16 Feirrde bean
gé do bheadh láidir
lámh carad ag
congnamh lé;
níor fhéad námha
teacht red threise
tar neart lámha
deise Dé.
17 Breith na
cloinne is cean [do] mhartra
- móide as
deacair déanamh thort -
nach bí do bhean
pháirte i bpianaibh
acht feadh
sláinte d’iarraidh ort.
18 Ón mhaith do
thionnsgain ar dtosach
ní troigh ar gcúl
do-chuaidh sí
sealbh na ngrás
nó gur ghlac Mairghréag;
slat as nar fhás
ainghéag í.
19 Tráigh ar a
dtiomsaightear cnuasach,
crann toraidh
nach téid i ndíosg,
bean do
luaidheadh fa fhear uile,
bean ler
fuaigheadh croidhe Críosd.
20 Do bhí ag fear
dá fearaibh suirghe
searc don óigh -
gá huaisle modh?
iomdha líon do
hinnleadh uirre
inghean ríogh dar
thruime a thol.
21 An grádh ar
dtús thug dom banóigh
brath ar a háille
an uair rug
do bhí gá
choimhéad ’n-a chroidhe
dí ar roimhéad
[a] thoile thug.
22 D’fhior nochar
iongnadh a carthain
caol a mala, mín
a traigh;
dearna a láimhe
acht a lámh oile
clár do b’áilne
snoidhe sain.
23 Ar an mbéal
dtana tug féachadh,
an folt cas
do-chonnairc uadh;
níor luibhe
chabhra dá chridhe
duibhe a habhra
is gile a gruadh.
24 Annsacht nar
urusa a caitheamh
dá cruth ar
dtosach tug sé;
tug grádh
dochaithmhe dá deighmhéin
lámh chothaighthe
deibhléin Dé.
25 Is moladh ar
áilne a haighthe
an inghean nar
fhéad do chlódh
a chridhe ar n-a
chor ar meisge
ar son dighe
eisde d’ól.
26 Breath gion go
mbeirthe le a faicsin
ní foláir go
bhfuighe sí
grádh gach
éinfhir ar a huaisle;
lán do thréidhibh
uaisle hí.
27 Níor labhair
ón lá do mhothaigh
leis an maighdin
dar mhó a thoil
acht fuighle do
bhíodh [dá] mbogadh;
suirghe an ríogh
ar hobadh air.
28
[......................................]
[....................] ní raibhe a cion
bean nochar bhean
as a riaghail
bean ler shearbh
a hiarraidh d’fhior.
29 [...] Dia dá
dtug masla
a mhian ar gcúl
do chuir sé
go roibhe lán
[d’fhuath] don inghin;
grádh is [luath]
do imdhigh hé.
30 An uair do
[agaill] a briathra
do bhí an baoghal
ag drud ria
an té [ar ar]
tréigeadh a námha
gurbh é a
céidfhear dála Dia.
31 An sgiúirse
[as teo] dá dtug fulang
ní fríoth lé ó
lucht a pian
acht gur ghéire a
galar eile
garadh péine
reimhe riamh.
32 Fuighleach
[dar] fágbhadh ’n-a créachtuibh
an cíogh trom an
tráth do sguir
nar thuil a béal
chréacht a colla
muir théacht a
déar orra d’fhuil.
33 Tugadh pian
trom do thaobh fhuachta
an inghean óg nar
óg nós
le huisge fhuar
dhí fa dheireadh
is í i ngual
teineadh ar dtós.
34 [An goradh]
gur bhean dá brághaid
an bheatha thall
níor thréig sí;
do mhian an bháis
do bhaoi ar Mairghréag
nar chlaoi páis
dá ainmhéad í.
35 [...]mháil
fhoghanta an chinn-se
caraid na hóighe
is eadh bhíd;
a maith gur
moladh le a námhaid
do thoradh mhaith
thánuig tríd
36 Cúig mhíle
fear fa chuing creidimh
do chuir an ógh -
níor fheidhm díosg;
fuair ’n-a haonar
d’ulc an phobail
gur saoradh lucht
cogaidh Críosd.
37
[...................] ní dhleisinn
mo dhán molta is
mé ’n-a gioll;
sí re n-éag do
chuimhne an chumainn
réad suirghe
chumaim dá cionn.
38 Mo ghuidhe go
ngéabha si-se
is í tuigsin i
dtú faoi;
budh anáir fa
dheireadh dhamh-sa
deighfhear
d’fhagháil masla ón mhnaoi.
39 Do gheall tú a
thabhairt dá cairdibh
cur linn fa
leigheas ar n-olc;
ní dulta, a rí,
tar an riaghail,
gach ní as mholta
d’iarraidh ort.
40 Sgaoiltear
[... dá sgéalaibh] milse
le méad an
ghráidh do-gheibh sí
mian le a fear a
n-ól ’n-a n-éindigh;
an ógh ní bean
éinfhir í. Iomdha.