Poem in printable PDF format
Ísligh do
mheanma, a Mhaoilir
[Knott, E.:
The Bardic poems of Tadhg Dall Ó hUiginn, Irish Texts
Society 22-23 (1922, 1926), poem 21]
1 Ísligh do
mheanma, a Mhaoilir,
léig díot, a
dhreach fhorbhfaoilidh,
bheith ag
síorfhaghail chlann gCuinn,
a bharr
síodhamhail séaghuinn.
2 Atáid imriosna
Ultach,
atáid cogtha
Connachtach,
fa seach ’gá
n-iomaithbhear ort,
a dhreach
fhionndaithgheal éadrocht.
3 An mhéid
loittior i Laighnibh,
nó i gcrích
Mhumhan míonaibhnigh,
ort
liamhnaighthior leath ar leath,
a fholt
fiarbhairrthiogh fáinneach.
4 Meinic bhíos,
is tú id thoirrchim,
ód ghruaidh
leathain leabhairthim,
teichmhe ót
airgnibh ceann i gceann,
i gceithre
hairdibh Éireann.
5 Le cleachtadh
bhur bhfoghla féin
ort maoittear, a
mheic Uáitéir -
fonn saor na
mbailbhlinnteadh mbinn -
’sgach taobh
aidhmilltear d’Éirinn.
6 Líodh cean ní
hiongnadh ortha -
an bhuidhean óg
allmhortha
bhíos iomod i
n-am fheadhma,
a bharr sliombog
soidhealbha.
7 Fir lén clúmh
cuilte sneachta,
gasradh
shuirgheach shoileaptha,
drong naoidhe
shéadarsaidh sheang,
daoine is
éagasmhail inneall.
8 Áit is sia i
mbíd do bhunadh,
an damhradh óg
easumhal,
cnuic roidhiamhra
bheann mBanbha,
dream dhoiriaghla
dhanardha.
9 Mairg is rí
orra ar fhéagsain,
an drong
aisdreach uiréasgaidh,
féar a gcuilt,
fuaruisge a bhfleadh,
na sluaghaidhse
Ghuirt Ghaoidheal.
10 Beag nách
rochosmhail ribh féin
do mhuintear, a
mheic Uáitéir;
fir bhuaidhirthe
is baoth meanma,
sluaighshirthe
laoch loinneardha.
11 Ní chodlaid,
ní chaithid proinn
gan luadh gcatha
nó comhloinn;
geal a
ngríosghruaidheadh do dhubh
síorsmuaineadh
cean is cogthadh.
12 Biaidh aimsir
bhus aithreach libh
béas do
mhuintire, a Mhaoilir;
laoich na reann
gcréachtdhoiligh gcorr,
dream nách
bhféadfaidhir d’fhulong.
13 Ríghe Connacht
na gcuan ngeal
beanfa tú mar tá
i gcinneadh,
ar thairngire más
cáir cion,
a láimh ainbhfine
ar éigion.
14 Leanfuid do
lorg a gcleachtaidh,
ar chogthaibh, ar
choirrbheartaibh,
ar anachain, a
ghruadh ghlan,
tar sluagh
gcladhachaidh Chruachan.
15 Ní fhéadfa
tusa is tú id rígh
fulang ainbhreath
nó eissídh;
ann bhus
aithreach red dhreich ndil
do bheith
maithmheach dod mhuintir.
16 Tú sguirfeas
cách dá gcogthaibh,
tú choisgfeas do
Chonnachtaibh
neart
faghluidheadh, a chiabh cham,
is anmhuirear
fhian n-eachtrann.
17 Do bhádar
fáidhe Fódla
dot athair dá
fhurfhógra -
clár toinnmhilis
Teamhra Breagh -
sealbha ar
ghoirminis Ghaoidheal.
18 Tú
choimhlíonfas ar chansad
na draoidhe, a
dhreach sholasbhog;
tú fhóirfeas ar
fhiadh mBanbha
ó mhóircheas
fhian n-allmhardha.
19 Daoibh
tiorchantar, a thaobh seang,
an ní do fháisdin
Aoibheall -
trí caomhchroinn
a criaidh Logha -
do shaorchloinn
Bhriain Bhóromha.
20 Triúr mac do
bhádar ag Brian,
trí leómhain
Mhumhan Maicniadh,
trí ríodhamhna ó
Thigh Theamhra,
fir shíodhamhla
shoidhealbha.
21 Murchadh mhac
Briain an bhairr ghloin,
Tadhg mhac
Briain, bráthair Murchaidh -
toghthar
aonphlanda tar fhiodh -
Donnchadh
saorchlannda a sinsior.
22 Murchadh mhac
Briain is Brian féin
tuitid i
n-aoineacht ainnséin,
fa Chliaigh
maothghlain na gclach gcorr
i gcath re
laochraidh Lochlonn.
23 Do
chleachtdaois an chlannsoin Bhriain,
bláth na
fíneamhna a finnChliaigh,
lucht leasa don
bhanfháidh bhinn,
feasa d’fhagháil
ó Aoibhill.
24 I gcionn
treimhse téid roimhe
Donnchadh mhac
Briain Bhóroimhe
re hAoibhill i
gcóir chomhráith
fan mBóinn
n-aoibhinn n-iobharbhláith.
25 “A bhean,” ar
Donnchadh, “reac riom,
tar éis Briain,
ardflaith Éirionn,
cia bhus rí ar
fhionnMhagh Fhuinidh?”
ní nách iongnadh
d’fhiarfuighidh.
26 “Tadhg mhac
Briain, do bhráthair féin,”
adubhairt
Aoibheall ainnséin,
“dó do gealladh
Teagh Teamhrach
treabh na
n-earradh n-ildealbhach.”
27 Líonais tnúth
re Tadhg mBanbha
Donnchadh d’éis
na hagallmha,
deacair srian re
baothghlór mban,
do claochlódh
ciall an churadh.
28 Marbhais
Donnchadh dá dhruim soin
adhbhar ríogh
Fódla i bhfionghoil;
fa ua dTáil is
Éibhir Fhinn
do ráidh gur
éiligh Aoibhill.
29 Tig Aoibheall
d’iomardadh air,
leis féin ar
bhfágáil Donnchaidh,
fan múr fhionn
ghormaibhneach ghlan,
i gCionn
chomhraidhneach Coradh.
30 “Éagóir dhuid
a rádha riom
nárbh fhíor
mh’fháisdine,” ar Aoibhioll,
“fa cheann
deighfhir bhruidhne Breagh,
deimhin
m’fhuighle,” ar an inghean.
31 “Ionann
fháisdine, mas fhíor,
do mhac is
d’adhbhar airdríogh,
fán gclár sídh
mboigiobhrach mbláth
bídh
croidiomhnach dom chomhráth.”
32 “Ar gheall mé
do Thadhg Theamhrach
géabhaidh mac
Taidhg, Toirdhealbhach;
damh ríghealbha
chaomhchlann gCais,
aonchrann
fíneamhna Forghais.”
33 Gabhais
Toirdhealbhach mhac Taidhg
neart Éireann do
gach éanaird,
inis
fhionnbhláith na sruth seang,
san chruth ar
iomráith Aoibheall.
34 Mar sin
imdhéabhas oraibh
fán gcríchse, a
chruth síodhamhail;
géabha orláimh
Fhóid Mheadhbha,
a bhonnbháin óig
oireaghdha.
35 Do gheall
Aoibheall Iath Logha
do Thadhg mhac
Briain Bhóromha -
orsa chomhdha
Craoi Theamhrach -
’s do bhaoi a
thorbha ag Toirdhealbhach.
36 Draoithe
Banbha do bhí riamh
do Uáitéar mhac
Meic Uilliam -
fonn sáimh na
gcaillbhile gcuir -
ag tairngire
Chláir Chobhthuigh.
37 Fuair
Bháitéar, a bhéal corcra,
bás re béal a
ríoghochta;
a lámh chabhra
chnuic Mhidhe,
dhuit bhus tarbha
an tairngire.
38 Do bhí an
cúigeadh, a chruth séimh,
lán d’easaonta
d’éis Uáitéir,
lán do chogthaibh
’sdo chathaibh,
lán d’olcaibh is
d’anachain.
39 Níor lámh cách
cuimhne a bhfaladh
airm laoich ón ló
fuarabhar,
luadh cagaidh ná
cur bhfeadhma,
a shubh abaigh
fhíneamhna.
40 Bás th’athar
is é do cheil
tairthe fiodh,
iasg an inbhir;
an ré ’san ghrian
i ngeimheal
is é is ciall fár
cuimhrigheadh.
41 Tig libh, mar
tháinig tusa,
bláth na
gcoillteadh gcéadnasa;
ioth an túir,
tairthe na sreabh,
gach dúil ag
aithne th’airdheadh.
42 Ag so an
t-ioth ar n-éirghe anos,
ag so an ré ’na
ré sholus;
créad fa mbiadh
amharus ort
fa fhiadh
gcladhsholus gConnacht?
43 Idir éasga is
ghaoith is ghréin,
reanna nimhe,
neóill aiéir,
ag diall ruibh a
rí Garmna,
muir ar tí do
thogharma.