firstLine"; ?>

1186. Le heanmhnaoi cuirthear clu ban $
Length: long 33qq
Certainty: 3
Period:
  1. 16th mid
  2. 16th ult
Areas:
  1. Ulster
Classes:
  1. eulogy wp
Manuscripts:
  1. RIA 625 (3/C/12) O’Curry trscr. of BOCD
  2. Book of O’Conor Don c. 1631
Prints:
  1. text DiD no. 103
  2. transl. Ir. Monthly 51, 529
Motifs:
  1. Envoi to another patron
  2. nobility of patron’s ancestry
  3. comparison of patron with all others
  4. Material rewards for poetry
  5. Function of poetry
  6. poets at feasts
  7. patron’s liberality to poets
  8. female occupations (as sewing, etc.) ?
  9. importation of wine in ships ?
Poet Christian Names:
  1. Aodh mac Diarmada (BOCD)
Poet Surnames:
  1. Mac an Bhaird
Patron Christian Names:
  1. Rois inghean Con Connacht
Patron Surnames:
  1. MagUidhir
Poem:

Poem in printable PDF format

Le héanmhnaoi cuirthear clú ban


[Mac Cionnaith, L. Dioghluim Dána, Dublin, 1938, poem 103]


Aodh mac Diarmada Mheic an Bhaird .cct.


1 Le héanmhnaoi cuirthear clú ban

a clú ó choimmeas ga cur;

ní ríomh do-chóidh ar a crodh;

i ndíol sgol is dóigh a dhul.


2 Sí ag comhroinn cruidh mar as dual

mar do fhoghluim ón fhuil ríogh

bean do fhréimh Uidhir fa an-iar

ag réir chliar dar dhoiligh díol


3 Siad gan teachta i n-éantoigh óil

freasdal nochar féadadh dháibh

rug dá toigh chaithmhe don chléir

nar léir faighthe a-moigh ó mnáibh.


4 Le a bhfaicsin ’sa bhfaighthe ón mhnaoi

dá haighidh do aithrigh gné;

le sgoil fhuair do hadhnadh í

ní fhuair sí le hadhbhar é.


5 Díol dáibh do réidhigh a-rís

ris an dáimh gan déinimh nóis

cóir déine go doire cnuais;

guais na cléire roimhe ar Róis.


6 Do dhlúthaigh ar dháil a fleadh,

ar dháimh níor chumhdaigh a cradh

teagh óil ó chéile ga chor

tóir sgol ar an mbéinne mban


7 Féachtar a dúthracht dá mnáibh

dá dúthchas gan déanamh lóin

thug deibheadh ar chuirm do chléir

na cuirn féin fa dheireadh dhóibh.


8 ’N-a thiomchal do-chuadar cor

- iongnadh ’s gan ghuasacht ’n-a ghar -

sreabh nar dhomhuin dhóibh go dul

ag cur omhuin ar bhróin ban.


9 Bean d’fhuil Uidhir as díon dó,

ní fhríoth le sgoil righe ria,

fríoth orra le a car i gclú,

crú Colla gan bhladh ní bhia.


10 Mar sgaoiltear ar fhleidh a luagh

do-gheibh gach aoinneach ler bh’ál

- ní chuir sí áireamh ar fhíon -

dáileamh ’ga dhíol go dtí a thrágh.


11 Sí dá chionn gan chradh ó chléir

a bladh ós a gcionn do-chuaidh;

tug ’n-a héanar díol do dháimh

ar mhnáibh ríogh do-bhéaradh buaidh.


12 Inghean Con Connacht fa a-niar

an sgol gidh docar do dhíol

do chuir sí glas ar a glór

nach mór go gclas í fa fhíon.


13 I ngach chéim ’n-a moltair mná

is obair nar éirigh leo

barr tar an mbladh thuilleas tú;

clú ban ód choimmeas fa cheo.


14 Do ghuais cléire naoidhe a-niogh

do mhaoine ó chéile ’ga gcor,

crodh le dáimh ón bhéinne bhan

gal t’fhéile do-cháidh fan gcrodh.


15 Don fhuil Raghallaigh ní ró

daghurraidh le cor do chlú;

cia as cneasda le a cor id chló

do thogh do ró teasda tú.


16 Dod thol i gcrothaibh do-chuaidh

- ní cosmhail gur codladh sáimh

tig dot fhaicsin re seal suain -

fear ag buain id ghaisdibh gráidh.


17 Cliar naoidhe do-cháidh tar ceart

do mhaoine ód mhnáibh ar a n-iocht

sgol do-chóidh gan adhbhar ort

socht ar bhróin mallbhan ós mhiocht.


18 Tearc, a Róis, ar mhodhaibh mná

bean as cóir do chora id chló;

crodh do thabhairt tar ceann chlú

do mheall tú an mhalairt as mhó.


19 Mar théid i gcoill crann ós fhiodh

barr dot fhéile ní bhoing bean;

súgh cuain ó ollamh do fhan

cradh far donnadh do ghruaidh gheal.


20 Beiridh oraibh d’uamhain sgol

gur thogaibh id ghruadhaibh gal

folchar róibh ar camháir crodh

sgor dá ngabháil dod bhróin bhan.


21 Gnáth le Róis donnadh ’n-a dhiaidh

’s nach dóigh ar a bronnadh béim

do cuireadh siar duais le dáimh

far ghuais dáibh i n-a bhfiadh féin.


22 Budh fada lón aoigheadh uadh

dá maoinibh ní mór do fhéagh

bean ag díol aoigheadh fa ól;

lór an fíon do sgaoileadh sgéal.


23 Do cheird ríoghna a cur i gcéill

an gníomh-san do ghabh do láimh

coinne ríogh far bhaoghlach buain;

a síodh d’uaim d’aonghuth do b’áil.


24 Bean don fhuil Uidhir-se ag cuan

i n-uireasbhaidh cruidh ’ga clódh

gémadh aithghearr í fa fhíon

ní bhí díol Aifreann gan ól.


25 Níor bh’iongnadh bladh d’fhagháil uadh

a crodh do rodháil ’ga riar

sgol i n-ucht ar-oile ag ól

gur mhór an lucht toighe a dtrian.


26 Díol cruidh níor chosmhail dá éis

sa mhodh-sain acht do mhuin nóis;

fiú a bhfuil dá díoghbháil re duais

guin cruais i ríoghmhnáibh ó Róis.


27 Tánaig soin do chumhga cáigh

nochar urmhais dul ’n-a deoidh;

le a dtéid ’n-a teagh i n-am óil

ní hóidh le a fear a chrann ceoil.


28 A thoil dóibh dá éis níor aomh

mar do léig le Róis a rún;

i n-a eachtra ní fhuair bríogh

teachta ríogh do-chuaidh ar gcúl.


29 D’éis a dhol don dáimh a-rís

dá crodh ’n-a láimh ní léig Róis;

tarla ag an gcléir ón chronn chnuais

a duais trom go réidh ó Róis.


30 Ó mhnáibh ar bhladh béaraidh sí

a béal ar réaltain ag ré

dá rabh i n-a goire ar ghnaoi

is bladh do mhnaoi oile é. Le.


31 Fiú ar dháil Mág Mathghamhna dhóibh

dámh as rodhocra do réir;

riar sgol is doiligh ’n-a dhiaidh

oidhir Briain gan chrodh ón gcléir.


32 Ar chur treasa beirid buadh

deighfhir as deacra do chládh

go rug doinnghrian ar gurt gliadh

fian Oirghiall fa Art san ágh.


33 Tarrsa nó go dtéid ar ghnaoi

ar gach chéim do chosain [sé]

d’fhóir Uladh ’n-a bhéim do bhí;

do chléir fa ní is umhal é. Le.