Poem in printable PDF format
Mairg fhéagas ar
Inis Ceithleann
[Knott, E.:
The Bardic poems of Tadhg Dall Ó hUiginn, Irish Texts
Society 22-23 (1922, 1926), poem 11]
1 Mairg fhéagas
ar Inis Ceithleann
na gcuan
n-éadrocht, na n-eas mbinn;
guais dúinn,
’snách féadair a fágbháil,
féagain an mhúir
fhádbháin fhinn.
2 I bhfad riamh
suil ráinig mise
múr taoibhgheal
na dtulach ngorm,
dá roicheadh leam
triall don teaghsoin -
dar leam ní
bhiadh easbhaidh orm.
3 Do-chuala mé -
mairg do-chualaidh -
do chlú ar
síothbhrugh na séad mbuadh,
mo bhréagadh mar
do bhí i gcinneadh,
ní as nár féadadh
m’fhilleadh uadh.
4 Teaghdhais
lonnrach leóghain Éirne -
dob é riomsa rádh
gach fhir -
nocha bhfaca fear
san Bhanbha
teagh a maca
samhla sin.
5 Adeirdis bhós
gi bé ad-chífeadh
an choill lúbtha
nó an learg thais,
an trácht réidh
nó an t-achadh uaine
nách rachadh céim
uaidhe ar ais.
6 Fios a theasda
an tráth fa n-uaras,
tar éis gcodail
go ceann trill
ní fhaca ní oile
d’aisling
acht lí an toighe
fhairsing fhinn.
7 Gluaisim
romham, ránag ainnséin
Inis Ceithleann
fa gclaon dair;
tre chlár bhfionn
na bhfeirfhleasg dtaraidh
fa neimhleasg
liom aghaidh air.
8 Suil tánag re
taobh an bhaile
do bhiodhg mé le
a méad do gháir;
nuall a gcon
meardha ’sa míolchon,
ag cor ealbha a
díothrobh dháibh.
9 Do bhí an
trácht re taobh na cúirte,
fa chuan síthe na
sruth mbalbh -
gur fhoiligh a
trágh ’sa tonna -
lán do dhoiribh
corra carbh.
10 Do-chím láimh
risin lios gcéadna
clár aoibhinn dob
órtha lí,
faithche
bharrthais an dúin daithghil,
úir Pharthais nó
a haithghin í.
11 Amhlaidh
fuaras faithche an dúnaidh -
druim ar ais ó
ingnibh greagh;
ní fhás luibh a
húir fan orluinn
ó lúidh sguir ag
comhruinn chean.
12 Eich an dúin
ag dol i gcoimhling,
do-chiú arís a
rioth fa seach,
gur ceileadh leó
tolcha an talaimh -
gan cheó ortha
acht aghaidh each.
13 Do-ním romham
san raon díreach
ar dhún gcúplach
craoibhe Liag;
a rabha rem ucht
san fhionnbhragh
mar lucht mbragha
is iongnadh iad.
14 Fuaras maithe
mhaicne Cholla
san chúirt
daoinigh ag dáil shéad,
lucht foilgheasa
sgéal do sgaoileadh
fréamh
gcoibhneasa Ghaoidheal nGréag.
15 Fuaras fós ar
feadh an longphuirt
a lán d’éigsibh
is d’aos fhuinn,
ón tslios gheal
fhonnbhán go ’roile -
mo chean orlár
toighe i dtuill.
16 Fuaras a lán
san leith oile
d’ainnribh
béaltana brat sróil,
i múr chonchair
na gcon bhfionnbhláith
ag cor chorthair
iongnáith óir.
17 A lán
féinneadh feadh an tighe,
tríd siar ar na
sleasaibh taoibh,
airm chorra ag na
hamhsaibh uaisdibh -
gasraidh Droma
cnuaisdigh Caoin.
18 Buidhean mhór
do mhacraidh shíthe,
ó Shíth Bhuidhbh
nó ó Bhruidhin Lir;
nár lámh súil le
a n-áille d’fhéagain,
ar tháille an
mhúir ghéagaigh gil.
19 Buidhean
cheard ag ceangal bhleidheadh,
buidhean
ghaibhneadh ag gléas arm;
buidhean shaor
nách d’éanfhonn uirre -
néamhonn chaomh
na mbuinne mbalbh.
20 Bruit dá
gcorcradh, cuilg dá ngormadh,
gaoi dá
n-ionnsma, eich dá ngníomh;
bráighde i
ngioll, comha dá gcuma,
sgola os cionn an
rulla ríogh.
21 Géill dá
ngabháil, géill dá léigean;
laoich dá
leigheas, laoich dá nguin :
seóid dá síorchur
inn is uadha -
an síothbhrugh
slim cuanna cuir.
22 Do-bheireadh
siad seal don lósoin
ar luadh n-éacht,
ar iomrádh ngleóidh;
do-beirthe seal
ag slógh Uisnigh
ar ól bhfleadh,
ar chluinsin gceóil.
23 Rugsam as go
haimsir gcaithmhe,
car an chaomhlaoi
do chaith sinn
san mhúr gheal
fhéaruaine fhásaigh,
feadh éanuaire an
lásoin linn.
24 Gabhaid cách
’ga gcur ’na suidhe
ar sleasaibh míne
an mhúir ghil;
tearc i mbruidhin
a séad samhla -
méad an mhuirir
tarla astigh.
25 Cú Chonnacht
Óg mhac Con Chonnacht,
cneas leabhar dá
leanann dé -
ar suidhe dá
mbíodh ’na bhruidhin
’na shuidhe ríogh
suidhidh sé.
26 Suidhimse ar
deis dreagain Teamhrach,
go dtairnig dhúin
dáil na gcorn;
gé tharla a díol
uirre d’uaislibh
uille an ríogh
níor uaisligh orm.
27 I gcionn
aimsire an uair táinig
tráth luighe do
lucht an dúin,
roighne an
tslóigh mhóirfheithmhigh mhúinte -
cóirighthir
dhóibh cúilte clúimh.
28 Suil rug an lá
ar lucht na bruidhne
buidhean aca ag
ionnsma sleagh;
craoithe astigh
dá gcur re camháir,
fir ag dul do
ghabháil ghreagh.
29 Aimsir
aithghearr tar éis gcodail
do-chiú um
sheabhac Shíthe Truim
forgla cáich ’na
dtrealmhuibh tachair,
san ráith
neamhdhuibh chlachaigh cuir.
30 Gluaisid uainn
ré n-éirghe mhaidne
macraidh chródha
chúirte an ríogh;
’na mbróin mhóir
leabhairthigh laighnigh;
neamhaithnidh
dóibh snaidhmidh síodh.
31 Gearr arís go
rugsad oruinn
aicme Cholla na
gcuach n-óir;
ar gcur gach tíre
ar feadh fúthaibh;
mo chean ríghe is
dúthaigh dhóibh.
32 Dob iomdha an
láso um Loch nÉirne
aoighe mná nách
mair a fear;
’s dob iomdha
aighthe giall ngonta
d’aithle ghliadh
ag tochta asteagh.
33 Seóid bhuadha
do bhí san toighsin
i dtús an laoi
nar leó féin;
’s do bhí cradh
do chóir an bhaile
i ngar dhóibh
nách raibhe aréir.
34 Éigse an dúin
do díoladh ainnséin
le hua nEachach
nár ob gleó,
beag an díoth
daoire na n-éigseadh,
fríoth maoine nár
léigsean leó.
35 Ar Mhág Uidhir
d’iarraidh ceada
do-chuaidh mise
ameasg na sgol;
ó ráith aird an
eagair núidhe
mairg do
cheadaigh dhúinne dol.
36 Ag deadhail
riom do ráidh seision,
ag snighe déar re
a dhreich nduinn,
dá mbeith nár
ghar mé don mhílidh,
nár sgar sé dá
ríribh ruinn.
37 Cumhain leam
an lá do chuireas
cúl re teaghlach
thighe an ríogh,
gur luigh do
cheas ortha uile
nárbh fheas
orchra dhuine dhíobh.
38 Ní fearr
dhamhsa i ndiaidh an teaghlaigh,
truagh nár
chaitheas ceann mo ré
suil bhus
saoghlach inn dá aithle :
baoghlach linn go
mairfe mé.
39 Ní chuala
comhmaith an teaghlaigh
atá san dún - dia
do bhail -
fa neach dár chin
ó na Collaibh,
ag sin breath
gach ollaimh air.
40 Baile Lithbhir
na learg núidhe -
neach uaidhe ní
fhill dá thail;
fear gach aird
don bhaile ó bhréagas,
baile ’gar mairg
fhéagas air.