firstLine"; ?>

1290. Mairg theid tar toil a athar $
Length: long 31qq
Certainty: 0
Classes:
  1. religious
Manuscripts:
  1. TCD 1340 (H.3.19) 16th-17th cent.
Prints:
  1. text DiD no. 40
Motifs:
  1. imagery for Christ (realta eoil)
  2. imagery for Cross (each croinn)
  3. imagery for God’s grace (lifeboat)
  4. role of BVM
  5. Christ as kinsman
  6. The Crucfixion
  7. legal terminology(coir turbaidh breitheam
  8. Echo of another poem (q.5b)
  9. Sea-voyage
Poet Christian Names:
  1. Cormac mac Taidhg Bhallaigh (TCD 1340)
Poet Surnames:
  1. O Dalaigh
Meter Vars:
  1. RannBheag
Poem:

Poem in printable PDF format

Mairg théid tar toil a athar


[Mac Cionnaith, L. Dioghluim Dána, Dublin, 1938, poem 40]


Cormac mac Taidhg Bhallaigh Uí Dhálaigh .cc.


1 Mairg théid tar toil a athar

ar a ghoin gidh bé as bhreitheamh;

eagail a fhearg uan d’fhiochadh,

criothar dhearg fan buan beithear.


2 Dlighid clann umhla d’aithribh;

an umhla an t-ann nach foighthir

cuimhne gaoil dóibh ní dlighthir;

sirfidh cóir taoibh is troighthigh.


3 Ní sgaoilfe síoth dar snadhmadh;

go bhfríoth dar dtaoibh-ne turbhadh

do-ghéabhtha i mbais Dé a dhearbhadh

dá ndearnadh sé ar crois cunnradh.


4 Gur guais deaghail re díoghain

fuair do chneadhaibh fan gcánaidh;

a searg mar sin ná saoilidh

fearg fhaoilidh fhir an álaidh.


5 Súil [linn] aga ar n-a oighidh;

madh fada sinn ar slighidh

cóir do dhearg cíogh dar gcobhair

ní fhoghain fearg ríogh righin.


6 A bhiodhbha as ní [hogail],

glas ar a dhiomdha druididh;

maith do-cháidh críoch an chogair

síoth cogaidh cáigh do chuidigh.


7 Leanfaidh chóir na ndealg ndomhan

an leanb ag óigh do hoileadh;

dána [ó] luing na bhfear [bhfaladh]

[aghadh] ar thuinn cneadh gcroidheadh.


8 Téid ar each croinn ler chaomhain

an fear do choill an gcánaidh;

rug a ghaol ar ghuin aoinfhir;

saoilidh gur shaor fhuil Ádhaimh.


9 Faill sa taobh thinn nír thugtha;

a ghaol do fhill dá n-eachtra

sreabh chiuin don fhuil-se an ochta

cuisle [bhactha] an riuidh reampa.


10 Dáil san aongha ní fhuighbhe

- caomhna cáigh is dá cuibhdhe;

bheith dhí gan fhior gan oidhre

ciodh far dhoilghe trí thairnge?


11 Do dháil a fhuil go humhal,

a ghuin ní tráigh gan toradh;

mairg fhear do-cháidh dhá gcuireadh

fuigheal áir na bhfear bhfaladh.


12 Bíodh gur dlighidh ar ndaoradh

síodh san slighidh dhar seoladh;

gidh bé thall díon nar díoladh

ríoghan ann re díol deoradh.


13 Oiltir lé aonmhac óighe

ler saoradh na sé líne

ní ghabh sein díol, [a] dhaoine,

aoighe ríogh go gcneidh gcíghe.


14 Gur bhac a fhíonfhuil d’iarraidh

glas ar a dhíoghail dúinidh,

rug sein an bhfeirg re fánaidh

neimh álaidh dheirg an Dúilimh.


15 Mór re a íoc teinne an tairnge

síoth rinn-ne gé do-righne;

nír dháil rí duais budh doilghe

guais t’oidhre i gclí dar gcinn-ne.


16 Tug an cíogh i n-a gceanaibh

a ndíon mar rug do roghain;

trí thráth i n-uaigh dot oidhir

doiligh fhuair cách do chabhair.


17 Fuair tríonn créachta nar chubhaidh;

a n-éarca do dhíol dlighdh;

do dhearg [sé] teallach troighigh

d’oidhir Dé ceannach cinidh.


18 Síoth im chion féin nach fuighinn

a-né as críoch d’fhior a fhulaing

i nguin fir fríoth dar bhfoirinn;

do thoirinn sin fíoch th’ubhaill.


19 Tug t’oidhir seal dar séana;

ar dteacht do shoighin shíodha,

bíoth gan éacht ríogh do rádha

gníomh dána créacht an chíogha.


20 Feis chabhra cáigh do cheangail

an fáidh ler snadhma sloinnidh;

tig sin ’n-a suirghe dhaingin

fuighle an aingil ribh roinnidh.


21 Crú an taoibh - ní beag an baoghal -

ar ngaoil do bhean a bádhadh;

fada sibh uam it éanar

gér dual féaghadh fhir áladh.


22 Long cíghe im choinne cuirthear

coinne ar sídhe go snadhmthar;

go buain t’oidhre dhar n-iomchar

tiomchal cuain oirn-ne is anfadh


23 Ar chneadhaibh ní cóir cuimhne

ó ndeachaidh sláin ’n-ar seilbh-ne;

slán ó ghuin an fear foirne;

ná lean oirn-ne fhuil th’eidhre.


24 Cuirfidh i gcéill far gcabhair

Muire dá mbé ar mo bhuidhin

dalta glún don óigh th’oidhir;

cóir troigidh ar gcúl cuiridh.


25 Suirghe do-chóidh ’n-a chéile

fuighle as ar dhóigh ar ndín-ne;

cionnus libh liamhain óighe

is t’iarraidh cóire i gcneidh cíghe.


26 A [réalta] eoil ar n-ealbha

ná déana chóir far gcomhdha;

leig síneadh id dhigh diomdha,

iomdha id thigh fírfhear foghla.


27 Fáth as ar dhéanta ar ndearadh

Éabha led ghrás do gabhadh;

iomdha ar neamh tí do tileadh

nár thileadh dhí achd fear faladh.


28 Fagh síodh a fhaladh uadha

an cíogh do tolladh trín-ne;

gach guin eile mar fhóire

t’óighe as luibh cneidhe cíghe.


29 Páis t’oidhir do thaobh toile

do shaor ón oighidh t’fhine;

do fhear tú t’fhuil don uile

do bhuille sguir crú an chridhe.


30 Tairg ríghtheach Dé gan dúnadh;

bíthear do réir na ríobhan

triall go hóigh ar gach aoinfhear;

dóigh aoigheadh riamh gach ríoghan.


31 Ní mó d’fholtaibh trí thairnge -

gontair an cíogh dar gcoimhdhe;

cóir do-gheabh sé ler seilbh-ne,

fear na seilbhe is é an t-oidre. Mairg.