61. 16th early

5. Munster

11. elegy mp

9093. TCD 1363 (H.4.22) “Seifin Duanaire�?16c

0. transl. Misc. Celt. Soc. p. 328

12. envoi to Christ and BVM
109. poet’s blessing
157. hospitality to poets
411. Landscape withering on ruler’s death
440. general grief
445. symptoms of grief
453. people assemble on chief’s grave
455. poet’s mourning
457. poet exposed by patron’s death
472. patron’s reward in Heaven assured

261. Eoin Masach (TCD 1363)

543. O Maothagain

200. Diarmaid mac Conchobhair

440. O hEidirsceoil d. 1508

14. Casbhairdne

Poem in printable PDF format

Marthain le mac Concobhair

[J. O’Donovan, Miscellany of the Celtic Society (1849), 328-38]

Eoin Másach h-Ua Maethagáin dixit so.

[Casbhairdne, Brúilingeacht]

1 Marthain lé mac Choncobhair,

scarthain dam re derbhcharaid,

ó’n ég so, mar fhoillsighthear,

mo dherca do dhergumar;

meisi gan mac Conchobhair

creite dam óm’ dhermannaibh.

2 Fer uasal Ua h-Eidirsceoil,

fer ó bhfuaras tromanair;

mé am mBérre fa begonóir:

da éissi is céim comaicláin,

is fír ég Í Eidirsceoil,

lén na gcrich d’a chomhatmáil.

3 Nír aithnes in t-iarthar-sa;

do cailledh mo chadhas-[s]a,

bás mo dhuine dhúchasa,

ní cluithi, acht crádh lánfhada,

is brath air bás Diarmada,

do lag cách mo chadhas-[s]a.

4 Ní éistfedh hUa Eidirsceoil

re h-énnech ’gum esanóir;

ar ndol do’n úr enechréigh

a tú a-nocht fá nemhanáir,

fuair enech Í Eidirsceoil

fá dheredh a deghadmháil.

5 Deghfheithmheoir na daennachta,

hUa hEidirsceoil m’fhialchara,

d’éis mo dhuine dúchasa,

ni fuide mé ar mhiangasa,

is terc again érchara,

’gá n-anfuinn ’s an iarthar-sa.

6 Degailt risin Dhiarmaid-sin

esbaidh os gach énesbaidh,

aes Bérre le a buanchumhaidh

d’á éisi nír éirghedar,

monga derc fa’n Diarmuid-sin

budh srebh corcra a céidfherthain.

7 Derbh gur ab uadh fhoillsighther

tuath is cell fá coimhdheacair,

bláth ’na thír ní thaidhbhrighther,

lá ní bhí gan boirbfherthain,

terc mes tré mhac Conchobháir,

is terc lacht ac loilghechaibh.

8 Ní iarr bech a buachaillecht,

lé tes a n-iath Iarmhumhan,

in tsín im [leg. uime?] a n-aenghalar,

’scach duine co dianchumhthach,

ré ná grian ní gnúissholus

d’á éis a n-iath Iarmhumhan.

9 Me a ndecair ’sa ndrochonóir

le hesbaidh Í Eidirsceoil,

in fer faebhrac, follasréidh,

don daennacht fa deighfheithmheoir,

lem’ chroidhi is cuairt nemhfhalláin

misi ar uaidh Í Eidirsceoil.

10 A Bérre do bhídhgamar,

co hérghi d’á oighredhaibh,

dúbhach mé tar Mhuimhnechaibh

d’éis an churadh cheinnselaigh,

clann charad do chonncamar,

anfad agá eighredhaibh.

11 A-deir damh rer nDiarmaid-ne,

do theist d’fhás do fhaemhuis-[s]i

beith slán deit is dochaidi:

lá na breithi baedhlaighi

creiter ó dho chuadhais-[s]i

in t-ene gan aeghaire.

12 Gan bás is béim oruin-ne,

madh slán mé ’snach mairi-si

bheith slán dam is dochraide,

’sdo bhás ag bruth m’athtuirsi,

tumadh a n-aghain oruin-ne

marthain is nách mairidh-si.

13 Do chuadhas a gcorraidhe,

ar n-uabhar rop aislingthi,

trén gach én nech oruin-ne,

ní héister rem’ aintreisi,

fáth ár dtoirrsi truimi-ne

gan t’oighre dom’ aithne-[si.]

14 Mé um Dhiarmuid lem’ dhecrachaibh,

co tráth iarruid ac osnadhuigh,

fá tú urra m’anacuil:

is tussa do thoghumar

guidhi ort-sa ac aiffrindaibh,

scola uime a cosnamhuigh.

15 Tech Dé agat d’airighthi,

ní a n-aisgedh uaraisi;

tussa tuc mo thréntuirsi,

fá tú urra m’fhuaslaigthi,

tug dúnn eol na heolchuire,

beo do chlú, ’sdo chuadhais-[s]i.

16 Tú dob urra agam-sa,

fá tussa mo thigherna,

nech acu ’san bhferann-sa,

ní fhaca fá t’innell-sa,

mór do bhen t’ég orum-sa,

nech ní trén gan tigherna.

17 Decair ar cách cuiri-si,

atá h’esbaidh oruin-ne,

dol leat dúinn do dlighfidhe,

dar let is cúis corraidhe,

t’agallaimh a n-aislingthi

’na hanobair oruin-ne.

18 Mé um Dhiarmuid um [leg. im] dhibertach,

a ndianbhroid co deighenach,

gan urra rem’ fhuaslugadh,

a chumha gum chédmhesgadh,

cídh mór n-esbaidh fuaramar

is mó in decair déighenach.

19 An t-ég-sin Í Eidirsceoil,

dom’ déraibh is dathadóir,

a theist riamh do rothionóil,

ó Dhia do gheibh glanonóir,

do bheir ég Í Eidirsceoil,

dér ar dherc ’na dhathadóir.

20 Lén is uilli fhuaras-[s]a,

ég mo dhuine duchusa,

in tslat échtach arrachta,

dam ac dénamh dúthrachta,

cuimhne ar dhúthchus Diarmada,

mo dhuthracht an duthchus-sa.

21 Bás carad ó at-chualamar,

galur nach gnáth d’fóirighin,

láimh re a lig fá lochrandaibh,

bídh cach ina cóirighthíbh,

mé am’ aenar ’san Iarmhumhain,

a n-aenach ’sa n-óiltighibh.

22 Ar locht air dob’ eigcnesta,

fa maith daennacht Diarmada,

ar chaithemh ní chuala-sa,

a aithghin ’san Iarthar-sa,

ní gar a sheoid shaeghalta,

’gá mhac a ndeoigh Diarmada.

23 Ar tús ní bhím beochroidhech,

rem’ chúl re crích Iarmhumhan;

tug Diarmuid co dúthrachtach,

gan iarraidh ar iarrumar;

do rinde Dia díghaltas,

a-nois[-se] ar iath Iarmhumhan.

24 Coma let lá in médaighthi,

fer as crádh lem’ chroidhi-si,

ferrdi a Íssa h’aithni-si,

ó hItha ar bhár n-imirce.

a Chríst is cned oruin-ne

in chreach righ do rindis[-s]i.

25 Truma ná gach trénghalar

a chumha gum chuartughadh;

bás aeinfhir ’gum ísliughadh,

ní budh héidir m’fhuaslugadh,

a-nois, a Dhé, dhighéltar,

mo thoil féin má fuaramar. Marthain.

26 Croch Chríst, in chroch cúmhachtach!

’com dhín a-nois nemhcheilter;

a naemhchroch ’gom nertachadh

is gaelmhar in ghenelach,

is an chobhair chúmhachtach,

in chroch-sin dár chreidemar.

27 Inghen Anna d’athmholadh

damh-sa nocha drochobair,

gan síl Adhaim d’aitherrach

máthair Chríst ’gar comhfhortacht;

guídhthí dhúnn co deibheadhach,

Muire árd, do thoghamar. Marthain.

Misi Tánaidh h-Ua Maelchonaire, agus a n-Druim Colpa atú a d-tigh Dairghre Í Duibhghennáin. Do Choinconnacht Ua Duibhghennáin do scríbadh so.