firstLine"; ?>

1375. Mna tar muir maith re Gaoidhil $
Length: middling 28qq
Certainty: 1
Period:
  1. 17th early
Areas:
  1. Ulster
Classes:
  1. eulogy wp
Manuscripts:
  1. RIA 1076(24/P/33) L.Cl.Aodha B. 1680
Prints:
  1. text LCAB no. xxx
Motifs:
  1. envoi to spouse of patron: Enri
  2. imagery to describe patron
  3. qualities of patron’s character
  4. cooperation btn Irish and English
  5. citation of historical precedents
  6. Merchants, trade
Poet Christian Names:
  1. Fearflatha (RIA 1076)
Poet Surnames:
  1. O Gnimh
Patron Christian Names:
  1. Martha (wife of Enri mc Seaain mhic Bhriain
Patron Surnames:
  1. O Neill nee
  2. Stafford d. 1678
Meter Vars:
  1. deibhidhe
Poem:

Poem in printable PDF format

Mná tar muir maith le Gaoidheal


[Ó Donnchadha, T. Leabhar Cloinne Aodha Buidhe, Dublin, 1931, poem 30]


Fear Flatha Ó Gnímh .cc.


1 Mná tar muir maith re Gaoidhil

iomdha cairt do chraobhsgaoilidh;

tearc le mnáibh míonmhuighe Floinn

dáil na ríoghraidhe ó Fhreumhainn.


2 Mas fíor, ní hiad badh mhionca,

cleamhna san chrích Ghaoidhiolta;

mná a dtíreadh féin is a bhfir

le fréimh Míleadh nír mhaoidhimh.


3 Báin inghen Sgáil go sgéimh ngloin,

Nar inghen Lóigh, ’nar leabhraibh,

techt na mban gcéibhfhionn gcnistiogh

go magh Éireann innistior.


4 Ón chúplasa ad chuala mé

fás dá ríogh do bhen braighde

d’Éirinn fa healadhach sroth,

Féilim, Feradhach Fachtnach.


5 Ní do mhnáibh Insi Ealga

trí mná na gcnes gcoinnealda,

adhbhur tnúdha a dtecht ale

Úna Earc agus Eithne.


6 Ón triúr sin do thuismhigh Conn

’s Tuathal Techtmhur, flaith Freumhonn,

más fhíor d’fháthaibh a dhechtoigh,

as díobh máthair Muirchertoigh.


7 Máthoir Néill na naoi ngéibhionn,

ní d’aindribh fóid Finnéirionn,

inghion ríogh Lundon tar linn;

fíor don ughdor ro fhuighill.


8 Gach gobhlán dar ghabh ríghe

d’uaislibh Fódla féirmhíne,

d’fhuil na gcéadbhansoin ro chin

an tréadghasraidh fhuil uaisdibh.


9 Meinic, tar aicmibh oile,

tug síol ordhuirc Iughoine,

tar chuain críche Fáil, fríthe

do mhnáibh críche coigcríche.


10 Anois badh dlighthighe dháibh

mná a tíribh eile d’fhagháil,

ní glic neach dá neamhmol feis,

dá mbeath ’na ceangol cairdeis.


11 Bean dona mnáibhsin Martha;

leanmhoin luirg an bhanntrachta

tar ghrian gaothmhoire i ndán di

i ndál laochroidhe Line.


12 Folta sleachta Briain Bhallaigh

dá mbeith sí re saorghallaibh

breth a deghfholta a dáil sin

senfholta cáigh go gceiltir.


13 Lucht díoghla ar a dtí ma tá,

sítheochaidh d’aithiosg eunmhná

d’fhuil Stathbhardach na stéd seang,

le tréd rachogthach Raoilenn.


14 Braithtior cloch bhuadha as a brígh,

gémadh síth ann nó eissídh;

a folt tonnórtha is tláidh gcneis

budh dáigh comórtha cairdis.


15 Caidhe an chloch uasal ómra

nó an gheamh criostail chaorórdha,

nach anoir tar tuinn tugadh,

i moigh Cuinn, ná an carrmhugal?


16 Móide as measta a dtig tar tuinn,

muna dtí tar tuinn chuguinn

ní gnáth pór bona i mbreghoibh

d’ola, d’ór nó d’fhíneamhoin.


17 Mur thig gach miotal tar muir,

ben tar tuinn go triath Conghuil

mur shéd mbuaidhe do soich sonn,

nó mur chloich nuaidhe neumhonn.


18 Ar mhaith uaisle gach fhola,

uathadh aicme is ionchora

i gcló an tsílsi Gaoidhil Ghlais,

’nar laoidhibh dísle adearmais.


19 Gaoidhil Fhódla gidh íad sin

cuirmíd ós cionn gach cinidh

tar mhallbhóchna adroigh an dream

do mhoigh armórtha Éirionn.


20 Ó’s tar tuinn teagaid araon

Briotanaigh nach bláth eunchraobh

’s na roshluaighsi ón Bhóinn abhus

comhuaisle dhóibh an dúthchus.


21 Lucht coimhmeasa chlann nGaoidhil

ó táid man bhfinn bhforbhaoilidh,

fa chlár naoidhe bhféirgheal bhFloinn,

ga saoire éinbhean agoinn?


22 Mur gach aoidhidh mná tar muir,

dar gceasdoibh cionnus derbhthuir

’na haoidhidh go mbiadh an bhean

i n-iadh Gaoidhil do geineadh?


23 Meinic do bruinneadh abhus

ór nach i nÉirinn fhásus;

caor as an mianach Marta,

an fialach saor Sacsanta.


24 ’Na haghaidh ní beirter breath

dá bhfiontar uaisle a haithreach;

leasg breath do bhreith ’na haghaidh,

dá ndeach le dreich ndealradhaigh.


25 Ar eagna ar aoibh ar aithne

breath lé ag lucht a breathnoighthe;

fáth a hionmhuine as iomdha

bláth fiodhbhuidhe fíniomhna. Mná


26 Do fheudfamaois forgla a bhfríoth

le a fhréimh do ríoghnoibh coigcríoch,

d’ua Briain ’s do bhandáloibh Breagh,

gan chiaigh n-annálaigh d’áireamh.


27 Ní lughoide luach an fhir

nach bean tar tuinn ór thuismhigh

d’fhuil Ír ’s ní hionbháthaidh í

as díbh d’fhionnmháthair Énrí.


28 Ua meic Fheidhlim meic mic Cuinn,

ua an Fhir Dhorcha meic Domhnuill,

an dá fhionnchrann d’fhéin Bhanbha

’na tiomchall céim creidemhna. Mná