firstLine"; ?>

1447. Na Bhrian tainig Aodh Eanghach $
Length: long 42qq
Certainty: 1
Period:
  1. 16th mid
  2. 16th ult
Areas:
  1. Ulster
Classes:
  1. eulogy mp
Manuscripts:
  1. RIA 1076(24/P/33) L.Cl.Aodha B. 1680
  2. RIA490(23/N/15)MmcP UiLongain 1740-
  3. Mayn. M3 Micheal Og O Longain 1818
Prints:
  1. text LCAB no. vii
Motifs:
  1. nobility of patron’s ancestry
  2. patron’s irresistible attractions for women
  3. spartan life of warriors ?
  4. war with Foreigners
  5. territory as king’s spouse
  6. fertility in reign of just prince ?
  7. cain (tax, tribute)
  8. Hostages
  9. prophecies of Aodh Eanghach
  10. Highkingship of Ireland
Poet Christian Names:
  1. Brian (RIA 1076)
Poet Surnames:
  1. O Gnimh
Patron Christian Names:
  1. Brian (mac Feidhlim)
Patron Surnames:
  1. O Neill Buidhe d. 1574
Meter Vars:
  1. RannBheag
Poem:

Poem in printable PDF format

’Na Bhrian táinig Aodh Eanghach


[Ó Donnchadha, T. Leabhar Cloinne Aodha Buidhe, Dublin, 1931, poem 7]


Ó Gnímh .i. Brian .cc.


1 ’Na Bhrian táinig Aodh Eanghach;

da thaobh táinig gach deighbhreath;

agso ’na Bhrian Aodh Eanghach,

caor dhernach na Niall neimhneach.


2 Ráth Néill ag Ua Néill Bhuidhe,

mar budh gnáth ’ga fhréimh reimhe;

beg an tegh Teamhair Mhidhe

d’fhearuibh Line feadh fleidhe.


3 Do thogh an Bhanbha ar mBriainne

ge tharla a gcol re chéile

ní thug sí léim tar líne,

ríghe Néill dob í Éire.


4 Le mac Feidhlim fríoth Gaoidhil

fíoch um Éirinn nach éirigh;

ní chuir Brian geimhle ar ghiallaibh

d’iarraidh seilbhe ar fhiadh nÉimhir.


5 Ceann slúaigh in gach idh iarruinn

san tigh asar fhuaigh Éirinn,

do bhí an geimhiol re a ghualainn,

rí as tuaraim d’eigher Fhéilim.


6 Neimh ghon ó ghlasoibh daingne

ar bhasoibh ag cor cuimhghe;

d’iath gall do gheubhthar eighre;

feughthar geimhle ar gclann gCuinne.


7 Crithir bheo ar áth a n-iomaidh;

gan sgáth a ngleo ré ngallaibh;

ní bhí i ngliaidh glac a foinnimh

slat a coillidh Bhriain Bhallaigh.


8 Líon gliadh gan deithbhir ndíola

fá Bhrian ’na mbeithribh cródha,

maithidh cungnamh chlach mbuadha

cath Tuama ag turnamh tóra.


9 A ngruaidhe ag gabháil fhiochaidh

nach furáil fúaire i ndeochaibh;

ní chluin an t-oighre ón athair

doilghe an tachair d’fhuil Eochaidh.


10 Slegh arsaidh do ghoir gualoinn

Saxoin da ngoin le a géirrinn;

báidhter le crann thonn dtírim

sgríbhinn gall ar fhonn Fhéidhlim.


11 Báidh re a ghaolfhuil do gabhadh

dar chaomhuin clár na gcuradh;

ceithre géill go Brian bearar,

nír beanadh giall d’fhéin Uladh.


12 Ráth Bhreagh na n-innseadh n-ealach,

meadh dha shinnser, do shoidheach;

nár shaoil sibh Banbha buidheach

d’fhuireach fhir h’anma i nOileach?


13 Críoch Bhanbha id sheilbh fa shéula,

gan fhaghla gan fheidhm n-ágha

tug tú led mhóid gan mhaora

go crú Aodha cóig cána.


14 Gan fheidhm bhfaire ar iath Uladh,

gan aire ar ghiall dar gabhadh;

ní théid sin as dot omhan

dá mbloghadh glas fhir fhaladh.


15 Fearg an chuain gan bhailg mbrisde,

gan chailg mbuaigh a lerg luisde;

ionnlaidh ben fháinne eisde

sreabh Feirsde ar áilne a huisge.


16 Geall ó lucht fhuinn ’ga healaidh;

gan tuinn i n-ucht a hoirir

go mbí bróg fhir ’ga eighir;

beiridh sin fá fhód Oiligh.


17 Dísle ó gCairbre ar tegh dTemhrach,

ísle a fhedh airde a chonnlach,

braighde ríogh fhréimhe Luighdheach,

díobh cuibhreach gréine ar ghormshruth.


18 Gan sgaoith ag tuinn ’ga toghuil,

gan ghaoith ag buing da bhruighin,

dírghe i ndiaidh fiair a bhfedhuibh,

leabhair Bhriain ar fiaidh bhFuinidh.


19 An Lia d’fhagháil dob ainbhreth;

ar labhair cia len cuimhneach?

Do sguir róimh do reic Temhrach;

cóir neamhghuth ar leic Luighdheach.


20 An sporadh fhúair an eachraidh

ag goradh a ghruaidh leithghil,

go dtug tú an bonn ’na bhruithnibh,

cuirthir crú dhonn le deithbhir.


21 Feadh bloghtha berna fraochdha

do dherna um dhornchla gcróchdha

téghaidh meóir fhir a hiartha

i ndeoidh cliachdha a tigh órtha.


22 Filleadh do dherc is doiligh

gud shilleadh do sherc righin,

ben ler mhaith í fá fholuigh

oruibh do chaith sí a sibhin.


23 Clú do dhuas fá iath nÉimhir

tar crú na Niall suas sínidh;

ní fríoth lat dod ghnaoi guaillidh

ge taoi ar guaillibh mac Mílidh.


24 Sé rígh dég róibh ’na roighnibh

do shóidh dod thréd go Temhraigh

fostar thú le Trian Conghoil;

congbhaidh cú fhiadh ó ealbhaibh.


25 Cia an adhbha do iarr bárda

san Bhanbha gan Bhrian cheudna?

Ní dheachaidh díobh d’fhiadh Fhódla

fógra gliadh do shíol Shédna.


26 Ní rabha acht taidhbhsi toirnigh,

mana na bainnsi ag Breghaibh

ní fer coda d’fhiadh Fhuinidh

cuiridh Brian oba ar Eamhuin


27 Blas fleidhe uaidh ar fhírshreibh

do bhuaidh a bhleidhe fháinnigh;

beg d’iongnadh an chuirnn chraobhaigh

claonaidh fiodhradh dhuirnn dháilimh.


28 Guaille gleann is grádh cionadh,

do gheall re clár na gcuradh;

dar le Brian ní bhiadh falamh

dá ngabhadh trian d’fhiadh Uladh.


29 ’Sé a hochtuibh oilén ngoirmshreabh

ag rochtain oilén n-iongnadh

do mheall go Brian bhróin maighreadh

niamh failgheadh n-óir ar iomramh.


30 An oil fhúair a fher iomaidh

tre gheal ngruaidh ’na ghoil annuimh

rí i ngliaidh do bhuain da bhonnuibh

donnaidh gruaidh í Bhriain Bhallaigh.


31 ’Siad le Brian fa fhonn Eunna

Niall is Conn ar a chúla,

lá gliadh ní ghoir a ghruadha

a bhfoil uadha d’fhiadh Úna.


32 Geall gliadh ag mosgladh míleadh

Brian ag brosdadh na nGaoidheal

earr don bhrataigh ’ga mbualadh

bacaidh ruadhadh ceann gcraoishleagh.


33 Gaoidhiol gan char ’na chomhar

aoibhiol ar nár an teimhiol;

glas ag Brian ar iath nUladh

umhal bhfiach giall i ngeimhiol.


34 Rí uaidhe i gcléith gan chaomhna

go sgéith n-uaine go n-órgha

ní snaidhm ar Bhrian a bheurla

suil theurna giall airm órdha.


35 A ól fírshreabh ar foghuil

rífhleadh a hór ’na aghaidh;

an ní do-níodh anuraidh

níor chubhaidh rí i gcíogh gcalaidh.


36 Ua na Niall tar thoil dTemhra

le goimh nua do íarr omhna;

anní sin banuis Banbha?

Gabhuis arma fhir fhoghla.


37 Guaire chrú fhaoilidh Eoghain

clú gach aoinfhir do éiligh;

do gheibh clíar uaidh a hiarraidh;

ní bliadhain fuair d’fhiadh Éimhir.


38 Comha ar gach cloinn da gcenuibh,

na croinn ag dola ós doiribh;

fir mur shíol Néill anuraidh

brughaidh dhíobh fá fhéin Oiligh.


39 Geis an chuaigh ód-chí brisde

do bhí a ghruaidh ’na ghruaidh ghuiste;

sgél le Bodhbh ar fóir bhFeirsde

corn fleisge óir fá uisge.


40 Go hEamhain an tráth tigthir

Temhair le cách ní cleachtair

téid barr uathaibh le hUltaibh

Ultaigh clann Tuathail Techtmhair.


41 Neimh ghon í Chuinn ní chronoigh

do bheir gol i gcuirr chalaidh

lá tar fher gcréchta cuiridh

fedh tuiriimh euchta d’araidh.


42 Dob fherr dhóibh díol a chána;

an síodh do-chóidh ar gcúla

do bhuing a n-eachlach d’éra

sgeula gealchlach fhuinn Úna.