firstLine"; ?>

1492. Ni beag easbhaidh Inse Fail $
Length: middling 30qq
Certainty: 1
Period:
  1. 14th mid
Areas:
  1. Connacht
Classes:
  1. elegy mp
Manuscripts:
  1. Magauran MS 14th cent.
Prints:
  1. transl. McKenna, BM no. xxxi
Motifs:
  1. patron’s liberality to poets
  2. patron too honourable to be satirised
  3. cooperation btn Irish and Anglo-Irish
  4. landscape withers on ruler’s death
  5. general grief
  6. poet’s vigil on grave
  7. patron’s reward in Heaven assured
  8. reference to patron’s successor
  9. almsgiving
  10. another poem echoed: Ni beag an leansa
Poet Christian Names:
  1. Maoilsheachlainn (Magauran MS)
Poet Surnames:
  1. O hEoghusa
Patron Christian Names:
  1. Tomas mac Briain
Patron Surnames:
  1. MagShamhradhain d. 1343
Meter Vars:
  1. deibhidhe
Poem:

Poem in printable PDF format

Ní beag easbhaidh Inse Fáil


[McKenna, L.: The book of Magauran, Dublin, 1947, poem 31]


Maol Seachluinn Ó hEoghasa .cc.


1 Ní beag easbhaidh Inse Fáil,

ní headh nach easbhaidh anbháil;

tug an Coimdhe do chách cor

[a fháth] nír dhoilghe dhosun.

2 Ar n-easbhaidh n-a heasbhaidh truim

ní heasbhaidh í gan fhochoinn;

do-bheir soin chách gan chuimhne

an fáth fhoil gar n-easbhaidhne.

3 Re luadh na n-easbhadh uile

mó d’easbhaidh an t-aonduine;

trom an béad rer samhladh sain

a éag as adhbhal d’easbhaidh.

4 Mág Shamhradháin an bheoil bhinn

ní beag an easbhaidh d’Éirinn;

mé [go] croidhe [gum] chneasghuin

[is é] oile ar n-aoineasbhaidh.

5 Doirbh aoinfhear mar é dh’agháil

d’éis mhúinte Méig Shamhradháin;

gan a bheith, a Dhé, gar ndíon

nocho cleith é dhar n-imshníomh.

6 Bás meic Bhriain rub úr n-ochta

tug fúinn fuath an ábhochta;

dul do sgaith Chorainn a curp

do aith orainn ar n-ábhocht.

7 Tomás mhac Briain bruinne geal

rob é coimhéad críoch nGaoidheal;

an tráth ro mhar flaith Feabhail

maith do ghabh ó Ghaoidhealaibh.

8 Do thoit eineach Inse Fáil

ar ndula mheic Bhriain bhonnbháin;

nuair do-chuaidh ceann Feimhin

do-chuaidh gach dream dheigheinigh.

9 Tomás Mág Shamhradhán shaoir

ba mhinic inn n-a fhochraoibh;

truagh mar ro-chuaidh fear Finne

uainn re headh na haislinge.

10 Nír lamh aoinfhear thiar ná thair

theacht dh’argain mheic Bhriain Bhreaghaigh

do bhí ar bhreith dó go ndeachaidh

breith a mbó ó Bhréifneachaibh.

11 Goill is Gaoidhil ag guidhe

ar anmain fhir Aolmhuighe;

maith fian Bhanbha re gach mbocht

re mian [a] anma d’fhurtocht.

12 Maith do thuar thaighe nimhe

[a] almsa is a aithrighe;

a dtug flaith Monaidh a-maigh

maith ro fhoghain dá anmain.

13 Gach neach rerbh áil a fhagháil

fuair maitheas Méig Shamhradháin;

ba mian le sgaith bhféil bhFeabhail

a mhaith féin ag fileadhaibh.

14 [A-]déar ris - gá huair as fhearr?

dh’éigsibh Alban is Éireann

a-tá líon catha dhá chur,

a ghríobh Mhacha, gud mholudh.

15 Táinig rinn ar dtreise id thaigh,

a mheic Bhriain an bhairr leabhair;

ar dtreise, a fhir Fhinne, ort

do-bhir inne gan fhurtocht.

16 Do chrích Bhréifne leath ar leath

do chaithfeadh uile a eineach;

ní chaitheadh sé acht réidhe rinn

[is re a ré] fhéile i n-Éirinn.

17 Ní fríoth orraim d’fhior uainne

i nGlinn Ghaibhle ghéaguaine

re ndul do ghríbh Chunga ó chách,

do rígh nírbh urra a óglách.

18 A mhac féin táinig n-a theach

mar ro orduigh Dia dúileach;

do sduaigh Bhoirne nochor bhás

an t-oighre do thuair Tomás.

19 Tomás mhac Briain barr naoidhe

’s sluagh Éireann gá éagcaoine

tug a chumha do chách cor

go bráth ar ndula dhoson.

20 Iomdha tír a-tá go sé

i leon uile dhá éise;

do thraoth méad borrfaidh Bhanbha

ar n-éag d’onchoin Eachlabhra.

21 Gidh iomdha anbhuain eile

do dhíoth churadh Caoinrighe,

gidh doirbh gach ní ar ndula dhó,

an chumha ní hí as oso.

22 Do thoirrsigh daoine an domhain

cumha ghéige gormChodhail;

dubhach slógh Banbha dhá bhás,

ba mór a dtarbha ó Thomás.

23 Ar chan cách nír cheilte dhúinn

re mac mBriain an bhairr chladhúir;

“Toirseach bean ar muigh Mhumhan,

a thuir Bhreagh, ód bhaoghlughadh.”

24 Fa-ríor ní [bharr] sinn go sé

ar éis aoncharad fíre;

a-tá sinn ar ndola dhuid,

a chinn Chobha, gan charaid.

25 Ach rob iomdha ag teacht dod thaigh

dámha a hÉirinn ’s a hAlbain;

beith ar th’uaigh, a fhir Oiligh,

do-bhir uainn gan t’ionnsoidhidh.

26 Do chumhasa, a fhir Fhearta,

tug oirne easbhaidh imdheachta;

mór dhom neart do-chuaidh ar gcúl

ód leacht [bu] thuaidh ag tiompúdh.

27 Mairg a-tá mar tú dhá éis

a dtug dhúinn inn gá fhaisnéis;

fuarus gach ní ar dán a dhuan,

gé dho bhí a ndál go diombuan.

28 Diombuan bó, nír bhuaine each,

ag mac Bhriain gá mbinn buidheach;

[fuair] ba thoil ar chaith don chrudh,

maith do chaith soin an saoghul.

29 Seasg gach bó chríon i n-a choill

d’éis Mhéig Shamhradhán shúlchoirr,

uathadh gort ar a bhfuil fás

do bhuin ar dtocht do Thomás.

30 Tomás mhac Briain, barr corcra,

leannán [is] barr bantrochta,

maith a chuing do chraoibh Dhuibhe,

nír thuill aoir ná heasguine.