Poem in printable PDF format
Ní dual cairde ar
creich ngeimhil
[Bergin, Osborn:
Irish Bardic Poetry, Dublin, 1970, poem 11]
Domhnall (mac
Dáire) Mac Bruaideadha
1 Ní dual cairde
ar creich ngeimhil:
bíaidh brath uaim
gan édeimhin -
dóigh creach gá
haird a bfaghar? -
sul deach ós aird
mh’fuasgaladh.
2 Triúr fileadh
fada ó ríaghail
dhúinn i láimh lé
leithblíadhain:
’na dhíol soin gá
geall ghébhthar?
dá mbem a-moigh
moithéght[h]or.
3 Do-ghénsa, acht
go bfaghar faill,
sul deachad
raibhthi romhainn,
chreich ngeimhle
lém dháimh ndoiligh
ar eighre an
chláir Chiarroighigh.
3 Do m[h]ac
inghini an íarla
dlighthear íoc na
hainnríaghla:
glais
nuabhairrthi fáoinn a bFainn,
ar
chruadhfhairc[h]e cháoil chumhaing.
5 Badh iad
mh’feadhan ar bfhilidh,
lucht bheirthi
breath n-aindlighidh:
sreath
iolfháobhair raghlain rann
d’am[h]ruibh
ionáonaigh agam.
6 Ar chreich
ríodhamhna an ruisg mhoill
badh é an
t-oineach mh’fear tarroing:
dénta ní an
uairsi uirrthi -
badh í an uaisle
ar n-eólaichne.
7 Ní bhía ag
bruithion ná ag boigshín
mo chor tar
creich Phádraigín:
i bfoithribh nó i
gcíogh choille
díon ní
f[h]oighthir orainne.
8 Cuairteochar
dhúinn - gá dám ris? -
fá mhíonchlár
Mhoighi an Éigis,
’s um Ard n-úr
bfíonmhar bFearta,
gach múr
síodhghlan suaithionta.
9 Cuirfiom luighi
ar Lios Tuathail
an fhóid
bhráontais bhionnchuachaigh,
’s loighi ar
ghoirm-Leic shuairc Shnámha -
badh cuairt
oirdhreic édála.
10 Béraid orainn
ógbhadh Grég,
líon creiche ar
chách do choimhéd;
tóir nach édána
ar fhoghlaibh,
dóigh édála
dh’ollomhnaibh.
11 Ealbha láoch
nach loc dochar,
tóir nach éidir
d’iomachar,
fir iomc[h]ras
tóroighiocht throm,
slóghoiriocht
fionnchas Fíanonn.
12 Ní fras
cháoilshleagh chailgios neach,
ní fras
ghríobhdha ghlac neimhnioch,
fras dhuan le
ndingébhthar Goill
’s a luagh
imért[h]ar edroinn.
13 Léigfid
fáoinne a bfrasa séd,
léigfimíd
d’ógbhaidh fhinn-Ghrég,
frais ndeghmholta
’na ndáil sin;
neamhghonta ór
ngáibh na Grégaigh.
14 Badh é a
chríoch—gá tréine treas ?-
go mbrisfimni an
t-ord éigius
lér sreith
líonmhair mhir mholta
don ríoghraidh
ghil ghruadhchorcra.
15 Gá hiorghal
nach íad do bhris?
ní bhí choidhche
ar chloinn M[h]uiris
guais reann, acht
airm a n-ollamh;
maidhm ’na gceann
ní chualamar.
16 ’San troidsi
dá tteagmham ris,
Pádraigín mac
Meic Muiris -
ní hédáil é arab
áil roinn -
sé i láimh ni
hédáigh againn.
17 Ní dion dó a
lámhach ná a lúdh:
ní léigfiom uainn
gan fhasdúdh,
le a bheirt
bfuair nglanmháilligh ngil,
an sduaigh
n-aghnáirigh n-áilghin.
18 Atád agam
oirchill shás
lé bfosdfa mé mac
Tomás:
roinn leabhra go
lán bfuinnigh;
cládh a fheadhma
um ámhuillibh.
19 Oidhre an
láoich ó Leic Shnámha -
mo chean dan cion
édála -
sduagh
cháomhGáille ar ar chinn cruth,
áonbhráighi ghill
na nGrégach.
20 Rédla thuaidh
Mhumhan Meic Con,
Pádraigín pór na
n-íarladh,
mír
glanchruaidhe, glún ré bfrais,
an t-ath-Ghuaire
ó Dhún Durlais.
21 Lámh
chuartaighthi Chlann gCarrt[h]aigh,
uille chruaidh re
Conallchaibh,
slat nach sní
tréinfhine Tháil -
do ni éinfhili a
edáil.
22 Sgél leam ar a
leithéid soin,
fuair ceannus an
chláir Ultaigh,
sgoth
chráobhshlat Leasa Lughaidh,
áonm[h]ac Neasa
a-nallamhain.
23 Tug a mháthair
’na mac ríogh
la éigin d’fios a
chéidghníomh,
dár thuar rí
Macha a mholadh,
trí clacha do
Chonchobhar.
24 Tug don
naídhin shuairc shuilbhir
chloich in gach
láimh leabhairghil -
sduagh nár ón
tseangBhanna tséimh, -
lán a dhearnanna
dhíbhséin.
25 Do ráidh Neasa
an fhuilt fhionnghloin,
dá ngabhthá, a
mheic mhóirionmhoin,
do fhionnfuinn
thríd do threisi,
an líg
n-iomt[h]ruim eilisi.
26 Ní thig dhíom,
is mo dhorn lán,
a mháthair, ol an
macámh,
mo lámh do char
mon gcloichsi,
go sgar lán rém
lámhuibhsi.
27 Ní hiongnadh
sin, ar sisi,
tuig, a chnú mo
chridhisi,
nach ttoillfi
acht a lán id láimh,
dámadh ál
choidhche a c[h]ongmháil.
28 Léig chugad an
gcloich oile,
léig uaid, a uá
Rudhroighi,
an gcloich nglais
gcoirrimligh gcruinn,
dod bhais
doinningnigh dhíoghainn.
29 Dad mhúnadh, a
mheic Fhachtna,
fá dháil na séd
sáoghalta -
a shrian réd
chradh ná congaimh -
as ciall damh ’na
ndubhramair.
30 Ná híadh do
lámh, a fhlaith Breagh,
do shíor um
shéduibh Gáoidheal:
seóid cáigh ní
héidir dh’fhanadh
gan láimh éigin
d’fosgaladh.
31 Bíoth lámh
leat gá légadh uaibh,
a sgaith
chruithgheal ón gCraobhruaidh,
’s lámh ag
gabháil na séd seang,
a bhranáin déd,
fád dhichioll.
32 Fuair sáormhac
Fhachtna Fháthaigh
ór chan ris a
ríoghmháthair -
féile an leinbh
gá chora i gcion -
a thogha i seilbh
na sinnsior.
33 Do mhér
m[h]eadhóin mhíleadh Grég
ní thuigim nár
thrácht Mairghrég -
maith cuimhni an
fheasa ’gan fhior -
fuighle Neasa ’s
an náoidhion.
34 Do-ghébhsa i
láimh é, ’s giod[h] eadh
ni lémhdáois
gasradh Gháoidheal
ucht ar shlógh
Grég dá ghabháil,
an ghég do phór
Pharthaláin.
35 Sul cuirthior
linn lámh ’na cheann,
énlán beóil
fhileadh Éireann,
ann as f[h]earr
gach áit d’fégadh,
- mo gheall cáit
a gcoimhédabh.
36 Ní dhingne mé
ar maicne Luirc
leis choidhche ná
ar cloinn nGearuilt:
ní taobhtha rú a
ngáol i ngioll,
a chrú ar gach
taobh ’na thimchioll.
37 Fían Shaxan do
sheachna lais
caithfead fós, is
fían Durlais -
ga seadh falta
acht a bfráoch ruinn? -
dalta na láoch ó
Lonnainn.
38 Guais leam a
rún dá rochtain,
ni dú a chor i
gConnachtuibh
mná áobhdha
finngheala a bfear
ingheana máordha
a míleadh.
39 Mac meic
Émainn nár ér sgoil,
guais dá mbeirinn
é i nUlltaibh:
báidh ar fhéile
’gan aicme
le céile ar
gcláir Chormaicne.
40 Anta leis i
Lios Tuathail
an m[h]úir
fhairsing órchuachaigh,
brugh seang na
bfoighég bfíthi -
ga fearr coimhéd
coigcríc[h]e?
41 Sáor an
braighdionus do-bhér
d’ua Semuis na
sleagh rinnghér,
san chuirt
g[h]roighigh ghealmhóir ghloin,
seanróimh oinigh
an íarthair.
42 Suirghi a
bfionnbhan, fuighle a suadh,
cruin[n]ighthi
minci a marcshluagh,
a sgaith
fhíneamhna a hór glan,
sódh mímheanma do
mhúchadh.
43 Gébhthor dhó
’na dheaghaidh soin,
brágha láoch
Leasa Tuathail,
roinn sháora as
ar shochuir geall,
go ngothaibh
cáola cáoincheann.
44 Do-bhér lais a
láoibh áille -
sochar nach
bfuair énbhráighi -
cuairt learg
n-ionfhuar na n-oirior,
diombuan fearg a
bfíadhoighiodh.
45 Do-bhér dó re
ndol istteach
seal ar
ghníomhradh ghreagh n-uaibhreach
seal snámha ar
slios gach calaidh,
fios gach trágha
torcharaigh.
46 Do-chífe bárc
a mbeól chuain,
do-chífi
coimhling mharcshluaigh,
is guais shadh
siobhalghrod seang
ó bhioradhmad
dhamh ndíleann.
47 Sruth Féile na
bfinnshreabh gciúin
do-chluinfi, budh
ceól taidhiúir,
ag labhradh, lór
a binni,
mór an t-adhbhar
inntinni.