firstLine"; ?>

152. A-nois tanaig Aodh Eangach $
Length: long 37qq
Certainty: 1
Period:
  1. 15th mid
Areas:
  1. Ulster
Classes:
  1. elegy mp
Manuscripts:
  1. RIA 1076 (24/P/33) L Cl. Aodha B. 1680
Prints:
  1. text LCAB no. iv
Motifs:
  1. qualities of patron’s character
  2. negative comparison, subj. only exception
  3. fertility in reign of just prince
  4. Prophecies of Aodh Eangach
  5. High-kingship of Ireland
  6. withering landscape on death of ruler
  7. Death came at outset of great career
  8. general grief for patron
  9. Gravestone
  10. poet’s vigil on patron’s grave
Poet Christian Names:
  1. Cuconnacht (LCAB)
Poet Surnames:
  1. O Fialain
Patron Christian Names:
  1. Aodh Buidhe
Patron Surnames:
  1. O Neill (d. 1444)
Meter Vars:
  1. RannBheag (perf rimes in seoladh)
Poem:

Poem in printable PDF format

A-nois tánaig Aodh Eanghach


[Ó Donnchadha, T. Leabhar Cloinne Aodha Buidhe, Dublin, 1931, poem 4]


1 Anois tánaig Aodh Eanghach

tánuig an tAodh gan fhuighleach,

téid dá reic re taobh Teamhrach

Aodh Eanghach ag Leic Luighdech


2 Teacht don Aodh dob fháth meisnigh

dá ghaol an tráth do thuismhigh,

do chuir aniar crann casnuigh

ar ghasraidh gall d’Fhiadh Uisnigh


3 Is é an tAodhsa Aodh Buidhe,

don Aodhsin is é as goire;

tiocfa an ciabhghlas am eile;

barr Eine riaghlas roimhe


4 Dial ag Aodh re hAodh n-iodhan

ga mbiadh gach aon go humhal;

créd acht béim ar chleith Coradh

breith dhá roghan d’fhéin Uladh?0


5 Aodh Ó Néill ina naoidhin

gan dréim re hAodh dá fheolfhuil

ní fhuil, don té dá dtáraidh,

do sháruigh sé fhuil Eoghain


6 Cró a shean mur Eunna Aighneach

do-bhéra asteagh go tuillmheach;

tiocfa tríd ’na Aodh Eanghach

craobh Teamhrach a Líg Luighdeach


7 Do bhean rún oighir Áine

múr Oiligh as a óighe

ní bhia thall ge tá a ríghe

dá bharr tíre i mbrú Bóinne


8 Biaidh ’na dheimhin fá dheireadh

eighir Briain aga branar

ráth Néill, ní hí nach umhal,

rí Uladh féin nach bhfaghar


9 Fúair, ’na n-aoinfheruibh umhla,

ó Ghaoidhealaibh úair fhaghla,

tug rinn ara mhéid meanma,

na Finn Eamhna um ghéig nGabhra


10 Cró Conchubhair do chabhair

comhchubhaidh dhó gé doiligh,

do-ní an rí féin a foghail

’s do-ní cobhair d’fhéin Oiligh


11 A dtreisi araon gan rochtain

gan tseisi ag Aodh go hEachtair;

do chuir sé uille ar Ulltoibh,

Ulltoigh uile as lé leaghthair


12 Ní faghthar re headh n-ágha

fer ré ngabhthar a ghuala;

Aodh Buidhe a-bháin do-bhéra

sgéula an áigh uile uadha


13 Fiú a bhfaghthar do dháimh deoradh,

don dáimh ní aghthar aoinfher;

mion nós gach ríogh ó ríoghadh;

nír ríoghadh fós gríobh Gaoidheal


14 Sgol, ó fhuighlibh fhian Oiligh,

ní chuimhnigh triall dá dtighibh;

dá chluinsin dá mbí i mbruighin

sguiridh rí Uisnigh fhilidh


15 Ní théid aoinfhear dhá fhine

do ghéig Gaoidheal i ngoire;

beg nach náir d’Ó Néill Bhuidhe

gur bháidh uile a fhréimh roimhe


16 Canaidh draoi re cleith Coradh

a ghnaoi dá breith go bunadh,

ionnsa dhóibh nach tú a dtamhan,

anadh don chlú ar fhóir Uladh


17 A ndíol, a rí, go ródaibh

le a mbí fá fhíon ní héidir;

lacht id ráth, a rí hÉadair,

ó mhéaduigh cách í ar éigin


18 Toirthe ’ga gcur do chrannaibh,

bun gach fhoithne do fhoiligh;

tug ’na lár ubhla a himil,

fillidh grán cubhra an choillidh


19 Tar mholadh a ghruadh ngairthe

truagh ón chomhar ar gcruithne;

dom dhúain is nadhmadh neimhthe

marbhadh d’eithre uaim uirthe



20 Do saoileadh ég dha oighidh

’s nach maoidheadh méd a chumhadh;

ég í Néill na naoi ngeimhiol

as deiriodh laoi d’fhéin Uladh


21 ......................

do sleacht eaca ar an oighidh;

ní lean síol gCuinn an chumhail

do chumhaidh ríogh fhuinn Oiligh


22 A ghaol uile gan éinndigh

tré Aodh mBuidhe do bheóghuin;

d’egla sguir d’ól dá n-aoidhigh

brón faoiligh ar fhuil Eóghuin


23 Súil ar bhrugh í Néill náraigh

do chléir ag dul ar dheóruibh,

ní fhuil do chridhe i gcliaraibh

iarraidh cruidh fhine Eóghuin


24 Canfa mé dha chléibh chladhaigh,

Ó Néill is é arna oighidh

ní háil cáin dóibh ’na dheghaidh

darbh áil reamhoibh d’fhóir Oiligh


25 Do dhiall, as damhna deóire

an Bhanbha re fiadh fíre;

acht ég ’gar gcur ó chéile

nír fhéud Éire dul dínne


26 Síol gCuinn ar h’uaigh ag anadh,

do chúaidh a suim ar siobhal;

a liag fhionn na n-ocht dtroigheadh

an bhfoigheadh sionn ort ionadh?0


27 Ót eunghuin, a Aodh Buidhe,

teurnaidh gach aon re aroile;

tabhair an úain d’fhéin Line

’s don Mhidhe féin uair oile


28 Gan a súil re fiadh Fuinidh

is do bhíadh fúibh go froighidh;

fiú Fódla dhóibh id deaghaidh

Eamhain d’fhógra d’fhóir Oiligh


29 Seal ag uaislibh fher nDoire

don uaighsin fá fher nEine;

do-bhér úain dheit, a dhuine;

nach bhfuighe an leic uair eile?0


30 Do badh gar dhúinn ’na dheghaidh

ar súil do char ó chobhair;

i gcenn a n-éir ’nar n-aghaidh

gabhair leann féin ar foghail


31 Do chinn méd anshóigh uirthe

anóir cinn Grég do-gheibhthe

a chlúímh do éilidh m’aithne

faighthe múir Éimhir Eithne


32 Sneachta do ghnáth do-gheabhair

fáth gan techta as na tighibh;

suil dheach sí tar fhiadh nOiligh

loighidh grían is sí ar slighidh


33 Na cairge fá mhuigh Macha,

fairrge do sguir a sgucha;

nír mhó re linn na locha,

srotha balbh chinn Cnucha


34 Do bhaoi ’ga iarsma a n-eineagh

an Niallsa na naoi ngeimheal,

a ngeall féin ag fóir Uladh,

geall Uladh dhóibh fá dheireadh


35 Ní mhair dhíbh acht a ndeora

amar tré ghríbh nGaola;

mo neart do chúaidh ar gcúla

ar mbúain súla d’fhert Aodha