Poem in printable PDF format
Nír bháidh teine
Teallaigh Eachach
[McKenna, L.:
The book of Magauran, Dublin, 1947, poem 25]
Niall Ó hUiginn
.cc.
1 Nír bháidh
teine Teallaigh Eachach
as úr
gleandál;
ard a lasar dhonn
nach diombuan,
trom a
teannál.
2 Teallach
n-Eachach iomdha a chroinn chiuil
as chóir
sheinntear;
an tuath fo
heallach ní hairgthear
teallach
teinteadh.
3 Teine bhithbheo
bhias ar fadódh
fríoth n-a
ghleannaibh;
dá lasair
dheirgthe mar dhonnfhuil
teinte an
teallaigh
4 Teine bheo
bheannachtan Phádraig
gan phláigh
dh’fhaghbháil,
teine bheo na
gcríoch do chongbháil
ar fhíoch
n-anbháil.
5 Loise tionóil
Teallaigh Eachach
d’eagla a
frasghan
ní seachbhaidh
d’fhóir caomhna a cleasradh;
laomhdha an
lasradh.
6 Crithre
theinteadh dTeallaigh Eachach
mar ór
n-asnach
[fa] chois ríogh
Éireann go hUisneach
léitheann
lasrach.
7 Gealbhainn a
theinteadh gá dtogbháil
ór [dtoigh]
thromshluagh;
iomdha ós
Teallach Eachach airmghéar
deathach
donnruadh.
8 Nír fhaomh
oireacht
re thaobh ag
toigheacht go reannaibh
sluagh Eine an
áigh;
teine nar bháidh
teine an teallaigh.
9 Fadódh ar
gríosaigh is gnáth re
gasraidh
n-Uladh;
meinic do théigh
teas a theineadh
cneas gach
curadh.
10 Teine bheo
bhithbheo na Bréifne is
brodla
sgríobhaim
go flaith Mhuighe
gormLuirg gránduinn
[donnbhuird]
díoghuinn.
11 Losgudh
caigcríoch
crithre n-a
gcaire cosg deighfhear,
lasar n-a laomh
dhonn gan dubhadh,
caor throm
theineadh.
12 Teine
bhithbheo
nach báidh uisge
agus í ag deargadh,
teine bheo ar a
bhfuil úidh ughdhar,
tuir Dhúin
Dealgan.
13 Laoch Muighe
Sléacht na súl mongach
mín re
ceallaibh;
ní bhí d’fhior
eile n-a hurraidh
teine an
teallaigh.
14 Teine bheo ar
eineach ’s ar eangnumh
is ar uaisle
- teagh ríogh ní
reich -
fear do dhíol fo
dheich ar nduaisne.
15 Tomás Mág
Shamhradhán Shionna
nar shir
doimhiadh
mar do bhí Brian
agus gach rí
riamh gá
roiriar.
16 Ar mbreith ar
buaibh
ma gach gcreich
nochon fhuair urchur;
laoch nach garbh
nglóir,
ar mharbh don
tóir ro bo turchur.
17 Taoiseach
bheanas orraim d’airdrígh
is é ar
sódhfhás;
gach rí ar a dtug
maidhm fa mhíonós
ó thairm
Thómás.
18 Ag cách
cantair:
ní gnáth antair
re hó n-Eachaidh;
dá threas
tachair
do dhathaigh gach
cneas dá chleathaibh.
19 Maith ma
dhuais n-iarchomhairc d’éigsibh
ard an
ghnaoisin;
maith ma dtug ó
Duach do dhuasaibh
tuath an
taoisigh
20 Teallach
nDúnchadha do dhíochuir
as a
ndúthaigh;
cródha an dream
do cháidh go Cruachain
ceann Fáil
fúthaibh.
21 Iomad lúireach
ngeal is ghormat
re barr
mBóchna
rob iomdha ar an
áth lann líomtha ar
sgáth crann
gcróchdha.
22 Iomad bratach
meic Bhriain Bhreaghaigh
nach bras
mbaothghlóir;
iomdha go cladh
reilge ríoghthóir
meirge
maothshróill.
23 Fear ríoghtha
is aithríoghtha airdríogh
is é ar
slóghfhás;
ní bhí
buachail
[do] na Trí
Tuathaibh acht Tómás.
24 Mág
Shamhradhán
na [reann] as
éachtairgneach Taoidhean;
dá arm go
n-ór
ar mharbh ro bo
mór re mhaoidheamh.
25 Mac meic
Dhonnchaidh deargas cathbharr
cúich nach
molfa?
i ndlús
deabhtha
a sheachna ar
dtús ro bo toghtha!
26 Nír theich
tachor
man gcreich ag
crathudh gach caschroinn;
ar broinn
bhearna
do roinn gach
gealgha dá ghlasloinn.
27 Mac Briain
Mhéig Shamhradhán Sheaghsa
sheachnas
fhionghuil,
an té
threabhas
ní hé bheanas ag
a bhiodhbhaidh.
28 A haithle an
áir
ainm gach móna ó
mharcach Umhaill;
móin an
mhadhma
don tóir ru ba
gharrdha gubhaing.
29 Fál suaithnidh
sleagh
fuaighfidh an
clár geal re ghoirmshliabh;
dá chosnumh ní
thriallfadh tromshluagh
iarthar
Oirghiall.
30 Inis Taidhg go
Tráigh gClaoininnse
ag craoibh
Oidhbhe;
leis Loch Mac
n-Éan re Gleann nGaibhle
agus Beann
Bhoinre.
31 Gach fear dar
airg d’Fhearaibh Manach
móide as
urra:
do chuir ó Cuinn
ar íbh Colla an
chuing mun
[gCumhnga].
32 Cách re flaith
Fáil;
fíorfaidhear
fáisdine ar ndruaidhne;
biaidh gach fear
as fhearr go nÉirne
re ceann
Cuailghne.
33 Críoch na
Bréifne
biaidh aige ’s ag
cloinn a chloinne;
sgoth Chláir
Chime
ag Loch Dhinne is
cáir an choinne.
34 Smacht anbháil
ar airdríoghaibh Banbha
ag baidhbh
Luaraidh
gor chu ....
Brian ós na
Brianaibh [do bhuanaigh].
35 D’Eochaidh
Fheidhleach,
d’Eochaidh
Mhuighmheadhón ro moladh
ríoghraidh Inse
Fáil na bhfileadh
dáibh fa
dholadh.
36 An treas
Eochaidh a-tá im Thomás
na dtaobh
seangbhog,
Eochaidh do
fhuair clú i ngach comhrag,
ní dú a
dhearmod.
37 Clann Ruairc
mheic Thighearnáin Teamhrach
im thuir
Máighe,
Mac Diarmuda
Bearbha is Bhúille
- is damhna
áille;
na trí Eochaidh
Breagh is Bhóinne
fa fhear
n-Áine.
38 Re reacht
roimhear,
re neart a
chloidheamh ’s a chraoiseach
bidh lom gach tír
i bhfoil fásach
thoir [dá]
taoiseach.
39 Deirge ná an
fhuil aigheadh marcaigh
Mhuighe
Feimhin;
gnúis ghairthe a
ghnúis;
a fhaithche gan
túis gan teinidh.
40 Mac Maoile
Meadha agus mac Briain
ós gach
fhlaithfhréimh
rug buaidh ó
mBriuin,
na sluaigh tug go
ciuin dá chaithréim.
41 Mág Samhradhán
sidhe bhuadhaigh
gach buaidh
leanas;
tonn ghleo
géirthe
a ceo trom do
Bhréifne bheanas.
42 Ar cosnumh
chreach
cinnidh ar
taoiseach gach tuaithe;
cruaidh airm ro
fhill
fa na buaibh ar
ngairm Chinn Chruaiche.
43 Re freasdal
bhfear
re teasgadh a
sleagh [ag] sróllfhás
[téighthear] do
loinn chruaidh an chaoildias
i dtuaigh
Thómás.
44 Tomás mhac
Briain
baramhail do
dhreagun Bhéirre,
Dolbh ar cionn
chealg,
Fionn agus Bodhbh
Dearg ar déine. Ní
45 Inghean
Éadaoine earrla bhláith
bhíos ’n-a
[dhualaibh],
a dreach mar rós
ós gach ríoghain
nós do
Nualaidh.
46 Inghean Méig
Uidhir, aigheadh dearg,
dhíolas
laoidhe,
[buaidh] rug as a
hóige ar fhéile,
móide ar maoine.
Ní
47 Diall re
hathair
ag [inghin]
Domhnaill Dúin Mháighe,
a mholudh is
deaghdhual dúinne
gealghruadh
Gráinne. Ní
48 Caillin
Fiodhnacha dar bhfurtocht
ar gach
bhfaghail;
do fhóir sé ar
gach ndoigh n-a dheaghaidh
mhé ar goimh
ngalair.
49 Brian mhac
Ruaidhrí Rátha Guaire
gríosaidh
fháidhe;
airgfidh ar
dteachtadh gach tíre
bhreacMhagh
mBáine. Ní
50 Toirdhealbhach
mhac Aodha Uisnigh
áithcheodh
sbleighe,
re gleo ngarg do
ghabh Mhagh Midhe
’s Mhagh n-ard
n-Eine. Ní