firstLine"; ?>

1625. Realta Connacht clu Pilib $
Length: very long 47qq
Certainty: 1
Period:
  1. 16th ult
Areas:
  1. Ulster
  2. Connacht
Classes:
  1. eulogy mp
Manuscripts:
  1. Cambr. Add. 3082 O’Reilly duan. 1598-9
Prints:
  1. text Carney POR no. vii
Motifs:
  1. envoi to patron’s wife
  2. imagery for patron
  3. comparison with own kin
  4. liberality to poets
  5. cattle-raiding, creach
  6. War with English
  7. inauguration q. 8
  8. land’s fertility under true prince
  9. tribute, cios, cain
  10. submission, umhla
Patron Christian Names:
  1. Pilib mac Aodha & mac Sinead
Patron Surnames:
  1. O Raighilligh d. 1596
Apologue Subclasses:
  1. Niall Naoighiallach & the hag at the well
Meter Vars:
  1. RannBheag
Poem:

Poem in printable PDF format

Réalta Connacht clú Pilib


[Carney, James: Poems on the O’Reillys, Dublin, 1950, poem 7]


1 Réulta Connacht clú Pilib,

sgola ag éud fán cclú chuirid;

d’eangnamh barr is dó dhlighid,

cló Pilib ann ní fhuighid.

2 Clú Pilib riamh dá rádha,

file thriallas gach taobha

níor iarr nach oighbhe acht éara;

réulla cliar oighre Aodha.

3 Clú Philib na nduas ndoiligh

lingidh suas tar na seanaibh;

lorg Fearghna fá dháimh ndoiligh

oighir cláir Leamhna leanaidh.

4 Iúl deanta [ag] cléir ó gConnla

fán réultain do fhréimh Fhearghna;

do thuill bhloidh fá n-uair umhla

cumhra an tsluaigh ó Mhoigh Mheadhbha.

5 Fóir Bréifne, do dhruim dhlighidh

gur thuill-si ésga an oinigh,

siad riamh dá rádh ’na roghuin,

conuir cliar is dámh ndoiligh.

6 Réulta clú ar coinne cléire

réar mhosguil tnúth gach tíre,

’na deoidh is déanta dhúinne,

réalta núidhe an eoil fhíre.

7 Clú Sinéd cred fá cceilinn ? -

mac Sinéd cnú ós crobhuing;

re [a] ghnaoi [ag] féachuin ní bhfuilim,

féachaidh fuirinn Craoi Conuill.

8 Do ghlac Pilib [tuar tnúidhi],

re a eineach gan bhuain béime,

slat shealbha a-nú go nuaidhe,

Guaire Crú Fhearghna ar fhéile.

9 Iath Gall fá chánaidh cuirid,

ó bheirn gábhaidh ní ghabhuid;

ní fhuair clú feadhma acht Filib,

dlighid crú Fearghna a bhfaghaid.

10 Gnaoi Philib ar dhíol ndeoradh

[ré gnaoi Filib níor féaghadh]

do leath sí mur do saoileadh,

leath Gaoidheal í ’na héanar.

11 Fuair Filib, cidh fáth tnúdha,

re cách do-rinne a raona

clú aige nach foraois éara,

réalla sholas d’fhuil Aodha.

12 Sóisear fine fuair umhla

le mbearar buaidh a mbearna,

[mionn súl ó cCuinn a ccomhla]

dár thuill colbha Múr Meadhbha.

13 Lúth n-eachradh re hucht n-aonaigh

ar tteacht go tulaigh bhféruigh

guais dóibh ’s a n-ibhid d’fhíndigh

mílidh slóigh Philib féghaidh.

14 An té is fhearr is é thoghaid;

ní dhearluic sé acht sirid:

ró teasta riamh dá raghoid,

anuid cliar feasda ag Filib.

15 Cliar Banbha rug a roghuin

re ndearluic a ccrodh cuiridh

ní heimhde re dáimh ndoiligh

oighir Chláir Leamhna leanaidh.

16 Gan dáil séad a cceann chléire,

os lé dearbhthur na daoine,

ní fhéadfa an t-am bhus cruaidhe

réalta nuaidhe Clann Craoidhe.

17 D’iarraidh éara nach faghuid

ní ghéabha siad a sirid,

drud rú asa mbearna bheanaid

leanaid Crú Fearghna Filib.

18 Fríoth sgél ar ógbhaidh Uisnigh

dá sóisear a gcéill casmhail;

do thuill sé ar séan dá ccosnaimh

sgél cosmhail is é arsaidh.

19 Cúig mheic Eachach uair éigin

dar dhual ceannus gach cúigidh,

dréim rú dob iomnár d’ógaibh;

do thógaibh iomrádh clú an chúigir.

20 Tarla ar seilg, ní fios folaigh,

clann dob eighre ar Lios Lughaidh;

gér ghnáth cuirn óir re [a] n-aghaidh

adhaigh dóibh gan cuirm ccubhaidh.

21 Ar ccasg fhulachta an fhiadhaigh

tart na ccuradh níor chéillidh;

clann soin fá roiréidh riaghuil,

coin fiadhaigh Oiléin Éibhir.

22 Téid fear don chúigear churadh

[tart an chúigir ní cheileabh]

gur fríoth sreabh leis nár lamhadh;

aghadh leis ar teagh dteineadh.

23 Fuair éinbhean le taoibh dtobuir,

a féachuin ar-ís dob eaguil,

do dhruid-se oneis ttobuir

d’uisge an tobuir leis leagair.

24 “Mo chuid uisge is fhearr buadha

gan luighe leam ní lémha,”

do ráidh bean go ngné ghránna,

“ní dána mé ar fhear m’éra.”

25 Bean an uisge dá homhan,

dá huisge leis níor leanadh;

tonn gliadh na mbruach gan bhloghadh,

cuach folamh go Brian bearar.

26 Triar don chloinn nár dhiúlt deoraidh

le corn Briain ar iúl éinfhir

teid ó Bhrian sul fhuair aoindigh,

faoilidh Niall uaidh gur éirigh.

27 Do ráidh Brian, [gér] dháil doiligh,

le Niall dar ghnáth na geimhil:

“tú an mac do chin dár gcabhair,

tabhair digh lat, a leinibh.”

28 Do dhiúlt Niall teacht fán dtobur

don Bhrian dár chneasta creideamh,

go bhfuair mhóid fár mhó ccogadh

mogal cóig ccnó dár creideadh.

29 Do-bhir Brian dó gan diomdha

tós do Niall a ttigh Teamhra

tart Briain do chionn a chabhra,

mionn Banbha a ndiaidh a ndearna.

30 Do ghluais Niall, ar sean seilbhe,

ó Bhrian ar cheann na cuirme;

lán cuaigh do-chóidh don oighre,

fuair coibhche is cóir do chuimhne.

31 Niall Naoighiallach brúich Bhóinne

d’aoinmhianach is Crú Craoidhe;

sé is Filib a gcló a chéile

féile Fhilib dhó is daoire.

32 Do nós Néill mur fhuair umhlacht,

Bréithne d’uaim is dá oighreacht,

rí dá ndlighid gach deighbheart,

eighreacht Filib í dh’oirbheart.

3 Fiú an énchuirn uisge d’umhla

ó réltain Muighe Meadhbha,

fear nach bhfuil ’na dhéidh diomdha,

ní thiobhra, a Néill d’fhuil Fhearghna.

34 Teisd Filib is Néill nuabhuig

re [a] chéile mur sin sínid;

os cionn a tteasta a-táimid,

ráinig sionn feasda fínid.

35 Crann cnuasaigh Fine Fearghna

le Filib uaisle a n-umhla;

tarla crodh Gall ’san gharrdha,

garrdha sgol fán gcrann ccumhra.

36 Ós tú bheireas geall Ghuaire

le heineach a gceann chléire,

bheith dá ghairm ná hiarr uaidhe,

Sliabh Guaire h’ainm ót fhéile.

37 Síol Conuill dán cóir umhla,

crobhuing óir dá mbí Banbha,

rélta an chlu díot go ndearna,

tré chrú Fearghna tríot tarla.

3S Síon geimhridh a gcéill cuiridh

nach feidhm aighneas at aghaidh;

ní hí amh-áin do ghlac roghuin,

tráigh toraidh lat do labhuir.

39 Do shíol Aodha os é thoghaid,

na craobha is léir go lighid;

siad riamh don choill ní caruid,

anuid croinn fiar ó Philib.

40 Fuil Raghollaigh, croinn chumhra

tar [choill] mbladhordhraic mBanbha;

ní hí an choill fá mbiadh biodhbha,

iomdha cliar dan coill chabhra.

41 Mac ríogh gan eiteach n-éinfhir

fá deaghlaigh rí re ríoghaibh;

dá thaobh do thoill bloidh riaraigh,

coill mhianaigh gloin da ghníomhuibh.

42 Tug le héigsibh Cláir Connla

don Bhréifne, ní dáil deaghla,

ár cruidh fá ndlighid diomdha;

biodhbha Filib d’fhuil Fhearghna.

43 Réulta mhíleadh Cláir Chaoine,

ní gnáth fínid dá féile;

rug an geall ar Crú Craoidhe

re clú maoine a cceann chléire.

44 Clú Roise is éigin d’iomrádh

a ttós cléire dá ccoimhriar;

tug druim nach dingneadh feillghníomh

inghean deighríogh fhuinn Oirghiall.

45 Caor bheo na héigse as omhain

Róise gan éara d’fhilidh,

rug tóir ar ógmhnáibh Oiligh,

tógbháil oinigh dhóibh dlighidh.

46 Gnaoi Róise ag breith bháire

’na cnaoí bheo do bhreith chléire;

do shín sé an oirbheart uaidhe

craobh nuaidhe is oirrdhearc fhéile.

47 Do fhréimh Cholla an chraobh dhíona,

craobh do chosuin a fréamha;

slat is cóir mur a craobha,

mac Aodha róinn is rélla.