firstLine"; ?>

1666. San Doiminic ’s a dhuthracht $
Length: long 45qq
Certainty: 2
Period:
  1. 15th ult
Areas:
  1. Connacht
Classes:
  1. religious
Manuscripts:
  1. RIA 1235 (C/ii/2) 15th - 16th cents.
  2. TCD 1340 (H.3.19) 16th -17th cents.
Prints:
  1. transl. McKenna, PB, pp. 91-5, 183-5 (no.20)
Motifs:
  1. envoi to Michael and Francis
  2. qualities of character
  3. imagery for saint (buachail anma)
  4. role of BVM
  5. gift of tears (q. 28)
  6. poverty a virtue
  7. Disciplining body
  8. subject a friar
  9. university education
  10. childhood (q. 39)
Poet Christian Names:
  1. Pilib Bocht (TCD 1340)
Poet Surnames:
  1. O hUiginn
Patron Christian Names:
  1. Dominic
Patron Surnames:
  1. saint
Apologue Subclasses:
  1. St Dominic: short anecdotes
  2. St Francis: promised to God by BVM
Meter Vars:
  1. deibhidhe
Poem:

Poem in printable PDF format

San Doiminic ’s a dhúthracht


[McKenna, Lambert: Philip Bocht Ó hUiginn, Dublin, 1931, poem 20]


1 San Doiminic ’s a dhúthracht

do dhóigh as a dhochtúracht

do thoghas é mar oide

ré solas na sochroide.


2 Ní foláir go bhfuighe dhamh

a umhlacht gin go n-agradh

mo thochta don tigh neamhdha

ar bhochta m’fhir oileamhna.


3 A Dhé ar ar dhoirt a chridhe

do bhí ar eadh a aimsire

fa chuing is cuid dá mhartra

duid do dhruim a dhúthrachta


4 Dámadh aighne ’n-a aghaidh

ar bhfisigh nó ar bhfeallsamhain

cia a-déarthaí dá chor san chúil

dá bhféaghthaí sgol an sgriobtúir.


5 A chaoirigh do chor ar iul

buachail anma an Uird Preitsiur

an tréad is deisean dhlighid

a seiseadh déag Doiminig.


6 Ón ló do chuaidh do chuingse

a Íosa ar t’fhior chomuinse

nír sheachain ní budh ní dheit

i gclí go ndeachaidh Doimneic.


7 Go mbíodh le dortadh a dheor

díbh ní fada go bhfoillseogh

ag sírionnladh bhar seinchion

fíriongnadh nach foillsighthior.


8 Sgéal ris nach sgarfa mise

fuaras am dá innise

go gcumar é mar bhus eol

ní mé as urradh dom uirsgeol.


9 Lá éigin dar fhás a ghoimh

mac Dé do dhruim ar bpeacaidh

freagra ar mian an uair do b’áil

do chuaidh srian ar ar síodhcháin.


10 Do chonnaic Dia a-nall do nimh

amharc nar fhulaing d’fhaicsin

trí sleagha géara n-a ghlaic

séala an cheana do chonnaic.


11 Na sleagha do bhí ar a bhais

buime an ríogh do réir dúthchais

nír bhac tealgadh na dtrí sleagh

achd sí ag cealgadh an Choimdheadh.


12 Tugadh dháibh ceannas a gcorp

díomas is saint is sochrocht

do labhradh le leanb an ríogh

ní fearg gan adhbhar m’eissíodh


13 Do bhéarthar uaimse ar an ógh

fear na gceansain do chlaochlódh

fios a sgéal a mheic mhuirnigh

deit is ná héar mh’athchuingidh.


14 Mar do gheall d’Íosa as a ucht

boichde is óighe agus umhlocht

síoth an uain do oil Muire

fuair do thoil a thrócuire.


15 A dhul síos ar son ar locht

San Froinseis mar fhuair d’fhurtocht

na heolaigh is é a-dirid

’s é [ar] dheonuigh [do] Dhoiminig.


16 Ionann dóibh ceannsacht cridhe

ionann umhla is aithrighe

dá aodhuire na n-anam

do b’aonduine ar uraghall.


17 Ó nach éaradh neach fa ní

i gcosmhaileas do cuirthí

ris an naomh oirdhreic oile

Doimneic do thaobh trócoire.


18 Gan chomhaonta ag a gclannaibh

measa an rogha rugamair

fa lár do léigeadh ó shain

grádh an dá chéidhfhear gcrábhaidh.


19 Do sgaoileamair leath ar leath

na huird dár chóir a gcuibhreach

an grádhsa mar nar dhual dúnn

ar ngrádsa uann ar n-éalúdh.


20 Do fóirfidhe an domhan dé

sinn do chungnamh le chéile

mairg dár cinneadh dol dá dhruim

an modh do rinneadh romhuinn.


21 Dá chuid oidhreachta dá éis

go bhfaghar mar fhuair Froinséis

má tá ar dtoghaine i ndán dúinn

grádh ó sgolaidhe an sgriobtúir


22 Tarla re toil a cholla

riamh ar fheadh a fhoghloma

ní don eagna nar ibh fhíon

mar dhigh acht d’eagla an airdríogh.


23 An trócuire ar nach téid fad

do shaor ar neart a námhad

duine mar mhé go minic

guidhe Dé tre Dhoiminic


24 Achd an fear lé bhfríoth creideamh

uatha d’aindeoin eitreigeadh

ar éantal do Dhia na ndúl

cia do fhéadfadh a n-iompúdh.


25 Do dheacht ó dhúthracht croidhe

leitir tug dá theachtoire

nar las ar lár na teineadh

a ghrádh as do haithnigheadh.


26 Don lucht do chaoin a chionta

fuair aiseag a n-oidhriochta

ní fhuigheadh sé a ndligheadh dháibh

muna dhligheadh é d’fhagháil.


27 Clúmh an bhrait do bhí ime

nar fhliuch an lá doininne

a mheabhroghadh go minic

deaghmholadh do Dhoiminic.


28 Mór n-ithir ar fhás a shíol

mór gcridhe ar ar chuir imshníomh

ní teirce deor do dhoirt súil

don bheol do sgoilt an sgrioptúir.


29 Gan íotain ó ól na sreabh

tigeadh do thigh na n-aoigheadh

beag a dhíol don digh eile

lér ibh d’fhíon na haithrighe.


30 An lá do rinne dóigh dhé

fuair dall i n-aice uaidhe

ar dteachta an lása ar a lic

grása agus dearca ó Dhoimnic.


31 Gan a leabhar do fhliuchadh

don fhairge is dá oibriuchadh

ar an uisge gur fhéad smacht

féag an chuidse dá chumhacht


32 Do chí an mháthair dar mhac sin

béal an leinbh lán do theinidh

ciall an amhairc fhuair an bhean

do thabhairt uainn ní héigean.


33 Fear cothuighthe na córa

fear ionnsuighthe an anshógha

dá bhiodhbhuidh do bhean a chóir

fear leis nar bh’ionmhuin anóir.


34 Fear anaim do chur i gcorp

fear na n-easláinteadh d’fhurtocht

mór mbrághad do bhean a péin

fear a námhad do neimhréir


35 Gár bh’iongnadh san aimsir tall

na tri cuirp ar chuir anam

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .


36 Go ndeachais céim ós a chionn

is é riamh as rádh coitchionn

an uair thiaghair dá thuigse

do riaghail chruaidh chrábhuidhse.


37 Froinséis an t-éarlamh umhal

ó aois leinb do leanubhar

a éanrogha na n-ord mbocht

lorg an éarlomha ar umhlocht.


38 Fola Dé go ndeach ar ais

ar ibhis d’uisge chorghais

fagh a síoth an uisge d’ól

mo chuidse dá fhíoch d’iompódh.


39 Leabaidh do bhuime i n-aois óig

d’éis do theaguisg ón Tríonóid

do thréig tusa ar an lár lom

an clár gár bh’usa d’fhulong


40 Neach do phóg barr do bhoise

aithrisdear gur ionnlaisse

sal an chridhe ler chiontuigh

bladh eile dot imthiochtaibh.


41 Le méad d’anmannaibh fhuair glóir

an toradh tug do sheanmóir

eagna shaidhbhir gá roinn rinn

do ghoill ar ainglibh Ifrinn.


42 Tugadh mar do thuill sise

dot sheanmóir thé thairise

a cnú lán fhine Ádhaimh

grádh cridhe ó na compánaibh.


43 I ló an bháis dá mbeitheá linn

fearg Íosa is amhlaidh thuigir

a leinb dár las an réatla

glas don fheirg nach oisgéalta.


44 Is dearbhadh thall é ar th’oineach

tú a-bhus do bheith trócoireach

gér bhocht i dtalamh thusa

aghadh ort do b’urusa. San.


45 A Mhíchil ’s a bhráthair bhoicht

do bheirim lá an Luain ordhuirc

ribh ar-aon mar lucht leasa

taobh re hucht an aighneasa. San.