firstLine"; ?>

1669. Saoghalta sin a shaoghail $
Length: middling 28qq
Certainty: 0
Classes:
  1. religious
Manuscripts:
  1. Bruss. Bib.roy.20,978-9 ?1616-18
  2. Book of O’Conor Don c. 1631
  3. RIA782(3/C/18) And. Curtin 1709
  4. RIA308(23/M/16)Aind.MacMathgh.1767-
Prints:
  1. text DiD no. 53;
  2. transl. Ir. Monthly 50, 294
Motifs:
  1. envoi to saints Catherine & arch. Michael
  2. contrast btn past joy & present grief
  3. Judgment Day
  4. brevity of life
  5. renunciation of the world
  6. need to discipline body
  7. aonacht, fair, assembly
Poet Christian Names:
  1. Donnchadh Mor (RIA 308)
Poet Surnames:
  1. O Dalaigh
Meter Vars:
  1. deibhidhe
Poem:

Poem in printable PDF format

Saoghalta sin, a shaoghail


[Mac Cionnaith, L. Dioghluim Dána, Dublin, 1938, poem 53]


Donnchadh Mór Ó Dálaigh .cct. (?)


1 Saoghalta sin, a shaoghail,

ar gcaitheamh do chéadfhaobhair;

saoghalta sibh iná sain,

a fhir shaoghalta shanntaigh.


2 Mar taoi fa thoice an domhain

- is rioth eich gan arodhain -

más tuar baoghail an bhochta

truagh, a shaoghail shaoghalta.


3 A aidhbheirseoir na n-uile,

id chumann, a chealgaire,

do mhuin deaghshóigh nír dhulta;

sguir, a sheanóir shaoghalta.


4 Ní théid duit-se fa dheireadh

do chisde dar cruinnigheadh,

luach an tsaoghail do rádh ruibh;

baoghail do dhál, a dhomhain.


5 Gidh bé chaitheas, gnáth a ghoin,

críoch bhur gcumainn, a shaoghail;

a fhir-se is a ghlac ’n-a ghar,

dar lat is sibh-se an saoghal.


6 Más tú, a shaoghail thuirsigh thruim,

an bioth cé do-chuaidh tharainn,

a earr ag breith ar an mbioth

gá fearr a bheith ar biseach?


7 Feadh an tsaoghail dá rádh ris,

a dhuine a-tá ag teacht thairis,

do chéill san saoghal ná sir

a thaobhadh féin an faid-sin.


8 Fada gur thuigeas tu-sa

fa chumann na colna-sa;

mairg do rothaobhuigh thú, a thruaigh,

a thrú, a dhrochshaoghail diombuain.


9 Ar do sgáth, is tú dá thoil,

taobh red leithsgéal an lá-soin

mairg a-tá, a shaoghail shanntaigh,

go lá an aonaigh iongantaigh.


10 Ar cathaighthibh na colna

le hainmhianaibh ionmhalla

gérsam dual im fhear fhallsa

truagh ar seal san saoghal-sa,


11 Críoch an tsaoghail is sí sain

seacht dtroighthe d’fhagháil d’iomdhaidh;

mar as dual dó agus di-se

ag so an uagh ga innise.


12 Mar théid an t-umha is an t-ór

téid an t-aoibhneas ’s an t-anshógh;

téid a chruth don chruth fhallsa;

loch le sruth an saoghal-sa.


13 Bhar mbeith go hoirchilleach air

is córaide, a chlann Ádhaimh,

an bioth go dtairrnge tharaibh;

rioth na hainnle a ionnshamhail.


14 Nach cuireann an saoghal sibh

do dhéanamh oibre im aighidh

ní thig lá dá uaisle ann,

a thruaill-se a-tá ’n-ar dtiomchall.


15 Gé taoi neamhnáireach a-nois

budh nár ar chionn an chonntais

do neamhchomhall dá nochta,

a sheancholann shaoghalta.


16 Mar tá riamh dá chur i gcéill

córaide an cholann d’aimhréir

nach faghann sé acht moirn nach mar

gidh bé dan soirbh an saoghal.


17 Dámadh leat ó Dhia an domhan

más tú iarras athroghadh

leathlámh is méad a mholta

créad acht seachrán saoghalta?


18 An saoghal dá dhearbhadh dheit

dá mbeitheá it athair éinmheic

an mac san láthair nach libh

’s nach lat máthair an mheic-sin.


19 Caidhe an t-ól ’s an t-aoibhneas trom?

caidhe a dtáinig riamh romham?

caidhe an saoghal a-né a-nos?

caidhe an té aonar anas?


20 Ná coiglidh cluiche ná cleas,

ná coiglidh ól ná aoibhneas

má tá, a dhaoine, gan bhar ndul

ná lá saoire ar an saoghal.


21 Fa dheireadh - truagh an tuirrse -

d’éis do shainnte, a shaoghail-se.

ceadh sibh acht na seacht dtroighthe.?

ag sin do cheart críochnuighthe.


22 Tuigthir nach caithionn do chrodh

méad bhar sainnte ar an saoghal;

lá feasda ní lat dod láibh;

ná bac dá dteasda teasdáil.


23 Aontroigh dá dtugtha toradh

dá mbeinn aga breathnoghadh,

treabhtha dom ithir ní fhuil;

mithidh do sheachna, a shaoghail.


24 Ar an dtalamh ó thánag

a-taoi fúm ag fanámhad;

lúbghal darab gar a goimh

an dot shúgradh, a shaoghail.


25 Gá fios an mairfeá a-márach?

a-tá an saoghal seachránach;

a dhuine, ní lat go lá;

ná glac don chruinne [a carta].


26 Do budh mithidh d’fhior m’aoise

d’éis mo ruathair robhaoise

gan bheith red bhanncaibh baoghail,

a shanntaigh, a sheanshaoghail.


27 D’éis ar dháilis do dheochaibh

oirn-ne is ar ar n-aithreachaibh

ní cneasda go ndlighe a dháil

deasga do dhighe, a dhomhnáin.


28 Fa chabhair Caitir-íona

do mhúchadh mo mhíghníomha

ní beag an daingean damh-sa

m’aingeal is m’éarlamh-sa. Saoghalta.