firstLine"; ?>

1689. Sead fine teisd Thoirdhealbhaigh $
Length: long 33 qq
Certainty: 2
Period:
  1. 16th ult
Areas:
  1. Ulster
Classes:
  1. eulogy mp
Manuscripts:
  1. NLI G 992 Nugent MS c. 1577
  2. RIA 1 (23/D/14) 17th cent.
Prints:
  1. transl. Eigse xvi, 50
Motifs:
  1. attractions for women
  2. liberality to poets
  3. prowess in battle
  4. harrying
  5. inauguration: the golden sandal
  6. King as spouse of territory
  7. fertility of land under just prince
  8. king’s officers: maor
  9. Highkingship of Ireland
  10. sead fine, heirloom
Poet Christian Names:
  1. Muircheartach (NLI G992)
Poet Surnames:
  1. O Cobhthaigh
Patron Christian Names:
  1. Toirdhealbhach Luineach mac Neill
Patron Surnames:
  1. O Neill
Meter Vars:
  1. Casbhairdne
Poem:

Poem in printable PDF format

Séad fine teisd Thoirrdhealbhaigh


[Dáibhi I. Ó Cróinín: ‘A Poem to Toirdhealbhach Luinneach Ó Néill’, Éigse 16, 50-66]


Muircheartach Ó Cobhthaigh cc.


1 Séd fine teisd Thoirrdhealbhaigh,

teisd dhlighthear do dheighleanmhain;

cia dá n-oir teisd Thoirrdhealbhaigh?

as ceisd soin a seinleabhruibh.


2 Brath céile mhná Muireadhaigh

don chléir a-tá talamhail,

brondaidh riar go roiridhin

do mhian ollaimh d’anamhain.


3 Líon troide nach taobhaighthear,

a ngríos bhloidhe ar beomharthain,

cách uile ní háirimhthear

as duine ar áth d’Eoghanchaibh.


4 Dar leat as í an ingheanraidh

fada dhi dá dheighleanmhain,

bean Fhloind ar tí Thoirrdhealbhaigh

do bhoing sí as a seinleabhraibh.


5 Deacair riar don ríoghasraidh,

iath dá chora a gceoluisnibh

de naoidhe ós mhuigh mhíonUisnigh

ní haoidhe ón fhuil Eoghainsin.


6 Úir as dola a ndeirgcrithir,

dúin chorra do chrundtochail,

cách ar fhuighlibh iontachair

fuilngidh an t-áth d’Ulltachaibh.


7 Sgur im nóin ar nuabhothaibh,

ar ndol dóibh fa chaoildeathaigh

deoch uile d’fhíon éineathair

ní fhuighe síol saoirEachaidh.


8 Mac Néill an ais órsholais

géill aige as gach éininis,

conair a gceand ríoghamhais

tré choraidh reand réidhighis.


9 A gcor síth ré seanSacsaibh,

a gcrích do chur roimheisneigh,

ní léir d’iath a uireasbhaidh

más réidh an fhian Oilighsin.


10 Dáigh gu mbiadh ’na bhuanfholaidh

nach áil diall re deoradhaibh,

glas labhra ar leic ríoLughaidh

gu reic anma an Eoghanaigh.


11 Maoir lé bhfaghthair ainbhreatha,

laoich go sleaghuibh siobhlacha,

lór leo géill gan gheimhleacha

mása ghleo d’fhéin fhiondMhacha.


12 Mac Néill orra an imreasain,

sgéith dhonda na ndondbhasaibh,

goill dá bfhógra a findleasaibh,

Fódla fán gcloind Chondlasain.


13 Na róid reampa réidhighthear,

tóir tharsa do hsheolathraigh,

áth troda ní taobhuighthear

má foda ón áth d’Eoghanchaibh.


14 Sgol d’éra níor haontuigheadh,

ré ndol d’fhéchain óiltigheadh

tucc sé don chléir cuartughadh,

budh lé féin a bhfóicfidhear.


15 Mór bhfear and gan urmaisin

as barr aige ó fhindleasaibh

do theagh caithmhe an chumuighsin

gan aithne ar fhear n-imreasain.


16 Tuar síth teachd dod thaobhughadh,

glas ar hfhíoch do iadhabhuir,

do chóir ar fear bfhíorfhaladh

re headh n-óil níor iarrabhair.


17 Téid réir dó nár dhligheabhar,

fá a thoil féin do fuirigheadh,

sibh d’éra fhir ealadhan

sgéla sin nár suidhigheadh.


18 Deacair coscc fhir fhíorfhaladh,

sibh a-nos dá nuaghoradh,

bean Néill ribh ag réidhiughadh

achd sibh féin nach fuarabhar.


19 Críoch ’na ndeoidh tré dhondlasair

nach fríoth ar eol d’earmaisin,

beag libh a n-eir d’imreasain

re t’fhéin fán dtreibh dTeamhraisin.


20 Teachd le cléir do chuidiughadh

d’éis an treasa tuccabhair

líon cuiridh gan cheadughadh

go bruidhin ríogh ruccabhair.


21 Don ghréin as-teagh toirleanga,

sreabh dá n-éirghid iodhlanda

fear taisdil bhruaigh bhionBhanda

fuair aisgidh nár ionronda.


22 Fearthain mhín fán mailleassa

beanaidh a Craoibh chlanndosa,

súil ag tréagadh thindeasa

d’fhéagadh bhrúigh na Bandaso.


23 Maoidhid é ar an ingheanraidh,

sé ar dhraoithibh ’na dhaighmheanmain,

bheith dóibh ar tí Thoirrdhealbhaigh

don tóir dob í an ainleanmhain.


24 Triall feadhma nír failligheadh,

cliath reand ag á rionndubhadh,

tóir ’na gcoinde ag cruindiughadh

nír mhoille d’fhóir fhiondUladh.


25 Sé ar mhac Néill ’na neamhthathamh,

teachd tar bhéim nach buingfithear,

ní hé as fáth d’fhíon d’anchaitheamh,

a dhíol ar chách cuirfithear.


26 Laoich thoghtha as fhearr urmaisin

a bhfearg throda teandlasaidh,

ní béim ar fhear n-imreasain

nár bhean don fhéin Eamhnasoin.


27 Ní ticc leis í d’fhóiridhin

an neimh do bhí a mbeoghonuibh

liaigh gan aithne ar áladhaibh

a ngliaidh d’aithle an Eoghanaigh.


28 Ní cás riar dá rodhoilghe

cách as iad a n-orfhuighle,

gealladh áigh d’fhéin Mhodhairne

as céim far cáir comhairle.


29 Mac Néill ar chách coimbrisidh

áth nach éidir d’ormaisin,

fada clú ar fhear n-imreasain

gur bhean don chrú Chondlaisin.


30 Laoich gan fhéghain d’anfholaidh

nach maoidh dénaimh deaghoinigh,

sriobh séin d’ól gan ealadhain

as béim le slógh seanOiligh.


31 Draoi do mhnáibh dá mhinleanmhain,

an líon áigh do oirbhearnaigh,

suan do b’fhoda ón ingheanraidh

tré luadh dtroda dToirrdhealbhaigh.


32 Fríoth le mnáibh mhúir ríleasa

rún fá ndáilid deorfhrasa,

néll cean don fhuil Endasa

tar muir do b’fhear eolasa.


33 Re huchd ndeabhtha dearbhobaidh,

eachra ar ndul a ndrumshrollaibh,

brath seilge im Bóinn mbailbhenaigh

ag fóir dheirge im dhubhnonaidh.


34 Mac Néill ní fear fuaroráin

téid a dtreas go gléimheadhón,

maoir fhiach ar gach énoilén

do sgaoil ó iath Éireamhón.


35 Blodhthar reampa ríodhoirsi,

mall n-eachdra na heolaighsi,

tuir im Bóinn tré bheoluisne

go nóin ón fhuil Eoghainsi. Séd fine t.t.