firstLine"; ?>

1744. Suirgheach Manchaigh re mac righ $
Length: long 31 qq
Certainty: 1
Period:
  1. 16th mid
  2. 16th ult
Areas:
  1. Ulster
Classes:
  1. eulogy mp
Manuscripts:
  1. Copenhagen Ny kgl.Saml.268b 16th c.
  2. RIA 540 (C/iv/1) Aodh B. McCruitin 1713
  3. TCD 1361 (H.4.20) T.ONeachtain 1725-
Prints:
  1. transl. Greene, DMU no. xiii
Motifs:
  1. imagery for patron
  2. patron’s irresistible attractions for women
  3. education of poets q. 13
  4. liberality to poets
  5. prowess in battle
  6. territory as king’s spouse
  7. fertility of land under true king
  8. legal maxim ? q. 17
  9. allusion to Ruaraiocht
Poet Christian Names:
  1. Eochaidh (RIA 540)
Poet Surnames:
  1. O hEoghusa
Patron Christian Names:
  1. CuChonnacht
Patron Surnames:
  1. MagUidhir d. 1589
Meter Vars:
  1. RannMhor
Poem:

Poem in printable PDF format

Suirgheach Manchaigh le mac ríogh


[Greene, David: Duanaire Mhéig Uidhir, Dublin, 1972, poem 13]


Eochuidh Ua hEoghusa .cc.


1 Suirgheach Manchaigh le mac rígh

ní serc risna[ch] dtarla tnúdh;

ar cuimhne budh cian a luadh

ní buan suirghi riamh fa rún.

2 Brath céili Tealcha Dá Thí

ar cradh ó chléir cendchaidh gnaoi;

síol Eachaigh a n-ágh is hé

ré lán nach deachaigh fa dhlaoi.

3 Cnú mullaigh do mhogal ríogh

ar Ulltaibh do thogaibh tnúdh;

tig soin do chomairce chliar

giall ór cCoin Chondaichtne ar ccúl.

4 Ríoghan dá ghrádh arna guin

do chlódh nach dtiobhradh a tail

tig d’abhairsi mná tar muir

gur chuir lá an anaibhsi air.

5 Mac Siobhána rélta ríogh

slat fhiodhfháis an t-ésga lán,

do bhen a foghaibh a bhfiar

triall folaigh ní headh dob ál.

6 Cú Chondacht do thanaigh tóir

cor clú gur deacair na dhiaigh,

braoin fhola tré éidiodh uaidh

ó a bhfuair d’éigen gona a ngliaidh.

7 Aoidhe mná do réidhigh ris

dál do dhéinimh tara croiss;

tig bean na[ch bh]fuirigh le feis

seal leis a bruidhin ar boiss.

8 Sibh ag dol gan ghoradh ngruadh,

a mhic Con Connacht, ón chléir;

ní bhí aithne a mac ag mnáibh

a haithle an áigh lat do léim.

9 Líon gliadh ler lingeadh gach líon

ad dhiaigh tre ghrinneal a ngleodh;

ní foda ina réidh gach rian

grian troda dot fhéin dob eol.

10 Goradh bruidhne fhaghladh uaibh

ar cuimhne ac an mbanntrocht biaidh;

do lúdh gá maoidhimh ac mnáibh,

gáir caoinidh fa dhún ad dhiaigh.

11 Ben do thaobh a toile ar ndul

an raon ad ghoire gur ghabh;

gidh bé saoradh do-bhir ben

seal ribh ’na haonar do an.

12 Clann ríogh ac dénamh ad dhiaigh

a n-éra fa chrích do-cháidh;

gairm as-teagh fa fhíon ar t’fhéin

do réir a ngníomh ar fhedh n-áigh.

13 Nár dhóigh deibhiodh a ndiaidh chen

bró sgiath ar deiriodh ac dol;

tú is foide ar an áth do an

mur oide ag car sgáth sgol.

14 Glór t’fhaghladh dob fhuighle óil

ac banntrocht bhruidhne ’na bhéim;

náir co locthair ód léim lúidh

d’fhéin dúin tar a bhfoclaibh féin.

15 A Chú Connacht a ngort ghliadh

ní budh ussa cor red chládh;

luaidhter Cú na hEmhna uadh

luadh ar chlú t’fhedhma san ágh.

16 Brat ciach do togthadh tar tír

do thriall ó chogar do-chuaidh;

tig iadh fa dhonnloisi ad dheoigh

trian eoil nach ormhaise uaidh.

17 Na gaoi fhoirbhthe ac cor a [c]caor

nach antar ar fhuighlibh druadh;

do dhá cheis-[s]i ac dáil a ndér,

dáigh as gach sgél deisi is dual.

18 Snadhmthar botha naoidhe am nóin

dá ngaoithibh ar comair cuain;

lorg eillteadh ós ess got fhéin

ar béin teinnteadh cres do-chuaidh.

19 Tús tuinne t’fhaghla do fhioch

nachar tharbha tuighe bhoth;

ar néll laoi sul bheirthir breth

do dheithbhir each le mnaoi is moch.

20 Gnáth iollradh teinedh tar thír

ód tsiorthaibh siobhlacha slóigh;

sé co fuar dá mhes ag mnáibh

do luadh ráidh ón tres ag tóir.

21 Fir Mhanach a dtres red thaoibh

a ndeabhaigh gár deacra dámh?

ni bhí a nguidhe sein re síodh

an lion do-gheibh h’uille a n-ágh.

22 Rian tre chách a ccoraidh chrand

áth gliadh ód ghonaibh gur dhonn;

léd mhaoidhemh do-chóidh ’na chend

gur mheall aoinfher an tóir throm.

23 Bró tshledh ar nach beirther buaidh

nír teagtha a ndeabhaigh ’na ndál;

caor smuail dot renduibh fan raon

nár chaor teallaigh fhuair ón ágh.

24 Do líon troda an tráth do-clos

an tóir ní fhoghthar dá fhioss,

ní fhuil dál an fhoghladh ass

ar ngormadh glass lámh ad lioss.

25 Moch dá leabaigh éirghe eoin

fa loch Éirne ac teacht gach taoibh;

léim ag oigh ar a hais uaidh

frais do-chuaidh dá cnoibh do chraoibh.

26 Gég ac blodhadh as a barr

tréigen a toraidh gurbh fherr;

tuc an umhla claon a ccoll

mar do chrom craobh chumhra a ceand.

27 Anaidh ón fhoghail co fóill

re sccolaibh co raibhe réidh;

crodh ar comairci do-chuaidh

d’uain ar cCon Condaichtne ag cléir.

28 Bean fhir darbh fhaghlaidh a toil

ní feis ar ar ceangladh crodh;

fiú an gheallaidh níor iarr ar fher

ben ac triall nár chengail cor.

29 Siad ar clú a ccomhar is cóir

Cú Chonnacht ’sa[n] Cú budh thuaidh;

doba leicthi an deabhaigh dóibh

le teirci slóigh berair buaidh.

30 Cuairt go grian bruidhne do-bheir

iarsma dá maoinibh nach mair;

ceol éigin ós cuan do-chluin

lér mhuigh suan ar-éigin air.

31 Cú Chonnacht do-ní dá nóss

tar crú Colla sínidh suass;

geall ón dáimh ac a bhladh bhíos

ní síos do ghabh ar dáil nduass. S.U.I.R.G.CH.