firstLine"; ?>

1815. Teasda easgcara an fhiadhaigh $
Length: middling 30qq
Certainty: 1
Period:
  1. 17th early
Areas:
  1. Ulster
Classes:
  1. possession mp (dog)
Manuscripts:
  1. RIA 625 (3/C/12) O’Curry trscr of BOCD
  2. RIA 888(12/F/8) O’Curry trscr of RIA5
  3. Book of O’Conor Don c. 1631
  4. RIA5 (23/D/4) 17th cent . Munster
Prints:
  1. text DiD no. 118;
  2. transl. Ir. Monthly 57, 107
Motifs:
  1. envoi to other patrons
  2. Envoi to saint (Peter)
  3. comparison with all others
  4. caithreim, list of triumphs
  5. Dog’s death signals end to ‘peace’
  6. allusion to Fiannaiocht
  7. childhood, fosterage
  8. Hunting
Poet Christian Names:
  1. Fearghal Og (BOCD)
Poet Surnames:
  1. Mac an Bhaird (cname only RIA5)
Patron Christian Names:
  1. CuChonnacht
Patron Surnames:
  1. MagUidhir d. 1608
Apologue Subclasses:
  1. Gofraidh Fionn’s elegy for dog
Meter Vars:
  1. deibhidhe
Poem:

Poem in printable PDF format

Teasda easgcara an fhiadhaigh


[Mac Cionnaith, L. Dioghluim Dána, Dublin, 1938, poem 118]


Fearghal Óg Mac an Bhaird .cct.


1 Teasda easgcara an fhiadhaigh;

tug ar chroidhibh ceoidhiamhair;

easgcara ní fhuil ag oigh

i Muigh chneastana Criomhthoin.


2 Easgcara fhiadhaigh Éireann

Ábhartach na n-airdchéimeann;

níor ghein cú a sáruighthe sain

i gcrú fhánfhoirbhthe Fhionntain.


3 Fáth tuirrse aca ní fhuil

subhach feasda na faolchoin

i gcrích mhín bhánacraigh Bhreagh

do bhrígh Ábhartaigh d’oigheadh.


4 Do-ghéabhtha ar faighthibh a bhfios;

ag mucaibh allta i n-uaigneas

ní ba hiomdha feasda fail

ó theasda a mbiodhbha bunaidh.


5 Cnuic oireachtais fhóid na bhFionn

leabtha suain fhiadhaigh Éireann;

daimh Chláir Chodhail tres an gcoin

dáibh ní homhain acht urchoir.


6 Níor bh’iongnadh buaidh do bhreith dhí;

uasal an t-altrom fhuair-se;

ar ghlúin bheithreach bhruaigh Eanaigh

feithmheach fhuair a hoileamhain.


7 Díol a caointe í as a n-ucht

ar ghlúin ’s ar ucht Chon Chonnacht

- dá ní do dhúisigh mo dhéar -

do bhí an chúi-sin ’n-a coiléan.


8 Níor chuir Mág Uidhir fhuair clú

dalta ortha acht an t-éanchú;

clann Cholla fa dine dhó;

righe orra ag a n-iarghnó.


9 Dalta oile acht coiléan con

nó leanbh budh oidhre d’ollamh

brón do shíor orra re headh

ar shíol gColla ní chuirfeadh.


10 Cú dearg Osgair nar ob cath,

nó Sgeolang, nó Bran buadhach,

nó Adhnuall do b’aithghin dí

ag flaithghin armshluagh nÉirne.


11 Re linn Ghofraidh fháthaigh Fhinn

san Mhumhain na múr n-aoibhinn

do bhí cú ren samhail sain

do thabhaigh chlú d’Íbh Carrthaigh.


12 Cú Mhéig Carthaigh Chuain Line

iomad a héacht n-oirdnidhe

don triathchoin do thobhaigh geall

ó chonaibh iarthair Éireann.


13 Ar dhumha sealga ós Loch Léin

tuitid lá - lór do chaithréim -

ceithre doimh ós gheilleirg ghlain

leis an gcoin gceinndeirg gcréachtaigh.


14 Faolchú neimhe d’éis an áir

tarla dhi - dia do neambáidh -

tug ar an gcoin créacht go neimh;

a goin níor bh’éacht i n-aisgidh.


15 Tuitid ar-aon - anba an ghomh;

do dhoirt sí fuil na faolchon

’s do dhoirt an faolchú a fuil

gér ghoirt le caomhchrú Charrthaigh.


16 Mág Carthaigh do chosain seilbh

tug dealbh dearsgaighthe ar dhoidheilbh;

néal bróin fan éachtchoin do b’fhearr

do sóigh ós réaltain Raoileann.


17 Gofraidh Fionn do ullmhuigh í

marbhna na con ad-chluintí;

táinig d’oide Tighe Táil

a fighe d’oige iomshláin. [= poem 1721?]


18 Do mharbhnaidh chomthaigh chiallaidh

do chuir drong rann roidhiamhair

fáthGhofraidh Fionn muin ar mhuin;

snáthghlanfaidh sionn a samhail.


19 Do chumas don choin-se thoir

marbhna do Ghaoidhilg ghréasaigh

mar chéadmharbhna na con thiar

ar son gréagdhamhna Ghailian.


20 Ar measadh don mharbhnaidh thiar

dá maireadh tuir fhear nOirghiall

a buaidh do-bhéarainn dá thail

do-ghéabhainn uaidh a urdhail.


21 Ní marbhnaidh í gan fhachain;

cú cnis Í Chuinn Chéadchathaigh

tug fa fhonn n-easbhán nEamhna

teasghrádh trom dá tighearna.


22 Cuarta meince - mór an tsearc -

dá iarraidh iar n-a imtheacht

tug an cú croibhdhearg corcra

fa bhrú bhfoinnlearg bhfochanta.


23 Lé do cuartuigheadh na cnuic

’s na tighe óil d’Ú Cormuic

agus bruaigh na dtiormshroth dte

’s gach uaimh fa fhionnLoch Éirne.


24 Níor fhágaibh leaba ’n-ar luigh

fa Loch Éirne gan iarraidh

ná mín ná suidhe seilge

do ghríbh Muighe mínDeirge.


25 Fa dheoidh teasda - tuar déire -

do chumhaidh a cneischéile;

gá dú acht do-chuaidh as a cruth

mar nach fuair an cú a caomthach.


26 Teasda an chú-sa iar gcéibh na sgath;

ní hamhlaidh d’uaislibh Teamhrach

feasda im Bhóinn mbliochtchraobhaigh mBreagh;

ní hiontaobhaidh glóir Gaoidheal.


27 Ionann fáth bróin dóibh is dí

Ábhartach cú fhir Éirne;

fada iar gcraoibh Line gach lá;

a fhine dá thaoibh teasdá. Teasda.


28 Mág Aonghusa do dháil dhamh

a chú ’s a each ’s a órbhrat

a-tá craobh Céise dom chrádh;

an fhéile dá thaobh teasdá.


29 Ní dhiúltfadh Conn Maisdean mé

um choin ná um bhrat ná um bhuairsbré;

a-tá craobh Cruachan dom chrádh

ar n-uabhar dá thaobh teasdá.


30 Ní bás don té théid dá fhios

flaitheas na n-óg ’s na n-aingeal;

mairidh Beadar iar n-a bhás

acht gé theasda ní theasdá. Teasda.