firstLine"; ?>

1823. Theasd aon diabhal na nGaoidheal $
Length: middling 17qq
Certainty: 1
Period:
  1. 15th ult
  2. 16th early
Areas:
  1. Scotland
Classes:
  1. satire
Manuscripts:
  1. NLS Adv 72/1/37 Bk Dean Lismore 16c
Prints:
  1. transl. Watson, SV, no. xvi
Motifs:
  1. poet’s curse
  2. caithreim, battle-career
  3. creach, plunder
  4. satirical denial of subjects prowess in war
  5. the Devil
  6. Hell
  7. church’s immunity NOT observed
  8. allusion to Fiannaiocht
  9. forbidden love
Poet Christian Names:
  1. Fionnlagh an Bard Ruadh (Bk Dean)
Poet Surnames:
  1. cname only
Patron Christian Names:
  1. Ailein mac Ruaidhri ( of Clann Raghnaill)
Patron Surnames:
  1. MacDomhnaill d. 1505 or 1509
Meter Vars:
  1. deibhidhe
Poem:

Poem in printable PDF format

Theast aon diabhal na nGaoidheal


[Watson, W. J. Scottish Verse from the Book of the Dean of Lismore (Scottish Gaelic Texts Society, Volume 1, Edinburgh 1937), poem 16, p. 134]


A ughdar so an bard Ruadh Fionnlagh


1 Theast aon diabhal na nGaoidheal,

sgéal as cóir do chommaoidheamh,

bhaoi ré daorlot cheall is chros,

an maoltorc mall gan mhathas.


2 A h-ifreann thánaig ar dtús:

usaide an sgéal a iomthús,

mar thá a bheatha rís ar bail

i gceathaibh ghrís an diabhail.


3 Do nasgadar air fá rinn,

an uair dh’fhág sé teach n-ifrinn,

toidheacht don dún chéadna ar ais,

’s a chúl ré réadla pharrthais.


4 An uair thánaig an torc dubh,

b’iomdha deamhan ’gá chonnradh:

garbh mhothar gach péiste

shín go h-anbha oilléitigh.


5 Ar eagal a bheith gan ní

do-rinneadh do mhac Ruaidhrí

a chniocht go h-onáireach ann,

i riocht Chonáin i n-ifreann.


6 Is cóir an agra thá i ndiu

ag Ailéin ar na diabhlaibh,

gurab é fa rí orra,

ar liom, ’na thím eatorra.


7 Is mithigh sgur réd mharbhnaidh,

a shean bheathaigh bhiothcharnaigh,

mheic Ruaidhrí ón mhúr a mach,

fhuair ní gan lúth gan lámhach.


8 Fá chaithréim do chur i sum

dlighim coinne ré Colum;

ó’s í caithréim t’aoir uile,

a Ailéin mhaoil mhíoghoire.


9 Do rinn tusa, ’s ní h-í a mháin,

creach Ie is reilge Odhráin;

is tú dhochann go borb ann

cochall na n-ord ’s na n-aifreann.


10 Is tú bhuair olc Innse Gall,

’s tú bhocht a cíos ’s a tearmann;

is tú as gealtach nós a mach,

lé leantar fós do thosach.


11 Acht aonbhuille ar do láimh chlí,

do bhréithir, a mheic Ruaidhrí;

ní clos do ghleó ó shoin a mach

is an chros bheó dod mhallacht.


12 Math an dís fá bhfuil do shlán,

dóibh-sin fós is [...................]

ó chéadtosach do chagaidh,

a bhréanchlosach anabaigh.


13 Creach eile nach raibh san lagh

ar Fíonán i nGleann Garadh;

mhalluigh do naomh feartach féin

do mhaol gealtach, a Ailéin.


14 Atá mar gach naomh eile

ag díoghailt a oirbhire:

do chuir Dubhthach lé chúis féin

an cuthach i ngnúis Ailéin.


15 Do thír dubhach is do shluagh,

do baineadh dhíobh an chnámhthuagh;

léigid deireadh do mhuirne

idir Seile is Subhairne.


16 Ní h-iongnadh a bheith i bpéin:

fada ó b’ionchrochtha Ailéin;

ná luaidh ar láthair an fhir

chuaidh go a mháthair ’s go a phiuthair.


17 Mithigh a nois sgur dot aoir,

a mheic Ruaidhrí, a ainmhín;

a Ailéin nach greasann greas,

caithréim t’easgaine is oircheas. Theast.