firstLine"; ?>

1870. Triath na nGaoidheal Giolla-Easbuig $
Length: long 37qq
Certainty: 1
Period:
  1. 17th mid
Areas:
  1. Scotland
Classes:
  1. eulogy mp
Manuscripts:
  1. N.L.S.Adv. 72/1/36 E. MacGilleEoin 1690
Prints:
  1. transl. Watson Scot. Gael St. iii (1931), 139-59
Motifs:
  1. nobility of ancestry
  2. comparison with all others
  3. liberality to poets
  4. cooperation btn Gall & Gael
  5. cain, tribute
  6. extent of territory
  7. Arthurian allusions
Patron Christian Names:
  1. Giolla Easbaig 1638-61
Patron Surnames:
  1. Campbell (1st Marquis of Argyll fl. 1640)
Apologue Subclasses:
  1. Arthur ever heard new marvel before dining
Meter Vars:
  1. seadhna
Poem:

Poem in printable PDF format

Triath na nGaoidheal Giolla-easbuig


[W. J. Watson: ‘Unpublished Gaelic Poetry, IV, V’ Scottish Gaelic Studies 3, 139-59: 142-51]


1 Triath na nGaoidheal Giolla-easbuig,

urraim gach duine dhó is dual;

cuiridh iarla Gall is Gaoidheal

riaghla ar gach aoinfhear uadh.


2 Neart an fhéinnidh ó Ear Ghaoidheal

gébhuidh oiléin Innsi Gall;

bu bheag soin da chéimibh curadh:

toil gach éinfhir umhal ann.


3 Mac MhicCailin cnú ós crobhuing,

cách fá chánuigh conmhuidh sé;

laoch as féile d’fhéin na h-Alban:

ó fhréimh féine as ardghlan é.


4 Ní h-iongnadh umhla gach éinfhir

d’fhuil Artúir an aignidh réidh;

meadh da h-uaisle ní bía a mBreatuin:

ri ais an uair-si is deacair dréim.


5 Leis ógbhaidh Fhionnghall ó cheartus:

a chairt féin ná fuilgiodh uaidh;

ceannus Ghaoidheal dhó do dlighthe:

aoinfhear as mó sirthe sluaigh.


6 A hÉirinn go h-imlibh Leódhais

laoigh na ngarbhchríoch as garg gníomh

leis ó chóir go h-urlamh uile:

cungnamh slóigh gach duine díobh.


7 Dá leantar leis lorg na sinnser,

saoithe aige anfuidh siad;

bí gach drong don chléir ’na chathruigh,

da bfonn féin nach athruigh iad.


8 Do bhéas codhnaigh cinidh Artúir

óig Breatan do bheith da réir;

ba h-iomdha slógh ag cur comhlainn,

fá a bhrugh mór da bhfoghluim féin.


9 Téid Giolla-easbuig an oinigh

tar fhéin Eórpa ag conmháil cliar;

dul tar chách an gach céim oile,

budh ghnáth da fhréimh roimhe riamh.


10 Fine Artúir mór mhic Ambhrois,

iomdha rígh do ríoghadh dí;

coimheas ria ní bhfuil a nAlbain,

fuil ina lia ardfhuil í.


11 Cing Artúr an oiléin Bhreatnuigh,

bés iongnadh da n-adhradh sé;

beart ríoghdha do ghnáth da dhéanamh

ó chách is gníomh éanar é.


12 Lán an bhuird chruinn ag Cing Artúr

d’ógbhuidh Breatan na mbrat d’ór;

fa lán sluaigh do bhiadh a bhruighion,

gan triall uaidh do mhuirior mhór.


13 D’fhoghlaim canamhna gach críche

go cúirt bhuadhach an bhuird chruinn;

budh bheag sin uile da n-eachtra:

fir an chruinne ag teacht ar tuinn.


14 Do nítheadh sgéla iongnadh d’aithris

d’Artúr fhial d’aidhche ’s do ló;

beatha da dheoin níor áil d’fhéchuin

gan chnáimh sgeoil do dhéanamh dhó.


15 Do bhiodh fá Artur ’s gach aonach

ar faithche an bhaile a mbeith sluagh

míle pubal sróil go sochmaidh

is drudadh óir ó’n taobh uath.


16 Lán na puible ar feadh an aonaigh

d’aos ealadhna gacha h-uird;

do bhiadh ór da roinn don ríoghruidh,

fán ól do’n droing bhríoghmhoir bhuirb.


17 Céad is caoga cathar folamh

a n-oirchil na n-aoidheadh uaidh;

bruit sróil ar n-a bhfuaigheal iompa,

na uinell óir ionta ar uaim.


18 Ní gluaisde ann d’fhior ar domhan,

dún Artúir gér iomdha a shlógh;

ionadh réidh díobh ag gach duine,

d’fhéin an ríogh ’na suidhe ar sról.


19 Artúr uasal ardrí an domhain,

deaghmhac Ambhrois do fhuar bladh;

iarbhua Duibhne na ngruadh ngealghlan:

cuimhne druadh da dhearbhadh damh.


20 Cliú Artúir ar feadh na cruinne

do chuaidh uath ó iath go h-iath;

tearc fonn ar an nochar aisdrigh,

nár ghabh drong an ghaisgigh giall.


21 Leanaidh sibhse, a Mhic MhicCailín,

do ching Artúr do fhuar geall;

do sgaoileadh do chlú fán chruinne,

ó’s tú aoinfhear uirre as fearr.


22 Gach béas ríoghdha da raibh ag Artúr,

d’aithris a niú do ní sibh;

beart ríoghdha i ngach raon do roighnis,

a chaor fhíona an ghloinshlis ghil.


23 Gerbh iomdha triath a ttigh Artúir,

óig Alban an aignidh shaoir,

do bheith ní as lia asdigh ad theaghlach,

do-bheir Dia do dheaghrath dhaoibh.


24 Sgaoth aos ealadhna fhuinn Bhreatan

bíd ag tionól teas is tuaith;

fir an chruinne ad theach ag teachta:

ní geabh duine ar eachtra uaibh.


25 Daoibh féin dá madh ionann aimsir

’s d’Artúr mheadhrach bu maith sdair,

ní sibh bu réidhe a gcruaidh chogaidh:

buaidh gach céime aguibh air.


26 Do fhréimh ghlain, a Ghiolla-easbuig,

go h-Artúr áirmhinn gach glún;

orm ’na chruas ní bhfuil an t-áradh

suas ó shoin go hÁdhamh úr.


27 Deich nglúine uaibhsi san fhéin curadh

Cailín iongnadh na n-éacht mbúan;

ubhal cumhra chríoch na nGaoidheal:

ní fríth umhla d’aoinfhear úadh.


28 Énglun déag ó Chailín iongnadh

d’Artúr bhréaghlan an bhuird chruinn;

rí dob fhearr ar fud an domhain,

do rug geall an toraidh thruim.


29 Deichnur ghlún ó Artúr uasal

Arar lámhdhearg do loc báidh;

rí an domhain do chuaidh a gcianuibh,

’s gach comhair cruaidh d’iarruidh áigh.


30 Deich glúine eile ó Arar bhuadhach

go Briotas le mbriste tor;

bu maith ’na fheidhm an fhian Bhreatnach:

’na beirn riamh bu deacar dol.


31 Énghlún déag, ma’s deimhin seanchas,

suas ó Bhriotas na mbreath gceart,

Báóg na sleagh ndorrdha ndreachbhláith,

fear bhogha bu neamhthláith neart.


32 Dá ghlún déag adeirid ughdair

Ádhamh ó Bháóg do-bheir,

an céidfhear a mbun an bheatha:

ní h-éidir dul seacha sin.


33 Ceithre glúine ó Ghiolla-easbuig

uaibh is trí fithid dar bhféin,

glún Adhaimh nochar choill céadfuidh,

don druing náruigh éachtuigh fhéil.


34 Ag sin duit do dhicheann seanchais,

slán croinice chur ar gcúl,

ó bhéil suadh gan fhágbháil aoinfhir,

a ghruaidh ógnáir fhaoilidh úr.


35 Ó’s tú as uaisle don fhuil Bhreatnuigh,

tar bhéas iarladh ardaigh sdair;

coimeas ruibh ní dóigh do dhéanamh:

ní bhfuil cóir ag éinfhear air.


36 Gabhuidh leatsa, a mhic Mhic Cailín,

curuidh Fionnghall na n-eang sróil,

gach mac ríogh ag dul fád dheaghfhuil:

ní bhionn sgur ar meadhair mhóir.


37 Ó chrích Leódhais go slios Banbha

ní bhionn éanfhonn gan íoc t’fhiach;

ní bhfuil ríghe ribh san ríghe:

sibh d’fhinne gach tíre is triath.