firstLine"; ?>

206. An choisgeim-si aigceann Laighneach $
Length: long 36 qq
Certainty: 1
Period:
  1. 16th ult
Areas:
  1. Leinster
Classes:
  1. eulogy wp
Manuscripts:
  1. Harvard O’Byrne MS c. 1726 < 1622ex
  2. TCD 1288 (H.1.14) A. O Dalaigh 1750
Prints:
  1. text (LBranach no. 61)
Motifs:
  1. imagery to describe patron
  2. patron’s liberality to poets
  3. fertility in reign of just prince
Poet Christian Names:
  1. Eochaidh (Harvard O’Byrne MS)
Poet Surnames:
  1. O hEoghusa
Patron Christian Names:
  1. Rois dau. of Fiachaidh O Tuathail
Patron Surnames:
  1. O Broin (Wife of Fiachaidh mac Aodha)
Apologue Subclasses:
  1. Aithirne and the Siege of Howth
  2. Conn’s dau. Sadhbh, oath never to refuse
Meter Vars:
  1. deibhidhe
Poem:

Poem in printable PDF format

An choiscéim-se i gceann Laighneach


[Mac Airt, Seán, Leabhar Branach, Dublin, 1944, poem 61]


Eochaidh Ó hEoghusa


1 An coiscéim-si a gceann Laighneach

do shúr aoibhe is umhailbhreath.

do mhian céimneaghaidh ’na gceann

tré fhiadh réidhleabhair Raoileann.

2 Go Laighnibh d’iarruidh innmhe

in toisg lér thriall Aithirne,

nárab í ar n-eachtra ón taobh thall,

ar n-eachtra ar-aon ní hionann

3 Ó dhúthaigh Con na ceardcha

teacht go Laighnibh láimhdhearga

do ghruadh Aithirne dob oil,

gér thuar raithinmhe a rochtain.

4 An tráth-sain, [gá ttámuid ris?]

tug imdheargadh is aithis

do mhnáibh na Laighneach go léir;

dom dháigh dob ainbhreath eiséin.

5 Mar nach fuair trá toil na mban

fá theacht leis a n-iath Uladh.

tré mhéin díomsaigh mur nár dhligh

do théigh gríosghoil ’na ngruaidhibh.

6 A n-aontumha ré hathaidh

Sadhbh inghean Chuinn Chédchathaigh;

do bhí sí sealadh mur soin,

do bhí a dearadh ’na duasuibh.

7 Tug móid ré heitioch éinfhir

in mhóid díomsach dhíchéillidh

dí do tréigeadh a togha

do léigeadh í a n-aontomha.

8 Téid Maicniadh mórmhac Luighdheach

dá súr tar toil triathMhuimhneach

a hiarMhumhain seal iar sin

go grianbhrughaibh fhear nUisnigh.

9 Mac Luighdheach na laoidheang ndubh,

ar Cholm Chédchathach Cruachan

Sadhbh iar soin do sireadh lais,

toil nár dligheadh gan díoghruis.

10 “As a teisd do tréigeadh í

gus an uair-si” ar in t-airdrí;

“fachain ualladh í d’fhagháil,

sí dob uamhan d’iongabháil.”

11 Do gheall trá ná tiogfadh neach

aniar uaithe fá eiteach;

rug ó Thulaigh Dá Thí thoir

don Mhumhain í ar an eacht-soin.

12 Níor eitigh Sadbh neach fá nimh

ré linn Maicniadh múir Chaisil;

níor chosain neamhghnaoi im Chró gCuirc,

níor ghó don deaghmhnaoi a ndubhairt.

13 A gcló na céadmhná do-chuaidh

inghion Fhiachaidh an athuair

san Bhanbha bhraontana bhinn

damhna a haontamha aithnim.

14 Mar inghein airdríogh Eithne

ag súr fhir a huaisleighthe

sí a n-aontumha thoir ré treall

a Moigh raontana Raoileann.

15 Do thabhairt neith dá gach neach,

fear mur Mhaicniadh mac Luighdheach

d’uaislibh Cláir linnghil Logha

budh cáir d’inghin Fhiachadha.

16 Méin dearlaicthioch duas n-iomdha

rugadh lé a ló a geineamhna;

ní flaith cumhang as cóir dhí,

ní dóigh fulang a féile.

17 Giodh eadh ní hadhbhar uamhuin

buain uimpe ar aoi a mórualaigh,

gnáth an ana ’na haimsir,

bláth na fala Fiachaidh-sin.

18 Cathbhaidh agá chluinsin súd,

d’éigsibh Uladh fán am-úd

tug comhairle dár chóir toil;

ag fóir Modhairne méaroidh.

19 “Molta do na mnáibh a-muigh,

a éigsi Cuailnge,” ar Cathbhaidh,

“a ndéanaimh ós daoibh dlighthir,

déanaidh gan aoir aindlighthigh.”

20 Ó chrích Uladh an fheóir ghloin

tánag ar theagusc Cathbhaidh.

lé rithlearg do thaoibh toile

go craoibh ithlearg Almhoine.

21 Tánag ar theagusc in druadh

go Róis na bhfuighleadh bhfionnfhuar

tar Bóinn mbraoindeirg fán ngéis ngloin

le gaoidheilg d’éis a hóroidh.

22 Mall in tráth tánag a-nall

dá bhfuil liom go Róis romham;

ní fhuil aonrann gan fhighe,

claonbharr lé bhfoil fáisdine.

23 Nár in tráth tánag lém laoidh,

éigsi cáich dá dreich ndonnchaoin

do ghnáithbhés mar is díor dhí,

ag sníomh a bhfáithghrés bhfoirfe.

24 Rann uaigneach ní fhuil am laoidh,

atáid uile ó aois macaoimh,

sgoth na n-ollamhan as fhearr.

ag commoladh a céimeann.

25 Coill adhmolta Innsi Floinn

do caitheadh lé Róis romhoinn;

ní bhí nuadhán feasda ag fior

go fuarán teasda Tailtion.

26 Tréigthear bean as a beith fial,

laoithe cumhra cóig ndoirbhchliar

ag dol ina ndíormuibh dhí;

col ag ríoghruidh don Róis-si.

27 Searc dhí féin, fuath dá féile

ag uaislibh síl saoirChréidhe

gidh mór bhfear ar tí a togha

sí ré headh a n-aontomha.

28 A grádh ’s a heagla re headh

atá ag buaidhreadh mac Míleadh

glór gach deighfhir thiar is toir

riar a heinigh ní fhéadtoir.

29 ’Na cuid-si do chrích Conla

d’éigsibh sénta síothghorma

lán do shíor gach buinne bliocht

’s díol a truime do thoirbhiort.

30 Blas meala ar mhogluibh foghmhuir,

díol ’nar dháil do dhonnchormuibh

gan aon fá dhiomdhaidh ag dol,

craobh ré [a] n-iongnaibh do íocfadh.

31 Fuair sisi do dhruim ar dháil,

a clú ar éigsibh dob eadráin;

a gcédghoimh dhí gér dhocar,

do bhrégnuigh sí an seanfhocal.

32 Tug in toice a treimhsi dhi,

deoch a huarán na héigsi

bean a hionnshamhla níor ibh

ar feadh fhionnadhbha Uisnigh.

33 Dáiltior ar a dreich n-iodhain

deoch mholta ón taoibh thuaidheamhain,

deoch a-niar dá nuadháil dí

a grian fhuaráin na héigsi.

34 Lucht adhmholta Innsi Fáil

dá luadh ó Bhuais go bionnMháigh

’s ó Mháigh go Bóinn sribhghil soir

mar is cóir d’inghin Fhiachaidh.

35 Inghean Fhiachaidh Í Thuathail

nár chuir dlaoi ar dhonnchuachaibh

an bhé ghruadhchrcra ó ghurt Breagh

lucht luachmholta dá laoidheadh.

36 Róis toirbheartach nár thréig saoidh,

tánag ’na dáil lém dhuanlaoidh

ó Mhoigh Cabha ón chrú Néill-si;

budh mana clú in coiscéim-si.