firstLine"; ?>

211. An deimhin anois teacht don Tairrngaire $
Length: middling c. 16 qq
Certainty: 1
Period:
  1. 14th mid
Areas:
  1. Connacht
Classes:
  1. eulogy mp
Manuscripts:
  1. TCD 1333 (H.3.14) Medical
  2. Book of O’Conor Don 1631
  3. RIA 743 (A/iv/3) 17th c.
  4. Francisc. Lib. A 32 17th c. frags.
  5. RIA 703 (23/H/8)S.OLongain1864<1712
Prints:
  1. transl. Aithd. Dana no. 4
Motifs:
  1. war with the Foreigners
  2. fertility in reign of just prince
  3. prophecies of a ruler
  4. High-kingship of Ireland
  5. church’s immunity observed by patron
Poet Christian Names:
  1. sname only (‘Tadhg Mor’ IGT ii ex 1163)
  2. Seaan Mor (RIA 743)
Poet Surnames:
  1. O Clumhain
  2. O hUiginn Franc A32 T.M. O Cobhthaigh 703
Patron Christian Names:
  1. Tadhg (mac Ruaidhri mheic Chathail)
Patron Surnames:
  1. O Conchobhair
Meter Vars:
  1. droighneach
Poem:

Poem in printable PDF format

An deimhin a-nos teacht don tairrngire?


[McKenna, L.: Aithdioghluim Dána (Irish Texts Society, vols 37, 40, 1939/40), poem 4]


A Seaán Mór Ó Clumháin cct


1 [An] deimhin a-nos teacht don tairrngire?

neart ainbhfine ó’d-clos ar choillMhidhe

Gaoidhil go seanshruth mbraonach mBreaghmhuighe;

ar meanmuine ar aonach Teamhrach toinnghile.


2 Uaisle Gaoidheal gan rígh dá roileagadh

aoinfhear d’oireagar dhíbh nír dhligheadar;

cur ris, a Dhé, do b’ard an anobar

gur thoghadar é i mbalg fhis ’s nír ibheadar.


3 Gluaisis mac Ruaidhrí an ruathair iolbhuadhaigh

sluaighrí fionnLuaraigh go Cruachain gcomhdhálaigh;

forfhógra Thaidhg i mBreaghmhuigh bhailbhéanaigh

[failmhéaghaidh] gach aird go Teamhraigh dtromdhámhaigh

ón tSionuinn bhreacdhuinn uaine eidhnéanaigh

teinnghéabhaidh go seanTuinn dTuaidhe dtormánaigh.


4 Luaidhe gach mhúir Ghallda tré ghoirmtheinidh

roinnfidhir dúin uaine arda d’orchoraibh;

clocha aoil an mhachaire millfidhir

le cathaidhe bhfinnchinidh chaoimh Conchobhair.


5 Ar gcosg a fhaghla dá fholt mar dhoinnchiaraigh

le troimchliaraibh Banbha a-nocht do neamhchruadhaigh;

fonn gach dheaghshlóigh i nÉirinn ilcheolaigh

timcheolaidh go seanBhóinn ngléibhinn ngealchuanaigh.


6 Oirrdhearc ríodhamhna Cruachan coillghile,

cloidhbhile míonabhla ónab uathadh ainbhfine,

mac meic Cathail as umhal n-orluidhe,

comhluighe re cathaibh Mumhan maighrighe

cuirfidh fa Lusmhagh lá crannghaile;

dursan a amhghaire a-tá an tairrngire.


7 Saoirfhear a ndeas ó Chodhal chláirleabhar

dar báinghealadh toradh is meas míonMhumhan;

dearg ór bhflaithne gach call craobhroigheal

tairthe caomhdhroighean gcam ar gcíordhubhadh.


8 Crodh re a ré mar bhloigh don Bhórumha;

gné an órumha ar na cnoibh d’ua caomhMogha;

bláth an toraidh ’n-a thrilsibh nuaigheala

do mhilsigh fuairshreabha an chalaidh chraobhshona;

geamhar ó lár ag tacmhuing tréinfheadha

slatchuill ghléigheala mar budh lán laoghfhola.


9 Bláth gach chuill um iarnóin fhionndualaigh

do fhionnfhuaraigh thuinn ngrianmhóir ngailléanaigh;

braon meala is drúchta ’n-a nduinndeoraibh

cuinneobhaidh lúbtha taobh feadha fainnfhéaraigh;

na slata um Bhúill ó chnoibh ’n-a gcamánaibh

tré shúil mallshádhail Uí Bhroin dá mbairrfhéaghain.


10 Meas ag snighe san mBaoill mbalbhchuipghil

barrthuitfidh le taoibh gach bhile bhuinnchleachtaigh;

bláth gach chroinn dóibh mar bu donnchorcair

comhchorcraidh do chloinn mhóir Mhuircheartaigh.


11 Fearthain mheala re slataibh snuadhchaola

i nglacaibh nuachlaona an fheadha órchuanna,

luach oile snadhma na síothchána,

mallbha chíochlána thuath mhoighe mórThuama.


12 Tobar lomlán tré bháidh a bhogcroidhe;

go horlár corcaighe is náir [don] neirtbhile

ó Thadhg síos gach neach dá neartmhuire

cleath breacmhuighe mar bhíos ard ós eitrighe.


13 Lasfuidh néall ós Mhidhe mhaoithghleannaigh,

ní tréan ar naoimhcheallaibh bile braonChumair,

fa a thuathaibh do iadh ’n-a fhéithleannaigh

gur léircheangail a-niar go Cruachain gcraobhchollaigh.


14 Tadhgh mhac Ruaidhrí ar sírbhile séimhidhe,

mínshlighe chéillidhe ar sluaighrí sídheine,

mac Í Chonchobhair ghuirt Gáiridhe

dáimhfhile Cuilt tromhthoraidh ar dtíreine;

ní hé an Lia Fáil as fháidh dar n-aodhaire

’s ní haonduine é acht Dia óir is é ar bhfáidh fíreine. In deimhin.