firstLine"; ?>

229. An tusa an bhean do bhi sonn $
Length: middling 23qq
Certainty: 5
Period:
  1. 16th ult
Areas:
  1. Connacht
Classes:
  1. Aisling
Manuscripts:
  1. Book of O’Conor Don 1631
  2. RIA no 5 (23/D/4) 17th c. Munster
  3. RIA308 (23/M/16) A. McMathgh’na1767-
  4. Maynooth C 49 1789
  5. RIA 179 (23/K/25) 1818
Prints:
  1. transl. TD no. 40
Motifs:
  1. eulogy of patron’s personal appearance
  2. Historical comparisons
  3. Allusion to Arthurian tales
  4. references to siodh
  5. Guessing
  6. Puns
Poet Christian Names:
  1. Tadhg Dall (BOCD) (anon. RIA 5)
Poet Surnames:
  1. O hUiginn
Apologue Subclasses:
  1. Serglighe Con Culainn
  2. Vision of Murchadh son of Brian Boroimhe
Meter Vars:
  1. deibhidhe
Poem:

Poem in printable PDF format

An tusa an bhean do bhí sunn?


[Knott, E.: The Bardic poems of Tadhg Dall Ó hUiginn, Irish Texts Society 22-23 (1922, 1926), no.40]


1 An tusa an bhean do bhí sunn

aréir tre amhra agum?

mar tú id mhearaithne, a ghnúis ghlan,

is cúis mhearaighthe meanman.


2 Munab tú táinig reimhe

chugam, a chruth séimhidhe,

a bhas tiombog, a throigh mhall,

ní fhoil ionnod acht ionann.


3 Do ghruaidh ghairthe, do ghormshúil -

níor cumadh don cheathordhúil

dias riamh budh casmhuile cruth,

a chiabh chasbhuidhe chleachtuch.


4 Do dhéad bán, do bheól corcra,

nách beag do cheól chodolta;

braoi leathdonna ar lí na subh

’sa mbí eatorra ar iomchur.


5 Bráighe mar bhláth na lile,

glaca seada séimhidhe :

cneas seingreamhar ar snuadh tonn

rer neimhghealadh uan abhonn.


6 Cíche bláithgheala beaga

ós leirg áluinn oighreada;

cláir mhíne is caoimhfhinne claidh,

maoilinne sídhe a samhail.


7 Atá ar chiomhsaibh do chiabh dtiugh

ealta nách gnáth i ngeimhriudh

d’éis a n-ionnallta a hór ghlan,

lór ionganta na healtan.


8 Ionrúin mé, ní misde dhuid;

innis damh an tú tánuig

dom chéadbhuaidhreadh go Fiadh bhFáil,

a niamh dhéadnuaidhgheal dreachnáir?


9 Nó an tú táinig eacht eile

don Bhord Chruinn ar chéilidhe,

a chiabh shlim fhionnfholtach úr,

go Cing iongantach Artúr?


­10 Nó an tú táinig eacht oile

go hAodh mór mhac Úghoine,

ó Shíoth bhréagshrothach Ban bhFionn

go magh n-éagrothach nÉirionn?


11 Nó an tú táinig eacht oile,

go longphort Bhriain Bhóroimhe,

do bhreith Mhurchaidh tar Moir Meann

soir tar drumchlaidh na díleann?


12 Nó an tú tánuig eacht eile,

do mhealladh mheic Deichtine,

ó Ráith ghloin torcharaigh Truim

go Coin gconfadhaigh gColuinn?


13 Nó an tú táinig eacht eile,

a ghnúis éadrocht ainglidhe,

d’iath chathBhanbha na gclár dte,

i ndál Mhathghamhna Í Mháille?


14 Nó an tú táinig eacht oile

do mhealladh na macroidhe,

le linn Chonaire, a ghruadh gheal,

go sluagh dtoghaidhe dTailtean?


15 Nó an tú rug an rún fosaidh,

Bran mhac Feabhail fionnchosaigh,

tar dromchla mín na maire

go Tír dtoghtha tTarngaire?


16 Tángadar, dámadh díobh duit,

go rígh Connacht - cuairt ordhruic -

mná dealbhdhatha - fa dáil neirt -

go tráigh deaghLocha Deirgceirt.


17 Nó an tú do chealg Connla Ruadh

ó shluagh Breagh na mbeann bhfliuchfhuar,

a ghnúis naoidhe, nách náir cruth,

is draoidhe cáigh dá chumhduch?


18 Nó an tú do mheall meise féin

an chéaduair, a chruth soiléir,

ó taoi, a bhean shíodhamhail sheang,

ag síorfhoghail fhear nÉireann?


19 Móide atá mh’amharus ort

gur tú an chéidbhean do-chonnorc -

gan a maca samhla acht sibh

san Bhanbha dhata dhuilligh.


20 Ní fhuil i Síth Bhóinne Breagh

bean do chrotha acht an chéidbhean,

ná i Sídh chaomhchlochach na gCuan,

a mhín aolchrothach ionfhuar.


21 Ná i Síth Easa Ruaidh rámhuigh,

ná i nDún oide an Ioldánuigh,

ná i Síth bhláith tirmleapthaigh Thruim,

na i Ráith ilreachtaigh Eochuill.


22 Bean dá héis ní fhaicfe sinn

choidhche i n-amhra ná i n-aisling

go teacht arís dí ’nar ndál

i bhfís agus í ar n-iompádh.


23 Clódh mo dheilbhe dá dreich bhuig,

uair nó dhó dá taoibh tánuig;

an treas uair tríthe tiocfa,

an sduaigh shíthe shuaitheanta.