Poem in printable PDF format
Biaidh athroinn
ar Inis Fáil
[Brian Ó Cuív,
‘The Earl of Thomond and the poets, A.D. 1572,’ Celtica 12,
125-45]
Uilliam Óg Mac an
Bhaird cc.
1 Biaidh athroinn
ar Inis Fáil
ón droing
ordhairc a hEaspáin;
an roinn dár
ghabhadair greim
ba roinn anabaigh
d’Éirinn.
2 Roinn riamh dá
raibhe ar Éirinn
níor aontaigh
Síol saoirFhéilim
acht cathughadh
cruaidh fá a ceann
d’uaim is
d’athfhodhal Éireann.
3 Olc do-chuaidh
céadroinn Bhanbha
don droing
fhíochmhair allmhardha
- tig dá doirr
déinimh tionóil -
roinn Éibhir is
Éireamhóin.
4 Éigean Magh
Fáil na bhfleadhól
gan roinn uile
d’Éireamhón;
níor mhó an
tan-soin fíoch na bhfear;
ní síoth do
ghasraidh Ghaoidheal.
5 Do-chuaidh ag
céimeannaibh Cuinn
i gcath mhór
Mhoighe Tualaing
ar mearghlonnaibh
Mogha Néid,
d’fheadhmannaibh
Logha a leithéid.
6 Do thuit Eóghan
dá éis soin
ar Magh Léana lá
an choscair;
roinn dá
eachtrannaibh níor fhill
fán roinn
leatromaigh luaidhim.
7 Fógraidh Cormac
i gCrích Mhis
Mac Con i lár a
fhlaithis
mac Sadhbha a
claointealaigh Cuinn,
aoilTeamhair,
adhbha álainn.
8 Nó go dtáinig
Corc ’na cheann
níor ghabh Niall
na naoi ngéibheann
umhlughadh thiar
agá thoigh
Fiadh Urmhumhan
gur adhain.
9 Síol gCuinn ón
ló-soin i le
níor ghabhsad
comhroinn chríche
- dob indéinimh
go réidh rinn -
do fhréimh
fhinnÉibhir d’Éirinn.
10 Leath Mogha
giodh mór dteasta
mór n-adhbhar
nárbh inmheasta
re Leith móir
gcathardha gCuinn,
na slóigh
fhlathamhla ó Liatraim.
11 Do-radsad
ríoghraidh Fódla
- trí huaire
fuair forfhógra -
druim go díreach
ris an ndáimh
acht ríLeath
Cuinn dá gcongbháil.
12 Gémadh
comhthrom ronna riamh
Leath Cuinn is
Leath mheic Mhaicniadh
d’ursainn
chomhlainn Fhear nUladh
ní fear
conghlainn Conchobhar.
13 A-tá béist
bhaoghlaighthe cliar
i dtuaisceart
Mhumhan Maicniadh
’s a lán
d’ilbhiastaibh ré a hais
lámh ré
finnriascaibh Forghais.
14 A-tá leómhan
san leith thuaidh
bheanfas d’Éirinn
a hanbhuain;
gnaoi an
chaithleómhain ó Bhóinn Bhreagh
do aithbheódhaigh
glóir Ghaoidheal.
15 Iarla ó
mBriain, biodhbhaidh scoile,
ag so an bhéist
is bhaoghlaighe;
péist é nach
iontaobhaidh d’fhior,
sé ’sna
miontaomaibh múintear.
16 Aodh mac
Maghnais ó Mhúr Chuinn
is é an leómhan
dá labhraim;
imdheóghaidh tré
iath a shean
triath is
inleómhain aigneadh.
17 Níor mheath
riamh acth géar ro-dhóigh
Ó Domhnaill
Phuirt Pharthalóin;
molaim, gé do
mheath Ó Táil,
nár mheath orainn
acht andáigh.
18 Oighreacht
Néill fuair na frasa
ó do ghabh mac
Maghnasa
antoradh ar Fiadh
na bhFionn
grian ag
abchughadh Éireann.
19 Ó fuair
ceannas Cloinne Cais
níor bhean fá
iath an Fhorghais
griangha le
brataibh brughadh
Iarla tacair
Tuadhmhumhan.
20 Foghar ciúil i
gcomhrádh sreabh,
teas in ngréin,
iasc in inbhear,
coill
dealbharsaidh claon ó chnaibh
fán Áodh
Eangachsoin d’Ultaibh.
21 Tig teimheal
ar theas ngoile
- síon oighridh
d’éis Bhealtaine -
in am
ghrianlasaidh don ghréin
fán iarla-soin
chlann gCuiléin.
22 Comhairligh
Iarla an Fhorghais
lucht éithigh is
iomarbhais;
gabhla rodhaingne
crú Cuinn
comhairle chlú Í
Chonaill.
23 Ó Domhnaill,
uaitne an einigh,
lán a chroch de
choillidhibh;
lán de chliaraibh
croch Í Tháil,
riaghail na
gcroch ar congbháil.
24 Lucht
roghrádha ríogh Bearnais,
fuath leó lot a
thighearnais;
comhairligh ar ar
cóir cion,
dóibh i
gcomhairlibh creidtear.
25 Bás cléire
cuidighid lais,
aos grádha Iarla
an Fhorghais;
an t-aos
neamhghrádha is siad sin,
deaghlámha iad ar
éigsibh.
26 Aorfaidhear
tré Iarla Ó dTáil
Síol mBriain, ní
beag an diombáidh,
báidhtear lucht
arthraigh uile
lé a bhfaghthair
d’ulc aonduine.
27 Ní shaoilfeadh
Brian uair éigin
ná Donn Cuan ná
Cinnéidigh
go mbiadh ’gá
síol Éire ar-ís
díol na cléire dá
gcluindís.
28 Dá gcluineadh
Murchadh mac Briain,
oidhre na flatha
a Finnchliaigh,
an oidhidh do
fhuair an scol
doighir ’na
ghruaidh do-ghéabhadh.
29 Leathnaighidh
loise an tsléibhe
i láibh fada
finnghréine;
Síol gCuirc
iomráitear uile
d’iomráitibh uile
aonduine.
30 Níor tuilleadh
libh, a Leath Cuinn,
mar chrích
nOilealla Ólaim
béim léar
chromabhair bhar gceann
fá réir
n-ollamhan Éireann.
31 Bás brughadh
nó ban méirsheang
ní chuala i gclú
a gcaithréimeann
- cóir teacht tar
tréidhibh Uladh -
ná leacht éinfhir
ealadhan.
32 Níor marbhadh
file ná fáidh
i Leith Chuinn fá
a n-uair d’éadáil;
ní fhoil cúil i
Moigh Mhumhan
gan oil in úir
ollamhan.
33 Flann mac
Lonáin ré a laoidhibh
triallais - níor
thoisc ionmhaoidhimh -
tuar fíormhasla
cor na gcliar,
dol fán
míonmhaghsa Maicniadh.
34 Feadh a
chuarta eidir Chloinn mBloid
- a bharr duas ní
dó a-támaid -
do ghabh mian
imtheachta ar ais;
go Fiadh
dtirmEachtgha triallais.
35 Níor gabhadh
uaidh aiseag séad,
an file ó fríth
gan coimhéad;
ós tráth
cuimhneachaidh é air:
sé ré
Muimhneachaibh marbhthair.
36 Ionann tarla
dhó agus dúinn
ó shíol Bhriain
ré béal n-iompúidh;
ciall ’nar
chanamar do chuir:
ar ndaghollamh
thiar torchair.
37 Tiar torchair
togha ar scoile
ar faithche Í
Bhriain Bhóraimhe;
thiar do marbhadh
Flann file;
am d’adhnadh na
hoirbhire.
38 Leath Mogha -
is tríd nár thoghas -
do mharbh Geanann
Gruadhsholas;
fa cás scarthana
don scoil
bás Cathbhadha dá
chumhaidh.
39 Do marbhadh sa
Mhumhain thiar
Da Déara, draoi
meic Mhaicniadh,
Sadhbhaicme mór
na Mumhan
rómh adhnaicthe
ar n-ollamhan.
40 Ní gan fháth
innisim sin:
draoi Chormaic
mheic Airt Éinfhir,
Muimhneach an tí
lé dtorchair,
ní is chuimhneach
lé Conallchaibh.
41 Feircheas mac
Camáin na gcliar
torchair i
Mumhain Mhaicniadh;
scéal doiligh ar
cineadh gCuirc,
oidhidh an
fhileadh ordhairc.
42 Tig dár
marbhadh don taoibh theas
gus aniu don ord
éigeas,
Leath ríoMhogha’
na róimh scol,
cóir an
fhíorfhola d’adhnadh.
43 An gcualabhair
cian ó shoin
créad fár
cuireadh cath Éadair
lé neart sluaigh
ainmhir Uladh,
Laighnigh uaidh
fá urdhubhadh?
44 Níor féadadh
fulang a mbreath;
tiad ar cuairt i
gceann Laighneach;
níor chumhan
diall ré a ndeinmne,
cliar Uladh fá
Aithirne.
45 Gach ní ba
mian lé meanma
fuair cliar
cóigidh sheinEamhna
ó
Laighneachaibh-lór do bhladh;
lógh sna
hainbhreathaibh íochthar.
46 Laighnigh ar
bhfás a bhfeirge
tiaghaid de
dhruim dhíbheirge
- fáth
rabhuaidhridh réir na scol -
fá chléir
n-anuaibhrigh nUladh.
47 Cuiris cliar
chóigidh Uladh
scéala an cháis
go Conchobhar,
go ceann sluaigh
síothbhrogha Breagh,
fíorchara an uair
dob éigean.
48 Gluaisis mac
Fachtna Fáthaigh
is fir Uladh
d’éanláthair,
géar dhál
anshocar don fhior,
d’anacal dámh
thar dligheadh.
49 Tug Conchobhar
cath fá a gceann
do Laighnibh -
lór do dhícheall;
ár Laighneach ar
dteacht don treas
tré neart
ainbhreath na n-éigeas.
50 Cur catha fá
chléir nUladh
gár chóra do
Chonchobhar?
ciodh dot
fhíonfhuil cineadh Cais?
díoghail
t’fhileadh do fhéadais.
51 Dol d’fhagháil
éarca an ollaimh
ó Leith Mhogha
míontonnaigh
tarla ar
chathshluaghaibh Ó gCuinn;
damhna an
athshluaghaidh againn.
52 Ar laochraidh
Moighe Mumhan
iomdha éaraic
ollamhan;
d’fhéachain
shluaigh Cliachmhoighe i gcath
triallfaidhe
a-dtuaidh dá dtabhach.
53 Beir lat ar
lorg na héarca,
dá dtí tráth an
taisbhéanta,
chaoir sluaigh
gcomhdhaingin d’Íbh Cuinn
’na ngormmainnir
uair iarainn.
54 Ní géabhthar
ann éaraic cruidh,
ní géabhthar ór
ná eachraidh,
acht doighir ós
mín Mhumhan
do bhrígh oidhidh
th’ollamhan.
55 Ná fuilngidh,
a chlanna Cuinn,
do sheinshliocht
Oilill Ólaim
in anáir fhola
Saidhbhe
gabháil comha ar
connailbhe.