Poem in printable PDF format
Briseadh riaghla
ró molta
[Mac Airt, Seán,
Leabhar Branach, Dublin, 1944, poem 26]
Fearghal mhac
Lughaidh Mhic Eochadha .cc.
1 Briseadh
riaghla ró molta
d’aoinbhreith na
n-ord riagholta;
ní mó as
rabhloghadh dá reacht,
ró ná anmholadh
éigceart.
2 Mar so measuid
a moladh
d’ionnlach an
aois ealadhan,
nách diongantair
dán mur sin
lán gan
iomarcaidh éigin.
3 Do-ghén
(sáireóchuidh mé a meas)
do dhán
iomchubhaidh oircheas
gan ró molta
d’ainimh air
sompla a
n-aighidh na n-ord-sain.
4 Adér ní oile as
a ucht,
gi-bé don dán
bhus diadhacht,
brégmholadh ní
oghthair ann,
brégnoghadh
orthuibh agam.
5 Ní guth bladh
bhíos gan ainbhfíor
ar neach do-ní
socairghníomh;
’s ní moladh don
té nách tuill,
dá molar é gan
fhochainn.
6 Mé do reic na
tteasd do thuill,
anurra an uair
nách molfuinn,
fám thoil dá
n-oghainn urradh
ní coir orainn,
eadamar.
7 Triath
Raghnallach, rún ainnre,
sé ar
n-aoinbhreath urraidh-ne;
énurradh cháigh
in gach céim,
do fhéghamar
dáigh dhíbh-séin.
8 Is urasa a chlú
do chur,
gi-bé lér mian a
mholadh,
glór nách deirméd
do rádh ribh,
’s neimbrég ’na
dhán do dhéinimh.
9 Ní mholabh é as
a fhoghluibh
cé bheith uair
’na fhíorfhoghlaidh;
geall ’gá
easumhla ní an,
fearr go
measardha an moladh.
10 A rún féile,
ós feasach linn
do ghuth cáich,
créd fá ttibhrinn?
nách cuirfinn
geall einigh as
fearr deimhin iná
dóchas.
11 Do réir a
chéimionn gcuradh
’s a ghníomh
n-adhbhal n-easumhal,
ó nách cumaim
gach céim ghill,
urraim don bhéim
do-bheirim.
12 Más é adeir
cách nár cumadh
dán riamh gan ró
d’anurradh,
ní laibheór ’na
n-aghaidh air;
ní faghair aineól
uathaibh.
13 Giodh eadh ná
habraid choidhche
rinn fán n-éigsi
n-aosfhoirfe
nách éidir dhí
bheith gan bhréig
do chleith Lí ná
dá leithéid.
14 Do-ním ris fám
éigse dh’eacht,
gan díol énroinn
nó eisdeacht
’na mbiadh
iomarcaidh uaim dhi
do stuaigh
bhionnfhoclaigh Bóinne.
15 Tearc
aoinfhear d’uaisle a fhola
san eing-si
d’iath Labhradha,
a rosc gorm as
inghill d’fhuil,
dá ttibhrinn orm
an t-eacht-soin.
16 Do mheas mé ar
in mholadh sin,
muna raibhe ró
éigin
acht maith cháigh
’na haonar ann,
dhálbh ’s a
n-aoradh gurbh ionann.
17 Aca ón chléir
bíodh do bhunadh
gan bhearna gan
bhaoghlughadh,
cosmhuil cleith a
n-áirmhe as,
a n-áirghe, a
n-eich, a n-ionnmhus.
18 Ag so, a
chliar cáich do bhunadh,
cúis nách beag dá
mbreathnughadh;
fir sin fa
síodhamhla fáth
is fir
chríonfhalmha ar chonách.
19 Dá n-olc ní
áirmhim acht sin
nó dá maith,
ciodh maith Laighnigh,
a mbí do tháir
oirn aca
’s do mhoirn ar
dháimh dheórata.
20 Mairg duit
féin do-ní dá nós,
dáil bhar séd ós
é a iomthós,
a dhreach shoirbh
neamhchumair náir,
leathchumaidh
oirn fán édáil.
21 Ó théid uaidh
d’éigsibh oile
na heich, na
hairm iorghoile,
na clacha
ceangail, na cuaich,
na hearraidh
datha daorluaich.
22 A mheic Aodha,
innis dún:
(ar a mhéd ní
dhén deaghrún)
an col dár gceird
do-gheibhe,
nó an tol
d’fheirg nó d’oirbheire
23 Dínn nó don
éigsi imchéin
féch cé as uaisle
d’fhilidhchléir,
nó cé an chliar
as fhearr oineach,
a cheann na
gcliar gcomhoigheach.
24 Is inn is
uaisle d’fholaibh,
ní lia iad-san
d’ealadhain;
dod riar, a
chroidhe caithmheach,
cá goire an
chliar chomhaightheach?
25 Atá sin
d’énchoir oruibh
nách fuil
th'aithne ar ealadhain;
ort féin ní
cheilibh-si an choir
do réir
h'einigh-si, a Fhiachoidh.
26 Lór liom
d’fhínné na n-ollamh
do dhearbhadh a
ndubhramar;
iomdha ad
dhuanaire dán bog,
nár ’s ar
nduanai-ne ar dearmod.
27 Uait dámadh
cead a rádh rat,
atá nós iongna
agat;
ní hionann lógh
umha is óir,
lugha ar an ór
bhar n-onóir.
28 Is é an t-umha
(is fáth magaidh)
dán na n-adhbhar
n-anabaidh,
creid mo ghlór, a
ghrádh mallbhan,
’s an t-ór dán na
ndeaghadhbhar.
29 Ná creid ó
aon, madh urradh,
do-ní dhuit a
dheaghcumadh,
a ghruaidh
leithdearg as lán bladh,
nách deighceard
dán do dhénamh.
30 Ceard oile ag
nach biadh bunadh,
riamh ar cuimhne
an gcualabhar
mar dhán ollaimh,
a ghruadh ghlan,
a rollaibh suadh
ná seanchadh?
31 Gi-bé as ciall
dá gcanaim rat,
ní toirmiosc
oinigh iomat;
dlighidh draoi
luadh a labhraim,
fá dhlaoi acht
nách dual deaghfhoghlum
32 Ní tnúth, ní
formad, ní fearg
re neach dhíobh
’gan dóigh deighceard,
a sgaith armghlan
fhear mBanbha,
giodh eadh
adhbhar m’agallmha.
33 Acht mé ag
tobhach duas dá ndíol,
ag cur
neimhdhíola [a] neimbríogh,
réd dhreich gil
gan bhéim bronnaidh
ag sin chéill ar
chanamair.
34 Adér comhrádh
chuirfios libh
’nar n-aghaidh
féin, na filidh:
dá ttig cládh a
gceirde féin,
ní feirrde an
dámh a ndeighmhéin.
35 An daoi as
daoitheamhla ar domhan
mar bhídh ribh
’gá romholadh,
leis d’iarraidh
na nduas nách dligh
tiaghuidh suas
tar na saoithibh.
36 Giodh í as
inmhe ag m’aos cumtha,
cuma duasdán
ndeaghcumtha,
locfad ón treóir
nách treóir ghlan,
nó nochtfad fá
dheóidh díobh-san.
37 Do riar
feasda, a rún robhan,
roinn do réir a
n-ealadhan;
atá a riar féine
ag gach fior
srian rét fhéile
acht nách éidear.
38 Ceól,
seanchus, cách rér gceird-ne,
maith is olc gach
éincheirde,
a sgiath dearg ag
díon brughadh,
gá ceard díobh
nár dhíolabhar?
39 Díot a ndiaidh
a ndubhairt mé
ní choisgfidh mé,
a mheic Saidhbhe;
fogus damh olc
gach aicme
ort go car mo
chumairce.
40 Ní mó cás oile
ar m’aire
ó ataoi a
bhfeidhm na foraire;
tú as geall rém
fhoraire ann,
ceann gach
conaire chugam.
41 Comhtha an dá
rann duit-si ag dul,
dán na gcliar,
crodh na ttuatadh;
más fiú ar
gcomhairle a rádh ribh,
a bhforaire ar
lár ná leigidh.
42 Ní clú d’fhior
dána ar domhan
deilbh éigsi gan
anmholadh,
fear gan chás
caigiolta cruidh,
gan ghnás
n-aigionta d’Fhiachaidh.
43 Gé adeirim so,
is deacair damh
aigneadh
d’fhagháil ’nar cumadh
dá fholt
bharrlag, dá ghruaidh ghil,
a nduain nó a
n-adhmad éigin.
44 A n-abrulm ris
más ró dhúin,
féch féin, a fhir
an iomthnúidh,
cia as
inFhiachaidh acht triath teann
a n-iath
d’iliathaibh Éireann.
45 A gcumaid
cliar do dhán án,
iomdha ag éd ré
hua Seaán,
is ní dhéin
aoinfhear éd ris
ar scaoileadh séd
ná saidhbhris.
46 Do mhnáibh
Laighion na learg mbog
fám dhán dá
ndearnuinn dearmod,
ní dheirmhéd a
samhail soin,
geilghég taraidh
Ó tTuathail.
47 Dá mbeith Róis
gan tocht fár ttol,
fríoth linn
d’onóir a hathar
nár chóir dhúin
déinimh dearmuid
don úir chéillidh
chneisseangbhuig.
48 Ní clos riamh
don fhréimh dá bhfuil
acht gan lámh dhí
do dhéanaimh,
gníomh oirdhearc
nár fhoghluim Róis,
d’fhoghluim
oirbheart nó ardnóis.