firstLine"; ?>

403. Ceannas na feile ag fuil Fheidhlim $
Length: long
Certainty: 1
Period:
  1. 17th early
Areas:
  1. Ulster
Classes:
  1. eulogy mp
Manuscripts:
  1. RIA 1076 (24/P/33) L. Cl. Aodha B. 1680
Prints:
  1. text LCAB no. xxix
Motifs:
  1. Envoi to patron’s spouse: Marta Stafford
  2. patron’s irresistible attractions for women
  3. Material rewards for poetry
  4. patron’s liberality to poets
  5. Patron’s prowess in battle
  6. spartan life of warriors
  7. fertility in reign of just prince
  8. tribute (cios, cain)
  9. Hostages
  10. aonach (fair, assembly)
Poet Christian Names:
  1. Niall Og (RIA 1076)
Poet Surnames:
  1. MacMuireadhaigh
Patron Christian Names:
  1. Enri mac Seaain (Sir)
Patron Surnames:
  1. O Neill of Clann Aodha Buide d. 1638
Meter Vars:
  1. seadhna
Poem:

Poem in printable PDF format

Ceannas na féile ag fuil Fheidhlim


[Ó Donnchadha, T. Leabhar Cloinne Aodha Buidhe, Dublin, 1931, poem 29]


Niall Óg Mac Muireadhaigh .cc.


1 Ceannus na féile ag fuil Fheidhlim;

urruim an chlú cosnaidh síad;

coimhmeas cáigh rú ma do roighneadh,

san chlú as cáir do hoirneadh íad.


2 Go mac Seaáin na slegh gcorcra

i gcrúas teannta ní thiad slóigh,

dá bhfaghthur leo é ’na aonur

’sé san ghleo ná taobhadh tóir.


3 Leaptha sróill da seachna as oircheann;

uisge a chuirm go gcuirenn glíaidh;

tug ar fhírshreibh, re feadh bhfaghla,

seal do ríghfhleidh Banbha Briain.


4 Eura faoi ní faghthar d’aoidhidh,

dha fhéile i gcách cuiridh sé;

ní bhí nert gan díol do dheoraidh,

do reacht [ríogh] ó nEoghain hé.


5 Ní dhiúltfa triath truime a chomhadh,

i gcert Gaoidhiol do gheibh díol,

cáin í Éanna fa fhonn nEarca;

trom an seula reachta ríogh.


6 Rioth teangadh mur thabhach n-osaidh

ar ua mBriain ní beg do chrích;

an feadh do gheall anmhoin d’adhnadh

nírbh fherr d’fhaghlaidh snadhmadh síth.


7 A rogha fleidhe feadh sluaghaidh

gach sreabh fhuar i n-aimsir the;

ní iarrfa ar foghail fíon d’aoinfher

dá bhfoghair díol draoidheadh dhe.


8 Da lucht iomtha dob fherr locadh

i laibh gleo nó gabháil sgiath;

techt dó ’na aghaidh gan arma

cabhair as mó tarla ag triath.


9 I dtáighe ní théid a mhaoine

mac Róisi go riarann dáimh;

ní ferr drud ris an tráigh thoraidh,

rug ’na láimh ar chomhaidh cháigh.


10 Meinic teguid i dtír námhad

naoi mílidh as mó do leth,

ní fhuil tír in nach bí a mbiodhbha,

na trí trír ní thiobhra astech.


11 An stéd sidhe ag soighin Énrí

go háth na glíadh greasfaidh sé;

dámadh é mian eich go héigin

srían ar gach leith léigidh lé.


12 Síol gCuinn riamh ós ríoghraidh Gaoidheal;

gnáth a bhláth mur bhíos an fiodh;

ní racha i gcló fréimhe Féilim

dá ró an fhéile ó Éirinn d’fhior.


13 An Lia Fáil, ó fríoth ag labhairt,

ní léigfe dhaoibh dol i ngliaidh;

bíodh ar leic Lughaidh a labhra:

an cubhaidh dheit Banbha Briain.


14 Ní thig neach ó neimh a ngona

na gaoí throma theilgfe i gcéin;

táth i ndiaidh áluidh bhur n-omnadh

do sháruigh líaigh foghladh féin.


15 Neach ghud lenmhuin i lár troda

techt ar gcúl as cóir do iarr;

fada le fer gan ibh d’fhilleadh

do len sibh i ngrinneal gliadh.


16 Ní bhia duine gan díol éiges;

amhlaidh bhíd mur bhíos do chuing;

éigin an dúais iarfa d’fhilidh

do ghúais chliachdha chinidh Cuinn.


17 Tarraidh súil le silleadh aindre

ortha ghráidh dá ngabha socht;

bean ar do thaobh don tigh tarla

do bheir claon na habhra ort.


18 Beag dot onóir d’éigsibh Banbha,

a mbia it thigh ar a dtoil bhíos;

uachtar tighe fan chléir chuire,

fine Néill ag suidhe síos.


19 Roinn teasca ní thabhra d’aoinfhear,

t’fhéile ríamh ní raibhe ar dáil;

ní fhuighfe tú, an tan fá roinne,

acht bladh don chlú i gcoinne cáigh.


20 Céile deabhtha i ndiaidh do ghona

gerr go sníthe snáithe a ré;

búain ret fhalaidh i mbeirnn bhaoghail

feidhm i n-aghaidh aonaigh é.


21 Do shíol Néill do níd a bhfiacha,

feadh gach tíre tarla an chuing;

beirid cách na comha id choinne

i dtráth togha chloinne Cuinn.


22 Tig ar h’uilinn re hól fíona

fer ré ngliaidh do gheubhadh sgáth;

do ghúais a mbí d’éigin uirre

léigidh rí dot uille ar áth.


23 Th’eachra ag dáimh i nduasoibh laoidheadh,

léige ara mbreith bruta sróil;

acht ní nár fhoghain don fhilidh

ní bhí oroibh d’idhibh óir.


24 Faghthur dhuit ó dhúthaigh biodhbhadh

do bheith féin, nó faghthar troid;

íochtar le triath ar bhrúach bearna

luach na bhfíach nach dtarla dhoid.


25 Dá n-aindís gan adhaint Banbha

ní bhí iath nach amhlaidh dháibh,

an gcoisgfe sin t’fhéin don fhoghoil

a dtoil féin do chomhaibh cháigh?


26 Dámadh í an bhreth bheire ar úairibh,

umhal cách at chánaigh dtruim,

ga rogha d’Íbh Néill do níthe,

géill nó comha críche Cuinn.


27 Gan snaidhm giall i ngeubhtha an chumha,

gan chur n-iorghaile a ua Bríain;

suil cuirther sréin óir ret eachra

do chóir féin do gheabhtha i nglíaidh.


28 Ní tú as cuibhdhe i gcomhlann aoinfhir,

t’fhoghlaidhe i gcléith chuire thort;

nírbh fhiú libh aghaidh ar éinfher

ag sin cabhair fhéineadh ort.


29 Do leanmhoin ní lamhaid gasraidh,

gráin a dtreas re talmhoin rú;

usa le cách cur réd chomha

dul ar áth dá dtogha tú.


30 Ní bhia cách i gcoimes th’oinigh,

a ua Bríain le mbronntur cion;

fáth do chur bloidhe nó béime

dul i ngoire t’fhéile d’fhior.


31 Foghluim do chleas do chúaidh d’aoinfher,

uathadh i ngleo gheubhus rú;

cuirthe mur iongnadh é ar fhéinnidh,

dá ndiongmhadh sé i dtreíghibh thú.


32 Ó chnúas trágha tíre Banbha,

ar bhúain arbha ní fhuil neart,

tairthe fuinn do folchadh uaidhe,

torchar ó Thuinn Tuaidhe ag techt.


33 Coinnmheadh aoidheadh an úair dhíoltar

dáile ar th’óghbhaidh t’fhuighioll cís;

mur fuair féin ó chách nó comha

gnáth le cléir a rogha arís.


34 I n-áit chubhaidh gur chuir ollamh

gan ól fíona fuilngidh sein;

ar pheall sróil go suidhe an file

ní fhuighe fóir Line fhleidh.


35 Ua na Niall ma do ní cionta

críoch Fheidhlim ní fhuil ’na ndiaidh;

ní loc suirghe ar a fer faghla,

cuimhne a shen ag Banbha Briain.


36 D’omhan Énrí ar fher gcliachdha

chuige i ngliaidh ní gheubha sé;

gúais le cách a ndíth do dhénamh,

fríth ar áth ’na énar hé.


37 An sgol nua suil do ní suidhe

seóid bhuadha do bherar dhóibh;

síol gCuinn, mur do fhégh ar fhilidh,

ag buing mhér a hidhibh óir.


38 Fáth aoibhnis amharc a cumhdaigh

cúirt Dhubhchairrge nach dubh gné;

d’fhéile í Éanna san dún daoineach

múr gan eura ar aoinneach hé. Ceannus


39 Móide maoine Marta Stathbhard,

sduaigh uichtgheal gan eura um ní;

san áit i mbiadh ní fhúair aoinfher

úain ar ríar na ndraoidheadh dhí.


40 Teist oinigh inghine Framsaoí

fada ó chéile do chuaidh soin;

téid tar bhéine bhan na Banbha;

do char féile tarla a toil.


41 Failghe órtha ar a hocht méraibh,

mór maoine budh mesta dhóibh;

aghaidh nár gan éimhdheadh d’fhilidh;

lámh mhéirgheal go n-idhibh n-óir.


42 Do fhoghluim Martha ós mnáibh Gaoidhiol;

tar gnaoí ríoghan rachaidh sí;

ar mhéd raith is togha tréidheadh

maith an rogha d’éinfher hí.