Poem in printable PDF format
Cion suirghe ag
Éirinn ar Aodh
[NLI G167,
144]
(see ‘A Poem Book
of the O’Donnells’, Tomás Ó Cléirigh, Éigse 1 (1939) 51-61,
130-42; poem 42)
Ua
Heódhusa .i.
Maoileachluin Óg do chum so don Aodh remhraidte
[Deibhidhe, Dán
Díreach]
1 Cion suirghe ag
Eirinn ar Aodh
beatha druadh ag
dol d’entaobh
tuar
síth fúighle na bfileadh
an
tsuirghe a ccrích cuirfidher.
2 D’fuil Chonaill
go bfuighe[adh] fear
ar tús do
thairrngeir
Fitheal
do-chíthear dhoibh
’na dheaghaidh
d’Fitheal gur chóir
creideamhain.
3
Fionn
flaithfheinnidh
fada o shoin [145]
suirghe rí[ogh] f[h]réimhe Dálaigh
ga
fáidh ’na aimsir dob fhérr
do
fhoillsigh do Raith Raoireann.
4 Sreabha balbha
bláth tamhan
foghar cuain ar cciúnaghadh
creidte da ttaobh fúighle Finn
ar
suirghe d’Áodh re hÉirinn.
5 O lucht eólais
nuaidhe a-nois
fan
tsuirghe-si mh[e]ic Maghnois
go
Fionn Almhoine ni
fhuil
tairrngire leam nar labhair.
6 Cion suirghe ar
Aodh le hathaidh
’gun
mnaoi-si Chuinn
Chedchathaidh
nir
léig sí tar cuimhne an cion
ni
suirghe í ós íseal.
7 Ni bfuil do
rioghradh
clann
cCuinn
tar
éis righ fhreimhe Conaill
gur
mhele Éire na éisi
ceile
eile ar th’aithreis-[s]i.
8 Ar mhnaoi
Briain do braitheadh lais
an
toil fuair do mhac
Mághnais
gnáth
suirghe da car a ccion
fuighle na mban o braitear.
9 Críoch a
suirghe re siol cCuinn
go
denam ar O nDomhnuill
suirghe Banbha is [s]í ar siubal
ni
tharla dhi a daingniughadh.
10 Gan cead do
fhréimh Gaoidhil Ghlais
go
ccuirfe an mac-sin Mághnais
ráth
Féilim faoi go froigeach
teighim faoi go bfíorfaidhear.
11 Nir ghabh enrí
d’aicme Cuinn
gnáth
na rioghraidh[e] romhuinn
fríth
ciall ina leanmhuin libh
Temhraigh (a) riamh
acht a-réigin.
12 Ar
Mac Con
cuimhnighthear
leat
clár
Gaoidheal gur ghabh
Corbmac
do
bhí ag oighir Airt Aoinfhir
cairt
chloidhimh re comhmaoidhimh.
13
Conn Cedchathach
do-clos linn
na bí
gan bheith ar t’faichill
do
chlár Bregh da síne sibh
nir
ghabh ríghe acht
a-réigin.
14 Art Aoinfhir
or fhás tusa
dom
aithne nirbh urusa
dol
da buain dínne ’na
dheoidh
ríghe
ni bfuair acht
d’aimhdheóin.
15 Lugh
mac Céin do chuala
sinn [146]
gur
thabhaigh cert
chláir Féilim
do
shéd samhail as [s]é sin
nir
thabhaidh é acht ar
éigin.
16 Ar an Lugh-sin
do léigh me
tallann sgeóil ’na
sgél fhíre
sgel
nuaidhe fuair gach
fisidh
dhúinne as uair da
innisin.
17 Do bhí ag
Balar na mbreath ttrom
i
n-aimsir Thuath De Danann
rith
a mháo(i)r ar fhiadh nEachaidh
gir
[leg. gur?] sháobh ar iarr d’ainbhreathaibh.
18 “Cain
Eirenn”
innisidh dhamh
“ar
feadh mo ré an mbia” ar Balar
“mar
so ’ga tabhairt dom thigh”
ag
labhairt dhó re a dhraoithibh.
19 “Le hoidhre
th’inghine féin”
ar
draoi(dh) da dhraoithaibh annséin
“do
nocht néall dhúinn
a dheimhin
do
shén ar ccúl cuirfidhear.”
20 “Ar Mhagh
Tuire[adh] na ttres tte
tiocfa an tairrngertach fíre
mo
labhra” ar an draoi “as deimhin
an
Bhanbha faoi fúigfidhear.”
21 Críoch
Eirenn do bheith fa
bhroid
Lugh
an tan-sin go ttáinic
’na
síth do bhí re Balar
do
bhí an chríoch gan chathughadh.
22 Od-chuala an
chrioch fa chánaidh
crithir feirge an Ioldánaigh
ni
crithir í rerbh anta
do-ní
fiuchadh
foghartha.
23 D’fine Fomhra
fógraidh Lugh
nac
leigfeadh ger dháil
dochar
Tuatha Dé fa dhaoirchion dáibh
is go
sgaoilfeadh sé a siothcháin.
24 As í comhairle
ar ar
chinn
dol
do chosnamh chláir Féilim
re
fraoch gleoidh mar
chuan chonfaidh
fa
tuar leóin do
Lochlannchaibh.
25 Fa shluagh
Balair bedgaigh Lugh
mar sheabhac
ar fhud ealtan
cain
tighe Té gur
thabhaidh
dob é
an sidhe seabhcamhail.
26 Tar ais ni
thérno da ttoigh [147]
do
shluagh Lochlann an
lá-sin
go
Muigh Tuire[adh] dhóibh ar ndol
acht fuigheall áir
in ógbhaidh.
27 Oidhre inghine
Balair
an
tsealbh aige ar n-anamhain
do
shaor an tan-sin clár Cuinn
cosmhuil is dál I Dhomhnaill.
28 Oidhre inghine
Í Néill
beg
líon [leg. -m?] sgaoileadh sgeoil soiléir
an
dara Lugh chláir Cobhtaigh
ar
ccur áir ar Eóganchaibh.
29 An mac-sin
Eithne et Aodh
da
chleith chogaidh da
ccomhgháol
’s
nar ghaolmhar iad rer-oile
siad
ar aonmhodh iorghaile.
30 Mac Siubháin
ni cóir a cheilt
do
chuir d’einleith an imbeirt
meadh
comhtrom cura a
troda
conclann Logha
Lámhfhada.
31 Fa chrích
Oiligh an
fhuinn ghlain
ger
theann siol Néill
a-nuraidh
a-niu
ni faghthar a faill
on
athLugh do chrú cConaill.
32 Ar shiol Néill
na ttacar tte
geabhaidh ar
mbreith an bháire
cenn slóigh
deighreachta
Dálaigh
uain
oighreachta an
Ioldánaigh.
33 Go mbia festa
ag fine Néill
ge
fada on oighrecht
aimhréidh
dóigh
leam ga dál as deacra
lámh
i n-err na hoidhreachta.
34 Úmhla do
Ghallaibh ghuirt
Floinn
ma
fríth uaibh re headh tamoill
dob í
críoch an úmhla ort
nach
ffríth úmhla acht
ar iasocht.
35 Na cluinter
acht a cclos de
tú
festa ag freagra
cúirte
mar
nar chubhaidh do
chrú Cuinn
do
Lughaidh as tú as
tuaruim.
36 Bheith ar
chúigeadh do chlár
Cuinn
nir
cheird dhuit it Ua Domhnaill
rioth
do mháo(i)r ar fhein Uladh
at
Aodh fein ’s go bfuarabhar.
37 Ar lorg
th’aithread go nua
a-nois [148]
do
thuill tusa a mheic
Mhághnois
don
mnáoi Logha-sa lúadh ráidh
urusa
re gual gabháil.
38 Mac Siubháin
slat os fedhaibh
a
cert ar mhnáoi Mhuiredhaigh
tar
chuimhne do-chuaidh a chert
’na
shuirghe go bfuair
éisdecht.
39 Fa chrích
Midhe na múr ttais
feirrde an cert a mheic Maghnais
seilbh chairte an fhuinn re hathaidh
ag
maicne Cuinn
Chedchathaigh.
40 Don radhuas do
daileadh dhi
dáin
doiligh tar bhuing
mbéime
do
chuir ga dail as decra
muir
gan traigh a thoirbherta.
41 ’Na
thuinn tesda
acht nach tteid
tráigh
nós
na mara ag mac
Siubháin
tárla
lán rabharta
linn
nach
sódholta traigh thirim.
42 Geall da cclú
go nuaidhe a-nois
do
beanadh le mac
Mághnois
siol
deaghróigh rer dhoiligh geall
senróimh oinigh na hÉireann.
43 Fuil eile do
bhreith a ba[i]rr
ni
fuighthear le fuil
Conaill
maith
an t-am da fheaghair di
barr
o gach enfhuil aici. CION
44 Bean inghill
’s an inghen dubh
i
ccrích Cuinn no i
n-iath Alban
rella
ban chrú na cColladh
ar
char clú ni chualamar.
45 A-tá a ndiaidh
na clú do chu[i]r
inghen tSémais tráigh Thoraigh
lán
mara clú os a ceann
clú
’sa tuile nach ttráigheann.
46 Biaidh teist
inghine Anna
os
eólaidh inn
eatorra
’ga
tógbhail céim os[a] ceann
ni
béim ar ógmhnáibh Éireann.
47 Éigeann di ar
ndáil [a] cruidh
folmhaighthear
gach tráigh thoraidh
bronnadh dúas
ionnuar oile
diombuan cnúas na conoire.
48 Inghean
tSémais craobh os coill [149]
guais
do chradh chriche Conoill
riar
dámh nach mar da maoinibh
ar
gan fhál ni
hionmhaoidhimh.
49 Crú daghCholla
nár dhiúlt cléir
an
inghean dubh dreach
shoiléir
beith
dhi do mhéin a maicne
do-ní
do chleir cumairce. Cion...