firstLine"; ?>

477. Cionnas do mholfainn mac riogh $
Length: long 38qq
Certainty: 1
Period:
  1. 16th ult.
Areas:
  1. Ulster
Classes:
  1. eulogy mp
Manuscripts:
  1. Cambr. Add. 3082 to O’Reillys 1598-9
Prints:
  1. text Carney, Poems O R, no. iv
Motifs:
  1. Envoi to patron’s spouse
  2. Envoi to saint (BVM)
  3. imagery to describe patron
  4. qualities of patron’s character
  5. comparison of patron with all others
  6. comparison of patron with own family
  7. poet as patron’s spouse or lover
  8. Function of poetry
  9. prophecies of a ruler
  10. Historical comparisons
Poet Christian Names:
  1. MacCon (Cambr. Add. 3082)
Poet Surnames:
  1. O Cleirigh
Patron Christian Names:
  1. Pilib mac Aodha
Patron Surnames:
  1. O Raighilligh d. 1596
Meter Vars:
  1. deibhidhe
Poem:

Poem in printable PDF format

Cionnas do mholfuinn mac ríogh?


[Carney, James: Poems on the O’Reillys, Dublin, 1950, poem 4]


Mac Con Ó Cleirigh .cc. in uair do bhí sé a láimh a ccaislén in ríogh a mBaile Átha Cliath


1 Cionnus do mholfuinn mac ríogh

acht do réir uaisle is airdghníomh? -

nar thúir a ghruaidh do ghoradh,

dhúinn is uair dá adhmoladh.

2 Cionnus is cóir a mholadh?

ceisd is oircheas d’fhuasgaladh;

móide a luagh dá mhéid moltuir

gan bhréig uam, gan iomarcaidh.

3 Díol molta meath a dhála

mac ríogh gan rún éugcára,

gan rún a chána do choill

acht rún cára agus comhthruim.

4 Is é is díorgha bheireas breath,

is fhearr lámh ’s as fhearr eineach;

mac ríogh mur é ní fhaghar,

is diol é ar adhmoladh.

5 Mac ríogh dá fheabhus d’Ultaibh,

lucht in einigh iomorcaigh,

geall Pilib riamh ní rug;

cliar ní dhlighid a dhearmud.

6 Ar ghaois, ar uaisle, ar oineach,

ar chur chlú go comhnuidheach,

mac ríogh ina cheann do chur

dar leam is ríomh [na] réultan.

7 Gan rún fionghaile ná fill

gach mac ríogh do fhréimh Fhéilim,

do-chím gur cáir a mholadh,

lérbh áil tír do tháthughadh.

8 Ní fhuil, dá n-iar[r]thaoi gach taoibh,

énmhac riogh gan rún míoghaoil

do mhacuibh ríogh fhréimhe Cuinn

dhiobh, acht mo chéile cumuinn.

9 Énchnú mhullaigh na mac ríogh

gan chur ris do réir dheighgníomh,

gan a chlú ar urraidh oile,

cnú mhullaigh na macroidhe.

10 Murchadh mac Briain dob é sin

mac ríogh dob fhearr ’na aimsir;

tarla a shamhuil do Chrú Chuinn

a-nú ’na aghaidh aguinn.

11 Mac Aodha is Murchadh mac Briain,

cosmhail a tteisd gan troimchiaigh

mur tá Sionann is Bóinn Breagh,

dóibh acht nach ionann aimsear.

12 Geall na mac ríogh-sa Chláir Cuinn

ag Pilib ar chur chomhluinn;

bas sheang gan chuibhreach ar crodh,

geall na Muimhneach ag Murchadh.

13 Mac Aodha nár dhiúlt duine

’s an mac-soin Briain Bhóruimhe,

gé tá a mbladh re [a] chéile ag cur

ní gar dá chéile a gcomhur.

14 Geall einigh ’na aimsir féin

rug Murchadh nár thuill toibhéim;

clú na honchon do Chrú Cuinn

a-nú re Morchadh measuim.

15 A mheic an ríogh gan rún docht,

ruguis tré rath na mbeannacht

geall an fhir ó fhiadh Mumhan

ar riar gach fhir ealadhan.

16 A éusga lán Leithe Cuinn,

saoghal Fionnta[i]n dá bhfaghainn,

ní bhia mé acht ag iomrádh ort,

a ré iomlán gan énlocht.

17 Tú is míne a measg do theaghlaigh

re héigsibh, re hingheanruidh;

tú is déine ar brú na bearna,

tú is féile ’s as fáidheamhla.

18 Fear do ghill do bhreith ar bhladh,

ger mhaith foireann Chláir Cruachon,

do chrú Fhearghna ní fhaghair;

tú is eallmha a n-ealadhain.

19 Cia díbh budh cóir ad chomhar,

suas dá mbeinn dá mbreathnughadh

na mic ríogh dod fhréimh romhuibh,

um dhíol do chléir chomhadhaigh ?

21 Síol cCuinn an aignidh fháthaigh,

is bíd uile ar énláthuir

breath na cléire is fhearr oruibh,

a ngeall féile fuarobhuir.

21 Do ghaol riú do réir einigh

ar mhéid toirbheart tuigfidhir;

tar gach aon do Chru Chobhthaigh

gaol ’god chlu re Conollchaibh.

22 Minic do-rinnis-si riamh

um chrích Uladh is Oirghiall

oirbheart ná budh nár do neach,

a lámh na ttoirbheart ttaidhbhseach.

23 Ní béim d’uaislibh Fhuinn Banbha

nach bhfuil fear do bharamhla,

a Chú Chulainn Clann bhFearghna,

a chrann fulaing fíneamhna.

24 Acht go sgaoiltear geimhle Gall

géubhaidh tusa ’na ttiomchall,

mur do-ní in fhéithle fá fhiodh,

rí don Bhréithne do braithiodh.

25 Iomdha sreabh ina suan trom

ag cur leat giongo labhrann;

iomdha fádh libh ag labhra

agus rádh fhir ealadhna.

26 Mac Aodha go n-eineach ghrib,

ar chur cclú do-chuaidh Pilib

[dáil duas ’sa barr nach bearair]

bann suas tar na sinnsearaibh.

27 Meic ríogh a n-aimsir Fhilib

os a cheann ní chéimnighid;

teid céim ós a ccionn uile

mur Fhionn ós Fhéin Almhuine.

28 Críoch Bréithne ar nach bristear treas,

sí riamh re hiomchar n-éigeas,

iomchraidh éineang d’Fhiadh Eachaidh

cliar Éireann fá ainbhreathaibh.

29 Rugsad saoirfhir síl Fhearghna,

na croinn uaisle fhíneamhna,

in tráth dob fhearr an t-oineach,

geall ó chách go comhnoidheach.

30 Tar éis dula a ndíth [d’]fhine

do bhí a theacht a ttairngire;

fásaidh do shaorChrú chóir Cuinn

aonchnú do-chóidh ós chrobhuing.

31 Beiridh do bhreith gach ollaimh

céim suas tar síol Raghallaigh;

mur is gnáth minlinn fá mhuir,

cách ní hinghill ’na aghaidh.

32 A leath ag Éirinn uile

do bhreith scol Fhuinn Úghuine

[is í breath fhala hEachaidh]

leath an bhladha ag Bréithneachaibh.

33 Ní hiongnadh méud a mholta,

gnáth rath a ndiaidh dhaonnachta,

damh don ríghealbha ó Ráth Cuinn,

bláth na fíneamhna a Frémhainn.

34 Ríoghradh mhear Muighe hEalta,

a cclú suas ní soileanta;

gasradh deighfhear ón mBóinn mbinn,

ní deireadh dhóibh do dhlighfinn.

35 Máthuir Chríost, cara an éigin,

rug a fine a foiréigin,

maith in scáth í dá haicme;

sí do chách is cumairce.

36 Tar mnáibh Banbha do bhreith scol

[acu is fada ó do fágbhadh]

geall na féile ón dáimh dhoiligh

do mhnáibh fhréimhe ríoghUidhir.

37 Geall fírinne agus féile,

geall deilbhe agus deighcéille

beiridh sí ó Mhóir Mumhan,

’s í ré Móir dá meadhughadh.

38 Díoghruis cruidh nír cheil ar chléir,

bronntur le Róis go roiréidh;

cuid do bhuaidh ban a haicme

nách bhfuair a ccradh cumairce.