Poem in printable PDF format
A dhúin thíos
a-tá it éanar
[Thomas F.
O’Rahilly: Measgra Dánta II, poem 56]
[See also Ó
Raghallaigh, Tomás: Duanta Eoghain Ruaidh Mhic An Bhaird
poem 19]
Maolmuire (mac
Con Uladh) Mac an Bhaird
1 A dhúin thíos
atá it éanar,
mairg tárraidh do
thaisbéanadh!
an cruth do
cuireadh dod dheilbh,
a bhruidhean na
sruth seinmheirbh.
2 Do múradh
taibhle do thor,
do éirigh úir na
talmhan
tar fhaolaibh do
bhánchloch mbog,
an láthrach
aonair umad.
3 Tairnig tú,
tugadh do leacht,
do beanadh dhíot
do dhraoidheacht,
do teilgeadh
caoin do chlach gcuir
don taoibh a-mach
dod mhúraibh.
4 Ní bhí, i n-áit
bhar bhfleadh bhfinnte,
acht sruth fuar
na firminte
ag dul treamhaibh
ar gach taoibh,
a bhrúgh mar
Eamhain orchaoin.
5 Is é dúnadh do
dhoras,
i n-áit chomhladh
gclársholas,
clocha aoil do
bhairr fád bhun
don taoibh
ar-aill dot fhionnbhrúgh.
6 Ós taisibh bhar
bhfuinneóg bhfionn
is é i-niugh is
ceól cuisleann
béarla na n-éan
’s an ghaoth ghlan,
is fraoch na
néall dá nochtadh.
7 A chúirt
doirseach Dhúin na nGall,
aisling dhuit,
doirbh a fhulang,
a bhrugh na
mbraonchlár mbleidheach,
dul san
chlaochládh choimhidheach.
8 Fá tú, a
mheadhrach an mhúir chuirr,
port oireachais
chlann gConaill;
Teamhair
comhdhála crú Cuinn
fá tú, a orghánna
álainn.
9 Fá tú meadh
Eamhna i nUltaibh
nó no Cruachna i
gConnachtaibh,
nó an
bhraoinleasa ós Bóinn bhinn
ba róimh
aoibhneasa d’Éirinn.
10 Ionnad, a
ghéagshlatach ghlan,
do caití
cíoscháin Uladh,
do dhála gidh
neimhthní a-nocht,
’s do-beirthí
cána Connacht.
11 Uait do-chímís
(cúis mheanma!)
sreath long i
láibh céideamhna
do bharraibh do
bheann gcorcra
go gcrannaibh
eang n-éadrochta.
12 Do bheannaibh
do ghairéad ngeal
do-chímis lúth
each n-óigmhear,
lucht na sealg,
coimhling na gcon,
a thoinnbhinn na
learg líonmhar.
13 Istigh ionnad
fá ól fleadh
do chímís catha
Gaoidheal,
is ar t’fhaithche
mhóir mhoighigh
d’aithle an óil i
n-aonaighibh.
14 Truagh an
dáil-se, a Dhúin na nGall,
tú it aonar d’éis
na saorchlann
a-nocht gan
mhoirn gan mheadhair;
doirbh an tocht
’nar thuiteabhair.
15 Cé a-taoi id
chodchaibh fán gcriaidh nduinn,
tángadar do chrú
Chonaill,
a mhúir ghil na
saoirshreabh slim,
fir do
chaoinfeadh do chréidhim.
16 Do bhiadh, dá
gcluineadh do chaill,
meanma Mhaghnusa
Í Dhomhnaill,
a leas fá
tirmríogha tuir,
i gceas
imshníomha umaibh.
17 Dá bhfaiceadh
Aodh mhac Aodha
mar táid do mhúir
mhíonaolla,
ní badh lugha, a
rómh na ríogh,
a bhrón fád dhula
i ndimbríogh.
18 Tú fós dá
bhfaiceadh mar soin
Aodh Ruadh, an
triath ród-thógaibh,
níor bh’iongnadh
nár bh’aoibhinn lais,
a lionnghlan
aoilshlim fhéarthais.
19 Fada go
saoilfidís so,
a theacht, gé
tháinig uatha,
a phort
sruithgheal na sreath gcuir,
neach
rod-chuirfeadh san gcruth-soin.
20 Ó Domhnaill
Ruadh, do rí féin,
de tháinig, gidh
teidhm aigmhéil,
lot do mhúir,
toghail do thuir,
a dhúin fholaimh
ós Iasgaigh.
21 Gidh eadh, ní
ar ulca ruibhse
rod-cuireadh san
crothaibh-se,
a ghealaitreabh
fán mín muir,
le rígh
dheaghaicmeadh Dhálaigh.
22 Do b’é adhbhar
do thoghla
d’eagla dubhghall
ndanartha,
a shlaiteabhar na
mbrugh mbog,
do dhul
d’aitreabhadh ionnad.
23 D’eagla go
n-aibeórthaoi sin,
“Dún na nGall,”
ribh dá-ríribh,
tug dhaoibh, a
dhúin na nGaoidheal!
caoin do mhúir do
mhionsgaoileadh.
24 D’éis na ríogh
do riacht sonna,
fá ilphiastaibh
eachtranna
mairg dhún
do-chighseadh do chor,
a shlisgheal na
múr míondubh.
25 Do dhíoghbhadh
leis Ó nDomhnaill
fearr dhuitse ná
Danarghoill
do tháth
tiormthor is crios gcloch
tiomchal do lios
’s do leargshruth.
26 An té tug thú
in bhar dtaisibh
cneiseóchaidh na
créachtaisin,
guais t’easláinte
dhíbh go ndeach,
a mhín
leasbháinte loinnreach.
27 Dála an
leagha, madh liaigh glan,
an uair fhéachas
an t-othar,
do ríghthriath do
roinne ruibh,
a dhínchliath
chloinne Cobhthaigh.
28 Aithnidh
liaigh leigheas na mball
ar fhéachain fhir
na dteadhmann,
cáit i mbí bláth
a shláinte,
’s gach ní is
fháth dá easláinte.
29 Ní léig dúnadh
a ndoras,
go mbeana a mbí
d’amharas
is-toigh do
thaobhaibh na gcneadh,
gan ghoin
mbaoghail go mbíthear.
30 An liaigh ó
chuireas ar gcúl
(is an t-othar
trá ag téarnúdh)
a thoirse, a
ghábhadh, a ghoimh,
doirse na n-áladh
iadhaidh.
31 An easláinte
is iad na Goill,
’s is é an
deighliaigh Ó Domhnaill;
a threabh
chrothghlas chrú Dálaigh,
tú othras an
éagálaidh.
32 Biaidh ón
triath lé dtáir do rath,
do dheóin Dé, Dia
’na thosach;
id chúirt
shuaithnidh, taoibh re taoibh,
do chaoin
uaighfidh re t’eascaoin.
33 Ó’s é lot do
lios mballach
Aodh Ruadh, rí na
gConallach,
sgaoilfidh sé
ciaigh do cheasa,
badh é liaigh do
leigheasa.