firstLine"; ?>

491. Cliath mhinighthe ar mhaicne riogh $
Length: long 37qq
Certainty: 1
Period:
  1. 16th ult.
Areas:
  1. Ulster
Classes:
  1. eulogy mp
Manuscripts:
  1. Cambr. Add. 3082 to O’Reillys 1598-9
Prints:
  1. text Carney, Poems O’R, no. vi
Motifs:
  1. imagery to describe patron
  2. comparison of patron with own family
  3. Patron’s prowess in battle
  4. fertility in reign of just prince
Patron Christian Names:
  1. Pilib mac Aodha
Patron Surnames:
  1. O Raighilligh d. 1596
Apologue Subclasses:
  1. Achilles youthful training
Meter Vars:
  1. RannMhor
Poem:

Poem in printable PDF format

Cliath mhínighthe ar maicne ríogh


[Carney, James: Poems on the O’Reillys, Dublin, 1950, poem 6]


1 Cliath mhínighthe ar maicne ríogh

do shlatuibh an tíre thiar;

móide mímheanma mac ríogh

gníomh slat ó ríghFhearghna [riamh].

2 An chliath d’fhiodhbhaidh Aodha Finn

dá cclaonfaidh fiodhbhadh gach fuinn

clú re ríoghmhacuibh ní roinn

do choill mhíonshlatuigh Chrú Cuinn.

3 Cliath Cruachan Mheadhbha na múr

nach buailtear a mbearnaidh gliadh?

cliath mhíndéinimh on fhréimh riogh

do reir gníomh ríghfhéinidh riamh.

4 Mac Aodha na n-iorghal ndoirbh

[baoghlach a n-iorghuil an t-ainm]

cliath is teo buailte re beirn,

feidhm ar uaithne gleo dá ghairm.

5 Cliath mhínighthe na ccóig ccríoch

is mó le [a] mínighthear cách,

bearn cosguir gach bearna a mbiath;

d’Fhearghna is cliath fhosgaidh ar áth.

6 Cliath is dlúith ar dhoirsibh gleoidh

as cliath chogaidh re crú Néill;

cliath do mhínigh meanma cháigh,

mílidh Chláir Leamhna do léim.

7 D’fhóir Cruachna na gcéimeann ndoirbh

fárbh édrom cuaich agus cuirn

fuair saoirFhilib is beo i mbeirn

feidhm gleo ’s nach ccaoilibhid cuirm.

8 Gnáth an chliath fhosgaidh is fhearr

[do mhothaigh cách gur chliath trom]

cliath do choill Gaoidheal is Gall,

ar broinn lann is chaoilshleagh ccorr.

9 Fóir Bréifne lingios gach líon

re Filib d’éntur a n-ágh,

fear fromhtha na rédhmhac ríogh

sníomh énshlat ortha ní hál.

10 Cliath fhosgaidh dhaighfhréimhe Duach

re doirsibh gaillbhérla ’s gnáth;

fiu comhla re fearuibh fiach

cliath go mbearuibh omhna ar áth.

11 Bun an tslóigh Gaoidheal ó ghníomh,

a n-aoibhioll bheo d’fhuil na nAodh,

gearr go mínighid gort gliadh

fian ríghFhilib thort gach taobh.

12 Cliath doirse Leamhna do ling

ón dorus bearna do bhuing,

bearn clú ar gleomheithil Ghoill

gur bhoing beobheithir Crú cCuinn.

13 Tig lán gach toraidh a dtráigh,

a n-oineach ós cách do-chuaidh;

créud acht sén cinneamhna ar chléir

sgél ar fhréimh finnFhearghna fuair ?

14 Críoch Bréifne d’fhágáil ní hál,

gnátháit na héigse más fhíor;

fiú ar moirn ón Raghallfhuil riamh,

daghurraidh cliar ndoirbh do dhíol.

15 Do chrú Aodha is oirrdhreic luadh

cú coinghleaca an taobha thiar,

cliath na n-armdhoirseadh n-ágh,

cliath léarbh ál garbhfhoirseadh gliadh.

16 Mac Sinéd na ccéimionn gcruaidh

le n-éirghionn coimhéd an chláir,

ar cúl sgiath réuldsholus réidh

cliath nach éir éandorus áigh.

17 Sgéal orrdhraic do mheabhraigh mé

a leabhraibh ar Dorbha draoi

[dá lucht adhbhuir níor fhéagh sé]

sgel é fár ngabhlaigh an ghnaoi.

18 Gnúis dhaithmhín rér dheacra dreim,

Aithíl fá dalta don draoidh,

sgél liom asa mbearar buaidh

le a bhfuair sionn leabhur is laoidh.

9 Do chuir Dorbha, dearbhtha an sgéal

[a dhearbhadh is oircheas uam]

tóir ar oighreacht dalta ríogh,

oirbheart gníomh ndalta an druadh.

20 Níor léig an draoi dó ’na dhiaidh

a n-aois óig, is é go háil,

drud risan oighreacht dá huaim

go rug buaidh ar croibhneart cháigh.

21 “Bearar leat, a Aithíl, uam,

a gcathaoir an reachta ríogh

do cheart uaisleachta madh ál,

neart lámh is guaisbhearta gníomh.”

22 A n-aois macaoimh ’san tír thoir

don Aithíl nárbh íseal sdair

’na ré iomlán gnaoi gan ghuin

far chuir an draoi d’iomrádh air.

23 Do ghabh Aithíl aithne an druadh,

an tAithíl dob airsidh gníomh,

go rug buaidh ag brath na sgél

dá bhfuair séan agus rath ríogh.

24 Fá gach teagasg dá dtug sé

dá dhalta gan dul fá dhlaoi

[ní luibh chobhra ar fhalaidh é]

samhuil mé do Dhortha dhraoi.

25 Fá chrích Meadhbha mithigh dó

gnaoi Fhilib ó Fhearghna is fiú,

[fríoth h’ainm ar ghníomhoirbheart ghleo]

sbairn bheo fán ríoghoighreacht riú.

26 Ce dhá ligfeadh an tír thiar

[an Filib is ríoghdha rún?]

ní tar cheart ar cách do chlaon;

gnáth an gaol a’ teacht ’na thnúdh.

27 Ní tearc fine ag feacadh faoi

do Philib re feartuibh Dé;

géag taraidh gan tathaoir gnaoi,

samhuil do ghnaoi is Aithíl é.

28 Síol Fearghna re [a] romhac ríogh

[nochtadh a ndeaghrath is dual]

ag sin fínid sgagtha ar sgéal,

sínid re séan dalta an druadh.

29 Deoch dáltair a-nuas fá dheoidh

mur bhrághuid dhá fuasgladh féin

fuair Filib ’san fhuil táil,

sirid is dáil cruidh do chléir.

30 Ré thuraidh is oighir fhíor

sgur don oineach don fhréimh ríogh;

uair fá n-airighid an chliar

mian fuair daighFhilib a ndíol.

31 A bharr Leamhna bheireas buadh,

ní hanmhuin dh’eineach dob ál;

téid ó sgoluibh gan ghoin gruadh,

ní dual foghuil oir tar fhál.

32 Ní lig sibh a cceardcha gliadh,

a Fhilib [ní tarbha an tnúdh],

cnú ramhullaigh don fhréimh ríogh,

síol Raghallaigh céim ar ccúl.

33 Coill Bréifne re n-iongnadh uadh

a fiodhbhadh gur léig fá lár,

do-gheabha an earla cleath gclaon

breath dot aobh d’Fhearghna madh ál.

34 Fríoth maoin ó nuaghal um nóin

da fuasgladh ó thír go tír;

sreabh chaoil-Leamhna ag leanb dá léim,

géill ceard ó saoirFhearghna ag sín.

30 A gCrích Oilill na n-eas gcaol

do-feas ’na soininn gach síon;

ní clos muir ag teachta a ttrágh,

ní bhfuil acht fádh reachta ríogh.

36 Fiú an ríghthriath do fhréimh na nAodh

sírchliath nach leigthear fá lár:

cliath míonshlat is gloine gníomh,

síol ríoghmhac oile ní hál.

37 Do-ní réulta fhréimhe Duach,

an réulta ar n-éirghe ós gach iath,

cliath d’amhsaibh uallcha re háth;

casmhuil do Ráth Chruachna an chliath.