firstLine"; ?>

529. Creach ag Luighne o Leith Mhodha $
Length: long 33qq
Certainty: 1
Period:
  1. 16th ult.
Areas:
  1. Connacht
Classes:
  1. eulogy mp
Manuscripts:
  1. O’Hara MS c. 1597
  2. RIA 72 (3/B/14) trscr. < O’Hara MS1826
Prints:
  1. transl. Bk O’Hara no. xiii
Motifs:
  1. Envoi to ‘saint’ (the crucified Christ)
  2. comparison of patron with all others
  3. Patron’s prowess in battle
  4. cattle-raiding (creach)
  5. war with the Foreigners
  6. fertility in reign of just prince
  7. use of legal terms
Poet Christian Names:
  1. Irial mac Aonghusa (O’Hara MS)
Poet Surnames:
  1. O hUiginn
Patron Christian Names:
  1. Cormac mac Cein
Patron Surnames:
  1. O hEadhra d.1612
Apologue Subclasses:
  1. Cath Crionna: Tadhg mc Cein wins Luighne
Meter Vars:
  1. RannBheag
Poem:

Poem in printable PDF format

Creach ag Luighne ó Leith Mhodha


[McKenna, L.: The Book of O’Hara, Dublin, 1951, poem 13]


Irial Ó hUiginn .cc.


1 Creach ag Luighne ó Leith Mhodha

cuimhne ar an chreichsi cheana,

creach ríogh as mhó ar íbh Modha,

rogha a ngníomh dhó fa deara.


2 Creach dh’iath Luighdheach do lámhoigh;

Luighne leantar a n-iaroinn,

trom an bhreath ar iadh n-Éimhir;

déinimh chreach riamh ’s dá riaghuil.


3 An bhfuil dídean a ndligheadh

ri creich ón mhuighsin Mhumhan?

sí dhíonn do bhreith nír beanudh,

dleaghar díon ar chreich churadh.


4 Fine Céin an chreach luaidhim,

a gcéin ag teacht tar tóruinn;

ar luidh d’fhoirind ar aoineing

maoidhim d’fhuil Oilill Óluim.


5 Do bhreith Chairthe is a cluinsin,

leibh, a Chaisil, an chreachsin,

do chreach do-chí san orsain,

an breath chosmhoil í at easbhoigh.


6 Creach ríogh ar chuimhne cluintear,

do dhíoth Muimhneach ní moltor,

Luighne do-chím gur chiontoigh,

tiocfaidh trínn cuimhne ar Chorcaibh.


7 Tóir ó Thráidh Lí ’n-a leanmhoin

gurbh áil cóir ón chrích Luighnigh

creach shluaigh ’s a fios gá foghlaidh

connmhoidh Muaidh ó lios Luimnigh.


8 Siad a gcéin d’anmhain uaidhe

do ghlanMhogh Néid ní náire;

mas sé as toil dar gcloinn Chéinne

ní boing bhéime ar mhoigh Mháidhe.


9 Do Chormac dh’aithle a n-umhla,

flaithbhile as oirdhearc n-anma,

ar ghairm ríogh do fhréimh Eadhra

meanma réigh ag síol Sadhbha.


10 Ró teasda ar eachtra uadha

dá measdar ní meath dála;

sgaoilidh dámh fa iadh Úna,

lán súla riamh gá rádha.


11 Ní gan fháth fhuair a n-umhla

ó chách a n-uair an fheadhma;

leis a mbeirn do bhí a bhiodhbha

diongna in ní dh’fheidhm Í Eadhra.


12 Ríoghfhlaith re roinntear maoine

dá díothludh ar bhoing mbéime,

maith fa roinn acht roinn tíre,

flaith fíre dhar ccloinn Chéinne.


13 Ealta hseabhuc dh’fhuil Eadhra

cuingidh le mbeantar biodhbha

fáth narbh áil síodh na Samhna

tarrla dháibh díol a ndiomgha.


14 Cormac re hucht gach aoinfhir

fa chonfadh a ngort ghábhaidh

dá féin as am dá fhéaghadh,

dénadh clann Chéin ar chánoigh.


15 Tadhg mhac Céin re cairt chloidhimh

dá sdair as déanta deimhin

gur dhearbh sé sén a chinidh;

sgél dlighidh é dhá oighir.


16 Lámh tharrla ós fheidhm gach aoinfhir

Tadhg a mbeirn nó gur bhuadhaigh;

tig le tréan ó iadh n-Éimhir

triall dar éiridh séan sluaghaidh.


17 Tadhg ar fhoghoil re n-ógoibh

sbairn ’n-a n-aghaidh narbh fhéidir,

budh thuaidh ar dtriall an óigir

trian cóigidh fhuair ar éigin.


18 Fuair dhá shíol sochor suthoin,

foda bríogh a n-a bhreathaibh;

tiad ós aird ar dtriall tochoir

sochair Thaidhg ar iadh n-Eachaidh.


19 Dual dá shíol cách fa a chomhaidh,

gach críoch fa chánaidh cuiridh;

mór n-aird do iadh ’n-a aghaidh

d’fhaghail Taidhg ar fiadh bhfuinidh.


20 Nír chuir suirghe ar cheand gcumuinn

tuir Luighne re léim glaineang,

mac Céin ’s dá fhiadhach dh’fhearann

gealfhonn réidh grianach Gaileang.


21 Gnáth airrghi ríogh ’n-a ríoghfhuil,

síol an Taidhgsi ’s dá ttréidhibh,

maicne fa dhíol do dheoraibh

síol leomhain d’aicmi Éimhir.


22 Sé dá mheas le mac Úna

meadh chosmhoil mar do-chuala;

lorg Taidhg ar ghníomh do-ghébha

sgéla ríogh ós aird uadha.


23 Beith dána a deaghbhloidh dlighidh

Ó hEadhra tar chách cuiridh,

teisd cháigh ós aird do fhoiligh

oighir Taidhg re ndáimh nduiligh.


24 Gasroidh órbh anta a n-iorghoil

fa Thadhg don mhacraidh Mhuimhnigh;

sgéla a theasd libh dhá leanmhain

dearbhaidh sibh, a fhleasg Luimnigh.


25 Ró teisde ar ndul a ndaoirsi

nach roichid cur red chéimsi,

do chlú dá gcora i n-uaisle

fuairsi rogha ón chrú Chéinse.


26 Do shirthe ag rochtain rompa,

a Osgair Thighe an Teampla,

lór uaibh ar chách mar chionnta

buain iompa a ttráth na teannta.


27 Toil ag fear linn nach ludha

do shreibh mhir fa mhadh Modha

sé ón teas ’n-a thráigh thana

Eas Dara ios táin dá thogha.


28 Tug fáidh aithne ar a airghibh,

tairthe fa thráidh gach innbhir

searg an chuain ’s an ghoil gheamhroidh;

dearbhaidh soin Muaidh ’n-a minshreibh.


29 An ríoghfhuil ó mhuidh Mhumhan,

gá bhfuil ríoghdhacht ’n-a roghar,

sealbh in chlú dá druim dleaghar

bearar crú Cuinn ’n-a gcomhar.


30 As fiu a ndáilid ó dheaghthoil

clú ’n-a gcároid nach cuirthir,

téid a mhéin re muir ttorchoir;

fuil Dhonnchaidh a gcéill cuirfidh.


31 Cách ag tnúdh le díol dáimhi

nír shín a gclú re chéile;

téid an clú dháibh a ndaoire

daoine láimh ler gcrú Céinne.


32 Fiodh dar lia bile is barrshlat

tearc triath dá ttig a thromlot,

muna guais Goill dá n-iomlat,

coill fhionnshlat chnuais fa Chormac.


33 Arm cruaidh neimhmeirbh an naomhchroch

uaimh Ifrinn nó gur fhírchreach,

sleadh do bhí ad chíoch mar chaomhthach;

saothruch fríth, a rí, an ríchreach.