firstLine"; ?>

649. Deanadh Criost comhairle a mhathar $
Length: long 31qq
Certainty: 4
Period:
  1. 15th early
Areas:
  1. Connacht
Classes:
  1. religious
Manuscripts:
  1. TCD 1318 (H.2.16) pseudo�YBL� 15thc.
Prints:
  1. transl. Dan De no. x
Motifs:
  1. imagery for incarnation
  2. role of BVM
  3. the Crucifixion
  4. disciplining the body
Poet Christian Names:
  1. Tadhg Og (TCD1318)
Poet Surnames:
  1. O hUiginn
Meter Vars:
  1. seadhna
Poem:

Poem in printable PDF format

DĂ©anadh CrĂ­osd comhairle a mhĂĄthar


[McKenna, L.: DĂĄn DĂ©: The poems of Donnchadh MĂłr Ó DĂĄlaigh, and the religious poems in the duanaire of the Yellow Book of Lecan, Dublin, 1922, poem 10]


Tadhg Óg Ó hUiginn


1 DĂ©anadh ChrĂ­osd comhairle a mhĂĄthar

mĂłr a fhearg nĂ­ hiongnadh dhĂł

go gcuirthear lé as an fhala

bas DĂ© do chara fan gclĂł.

2 FĂłireadh mĂ© mĂĄthair an DĂșilimh

Dia ’n-ar n-agra [ ]

ceanglam síoth ’n-a shíoth shuthain

fĂ­och na ndearnann n-othair air.

3 Éisdeadh re himpidhe a mháthar

maitheadh dhamh deargadh a chĂ­gh

muna fhuilnge ar meas do Mhuire

nĂ­ fhoighbhe an treas duine dhĂ­nn.

4 Do cheannuigh Dia dĂ­ochra an connradh

cloinn Ádhaimh ar fhuil a chnis

få réir nocha déanta deacair

a chréachta féin reacair ris.

5 Miana na colla is cĂșis eagla

i n-aghaidh mh’anma is eadh bhíd

nó go ndéanann mo chlí cionnta

ní fhéaghann sí a dtiocfa tríd.

6 Ní fhéad labhairt i ló an mheasa

acht mĂĄthair DĂ© dia do sgĂ­s

an dias do ba trĂĄth dĂĄ togha

nĂ­ ag cĂĄch bhias a rogha a-rĂ­s.

7 An Dall ar ndortadh a fhola

is oidhir Dé ag déanamh grås

bheith dĂĄ ghuin as a ucht ortha

nĂ­or chuir lucht a chrochtha i gcĂĄs.

8 Do thuilleamh tighe na glĂłire

is gar amhghar airdhe an chuirp

ní bhacfadh sé a-nocht a naomhadh

an corp a-nĂ© d’aomhadh uilc.

9 DĂ©anadh Muire mĂĄthair Íosa

aighneas liom an lĂĄ bhus dĂ­or

do bhĂ­ mar budh caor i gceardcha

RĂ­ na naomh i dteannta trĂ­onn.

10 Roinn uadha re hucht na togha

då dtuga a Mac ní maith lé

a dtéid sa Luan i låimh ndeamhain

truagh a ngĂĄir i ndeaghaidh DĂ©.

11 Do theich re teaghlach Ioruaith

do b’éigin dĂłibh dula i gcĂ©in

do bhí sé is an ógh ar eachtra

do b’é a lĂłn a bhfearta fĂ©in.

12 Do bhir CrĂ­osd do chionn a seachna

síoth dhamh i n-a ndearna mé

gan ghoin ag Dia nĂ­ fhoil aonalt

is lia nĂĄ soin daonnacht DĂ©.

13 A gcan mé re Mac na hóighe

madh ĂĄil liom nĂ­ labhra dhĂ­osg

béaraidh sibh cåch i nbhar gcoinne

ag sin trĂĄth na coinnmhe a ChrĂ­osd.

14 Gaol mar mheise a Mhac na hĂłighe

is eadh tusa ót theacht ’n-a clí

tusa an laogh trianach dar dtĂĄnaidh

caor do mhianach Ádhaimh í.

15 Dod chloinn do dhealbhais an domhan

[do] dhealbhais neamh naomhdha an tĂĄth

toradh saoirse na seacht laitheadh

reacht daoibh-se a chaitheamh re cĂĄch.

16 MĂłr bhfear gcumainn chuirfeas

linne dĂĄ loca sinn sĂ­odh do luit

meisde ar mbreath gan té rem thaoibh-se

då ndeach mé fa dhaoirse dhuit.

17 SĂ­odh uaid ar impidhe Muire

do mhuin deilg do dhul id bhais

cead Ăłn chroidhe is dĂĄ bhar gconnradh

beag oile as congnamh ré chois

18 Níor seachnadh lé lucht a mharbhtha

Muire ógh gur fhéach a chorp

.......................


19 Bean Ádhaimh is í fa deara

dĂșnn gan labhairt i lĂł an bhrĂĄith

créad a-déara sí ar ar soin-ne

dá dtí Éabha i gcoinne cáich.


20 An cumhain lat lĂĄ do chrochtha

caoi do mhĂĄthar a Mhac DĂ©

léig a Rí do dheonuigh duine

do thrí deoraibh Muire mé.


21 Seol mé ó mhianaibh na colla

cuir sinn ar an slighidh gcĂĄir

dĂ­righ sinn go sreibh do bhaisde

’s ná beir inn aisde madh áil.


22 Re hinghin Anna is Ă© a-dearar

Dia an t-eitne agus ibh an chnĂș

glan do ghnĂ­omh is glan do smuaineadh

fĂ­on nar ghabh a thruailleadh thĂș.


23 ’N-a thoirrcheas tánaig dar gcobhair

id chorp séaghainn Saor na gclann

is Ă© fa doimhne sa daonnacht

oidhre DĂ© acht gan aonolc ann.


24 An toirrcheas fola fuair tusa

tig mar eitne agus Ă© i gcnaoi

ní fhuair sé ionad budh uaisle

Sbiorad DĂ© inĂĄ an truaillse i dtaoi.


25 Fuarais toirrcheas is tĂș id mhaighdin

a Mhuire ógh ard an chéim

oidhre DĂ© do chuaidh id chogar

do bhuain sé bpobal a péin.


26 Do dhearmaid ar ndol ’n-a gcumann

croidhe an RĂ­ogh do roinn ar dhĂł

soidhĂ­ola do Mhac a Mhuire

slat doishnĂ­omha an duine dhĂł.


27 Mairg as Ă©adĂĄna ar uan Muire

ag meas na ndaoine dia Luain

gan bheith le Dia is ann bhus aithreach

an tann nach bia a n-aithbhreath uaidh.


28 Bheith ’n-a iongnais d’éis a mharbhtha

máthair Íosa níor eol dí

fuair sé bås idir dhå bheathaidh

do fhås då ré a ndeachaidh dhí.


29 Gan teacht ar chuaird i gclĂ­ Muire

Mac an Athar nĂ­or an tuas

níor fhéad an Coimdhe is a chridhe

gur bhréag oidhre nimhe a-nuas.


30 RĂ­ na ndĂșl is daoibh do crochadh

dĂĄ bhar gcionn do chuaidh fan lia

fuilngidh nĂ­ dĂĄ dhaoirse a dhaoine

daoibh-se do bhĂ­ daoire ar Dhia.


31 Uathadh fa rĂ­or rachas chuige

Ceann na ndĂșl dĂĄ ndearna an chĂĄir

dĂĄ [n-infhĂ­ocha] Dia gach duine

cia as inshĂ­otha acht Muire a-mhĂĄin.