Poem in printable PDF format
A fhir légtha an
leabhráin bhig
[Mhág Craith,
Cuthbert: Dán na mBráthar Mionúr I, Dublin, 1967, poem
12]
An teagasg
Críosdaidhe i ndán
Oraoid don
Léghthóir
1 A fhir légtha
an leabhráin bhig,
féch an tobar ó
dtáinig;
uille a tharbha
iná a thaidhbhsi;
buime th’anma an
obair-si.
2 An cisde trér
cheandaigh fear
an fearann inar
foilgeadh -
ag so an fearann
ina bhfoil;
neamhfhonn do
nocha dleaghoir.
3 An némhann trér
dhiult duine
sealbh a
thoiceadh dtalmhaidhe
dá bhféchthar dhí
an fonn ’na bhfoil,
do-géabhthar sonn
í i n-asgoidh.
4 Ag so a-nois do
nimh chugaibh
sreath ghrianach
gheam gcarrmhugail,
teagaisg
thoirneacha Dé dhúinn,
troimcheatha do
sgé an sgrioptúir.
5 Ní thugann
dhóibh - ní díoth soin -
foighreach i
nGaoidhilg grianaigh;
i nDia, i
lochthobar na leag,
cia an fothragadh
nach fuairsead!
6 Ní dhearnsam -
nír dhénta dhamh -
dorcha lé
dealradh briathar
bhróin
ngeamhghoirthe niamhtha ó nimh
briathra
dealraighthe an Dúilimh.
7 Lé hóradh
briathar dá mbeinn,
mór dhíobh fá
chiaigh dho chuirfinn:
congmhaid fialghe
chumhdaigh cloch
urdail na faighne
i bhfolach.
8 Rolla na
bhfiach dho dhleaghair;
cairt do
dhúithche ón Dúileamhain
daitsi gan sgéimh
do sgríobh mé;
sgríobh féin an
gcairt-si id chroidhe.
An Chré i
ndán
9 Atáid doirsi ar
theach nDé;
ní héidir le
neach fán ngréin
gan dol tríotha
so fá seach
rochdain anonn
don rítheach.
10 Na trí
subháilche diadha,
creideamh,
dóthchas, grádh cialldha -
is iad na doirsi
a-deir mé
do bheith ar
rítheach nimhe.
11 Ní cás dá gach
neoch fá nimh
triall go doras
an chreidimh;
eochair gach
glais dá bhfuil air
fuairseam ó na
habsdalaibh.
12 Na heochracha,
adeirim ribh,
airteagail
chinnte an chreidimh;
i gcré na
n-easbal, madh áil,
do-ghébha iad go
hiomlán.
13 Teagaid seachd
n-airteagail díobh
tar dhiadhachd
Airdríogh na ríogh
is seachd
n-airteagail oile
tar dhaondhachd
Mheic mhórMhuire.
14 Na seachd
n-airteagail-si ar tús
lé nochdtar an
dhiadhachd dúinn
atáid sonna, bíod
ré a ais
’gan té théid
d’fhios an dorais.
15 Creideadh go
bhfoil aoinDia ann,
Trionnóid thrén
na dtrí bpearsann:
Athair, Mac,
Sbiorad naomhtha
go gcomhuaisle,
comhaostha.
16 Ó aoinneoch ní
tháinig soin,
an tobar diadha,
an tAthair;
ón Athair
gheinthear an Mac
uatha araon tig
an Sbiorad.
17 Is Dia an
tAthair ’s is Dia an Mac:
Dia fíre fós an
Sbiorad;
is ní trí Dée iad
soin
achd aoinDia i
dtrí pearsanaibh.
18 Is é an
t-aoinDia-sa do chum
neamh, talamh,
agus iofrann
’s gach a bhfuil
eatorra so
’s a mbí ag
áitioghadh ionnta.
19 Uaidh
do-ghébham, más í ar dtoil,
grása is
maitheamh ar bpeacadh,
eiséirghe na
gcorp, lá an Luain,
glóir shíor i
mbeathaidh bhiothbhuain.
20 Ag sin na
hairteagail daoibh
thráchdas ar an
ndiadhachd naoimh;
gá dtám - anois
is nochdtha
airteagail na
daondachda.
21 Do
chéidneithibh creidthe dhúinn
gur ghabh Muire i
ndíoghruis rúin
ón Sbiorad Naomh
’na bruinne
mac an Athar
síordhaidhe.
22 Go ndearnadh
Dia ’na dhuine
’s duine ’na Dhia
síordhaidhe,
go beith don dá
nádúir soin
gan chumasg i
n-éinphearsoin.
23 I gcionn naoi
míos dá éis sin
rug an Ógh É san
Bheithil,
gan choill a
hóghdhachda dhi
’na dhiaidh,
roimhe ná an uair-si.
24 AonMhac Dé,
Dia agus duine,
fuair ’na nádúir
dhaonduidhe
bás croiche, a
adhlacadh soin
tré choirthibh
chloinne hÁdhoimh.
25 An bás-soin
achd gé dho sgar
a chorp naomh ré
a anam nglan,
nír sgaradh ré
ceachdar díobh
diadhachd iodhan
anAirdRíogh.
26 Téid go
hifreand dá éis so
d’fhuasgladh na
n-aithreadh naomhtha;
éirgheas ó
mharbhaibh go prap
an treas lá arna
adhlacadh.
27 I gcionn dá
fhichead lá lán,
do-chuaidh ar
neamh na naoi ngrádh;
ar deis a Athar
gur shuidh
i n-éinghlóir ris
an nAthuir.
28 Do
bhreathnughadh bheo agas mharbh
tiocfaidh Sé
bhudh tuirionn garbh
mar a gcuirfe
gach duine
i nglóir nó i
bpéin shíordhuidhe.
29 Ós cionn a
n-abram anos,
gach a n-aibéora
an eaglas,
más sgríobhtha
gion gur ab eadh,
cóir don
Chríosdaidhe a gcreideamh.
30 A ndobhramar
sonn go se
biaidh ag gach
aon dá gcreidfe
raon solas anonn
ar nimh
tré dhoras
ndorcha an Chreidimh.
An Phaidear i
ndán
31 Dóthchas an
dara doras;
gibé thogras
triall chuige
gach aisgidh ar
Dhia is iarrtha
iarradh ’s
measadh go bhfuighe.
32 Gach itghe is
oircheas d’iarraidh
atá a hiarraidh
’san phaidir;
abradh í so
go minic
gibé lé sirthir
aisgidh.
33 Bíoth, a Dhé,
a athair neamhdha,
i meanma, i mbél
gach duine
th’ainm ré
saoghal na saoghal
dá naomhadh feadh
na cruinne.
34 Tigeadh
chugainn do ríoghdhachd;
go rabham
síodhach sádhal
gan ghuais
ndeamhan ná dhomhain,
gan omhan
bhreithe an bhrátha.
35 Do thoil, mar
aingle nimhe,
déntar linne ar
an talmhain;
beatha dár gcurp,
a Athair,
tabhair aniogh
dár n-anmain.
36 Maith na
coirthe do-niamaid
gé táid ’na
bhfiachaibh troma,
mar mhaithmíd
féin a gcoirthe
do chách oile ar
dho shon-sa.
37 Ná leig
cathaighthe an dhiabhail
do dhol i
bhfiachaibh oirne
achd saor inn ó
gach énolc:
déntar a
n-iarmaid oirbhsi.
Fáilte an
aingil
38 Dia do
bheatha-sa a Mhuire,
a thuile lán do
ghrásaibh!
Atá an Tighearna
it fhochair,
a ghein shochair
chlann nÁdhaimh.
39 Beannaighthe
thusa tharsa
deaghmhná na
talmhan uile;
’s is
beandaighthi an ghein ríodha,
Íosa, toradh do
bhruinne.
40 A naomáthair
Dhé, a Mhuire,
a bhuime mar an
gcédna,
guidh orainne, na
peacaigh,
’nar mbeathaidh,
’s i n-am éga.
Deich n-aitheanta
Dé
41 Dá n-iarra
osgladh gun ghrádh,
an treas doras
atá ar neamh,
comhaill deich
n-aitheanta an Ríogh
mar táid ann so
síos fá seach.
42 Dia bréige
d’adhradh ná tairg;
ná tabhair ainm
Dé gan fháth;
Domhnach, lá an
Tighearna Dé,
coimhédtar libh é
dho ghnáth.
43 Onóraigh
th’aithre go búidh;
ná déin marbhadh,
drúis ná goid;
ná déin
bréigfhiadhnaisi ar neach
a mhaoin ná a
bhean ná hiarr dhoit.
Cúig aithne na
heagailsi
44 Cuir i gceann
a ndobhairt mé
cúig aithne na
heagailse:
coimhéid gach
saoire go beachd
’s déin
aithfreann innte dh’éisdeachd.
45 Troisg an
Corghas go glan glan,
Uighil ’s
Troisgthe na hAnman;
ná tomhail feoil
ar dho phroinn
Dia hAoine ná Dia
Sathroinn.
46 Tré bhiotha
shíor ná bíodh sibh
éinbhliadhain gan
fhaoisdin;
Corp Chríosd, ón
Domhnach ré gCáisg,
caith lá éigin,
go mionCháisg.
47 Ná déna banais
iar ndáil
ó thús Chorghais
go mionCháisg,
ná ó thús
Aidbheant go grod
go dá lá dhég
d’éis Nodlag.
48 Muna dhearna a
n-abram ribh,
trí doirsi thighe
an Dhúilimh
iadhfaidhear uile
rét uchd:
dol asdeach ní
bhia id chumhachd.
Do na
sacramainntibh
49 Na seachd
sacramainte dhoit:
Baisdeadh, Dol fá
Láimh Easboig,
Corp Críosd is
Faoisdin ghlan,
Ola ré mBás, Ord,
Pósadh.
50 Is leo sin
ghléstar na glais
atáid róimh ar
dhún bParrthais
i n-aimhréidh dá
ndeachad so
tré chaill aithne
an ArdFhlatho.
Do na
subháilchibh agus do na lochdaibh
51 Fios
subháilcheadh ’s na locht
atá, ós cionn a
ndobhart,
’na bhfeidhm ar
gach neach fa nimh
dá dtriall go
teach an Dúilimh.
Na 3 shubháilche
diadha
52 A-dobhramar
roimhe so
na trí
shubháilche diadha:
creideamh,
dóthchas agu grádh;
gá meisde a-rís a
n-iomrádh?
Na 4 shubháilche
cairdionálta
53 Ceithre
tréidhe is díol grádha
na subháilche
prinspálta:
gliocas gan
cheilg, ceart gan lochd,
neart gan
fhairbríogh, measardhachd.
Tiodhlaigthe an
Sbioraid Naoimh
54 Seachd
dtiodhlaighthe an Sbioraid Naoimh:
eagna, tuigsi,
taoibh ré taoibh,
comhairle, neart,
fios neamhdha,
búidheachd, eagla
an Tighearna.
Na dronga
beannaighthe
55 Na hochd
ndronga beannoighthe
dá ngeall Dia
luach a gcroidhe:
na boichd fhíre
is beannaighthe,
budh leo féin
ríoghdhachd nimhe.
56 Beannaighthe
an drong ceannsaighthe,
budh leo do
sheilbh an talamh;
beandaighthe
luchd searbhthuirsi,
biaidh sólás fá
dheoidh aca.
57 Gibé ara mbí
ocaras
’s tart cosnamha
na córa,
a fhoirceann
bhudh roshona;
biaidh sásadh ó
Dhia dhósan.
58 Luchd trócaire
is beandaighthe,
trócaire ó Dhia
do-ghébhad;
mar sin d’aos an
deaghcroidhe,
budh leo do shíor
Dia d’fhéchain.
59 Clanna Dé
díobh goirfidhear:
is beannaighthe
an drong shíodhach;
an drong fán
gceart choirighthear,
flaitheas Dé
bhudh é a ríoghdhachd.
Oibre corpardha
na trócaire
60 Seachd n-oibre
na trócaire
dá ngoirthear
oibre corpdha:
cosg tarta gach
brónchuire,
biadh do
thabhairt don ocrach.
61 Édghadh nochd,
mairbh d’adhlacadh,
oirchiseachd
aoigheadh n-annamh,
cuairt ag
braighdibh fannbhochda
do dhénamh, ’s ag
aos galair.
Oibre sbioradálta
na trócaire
62 Seachd n-oibre
na trócaire
ainmnighthear as
an sbioraid:
sáimhchealgadh
luchd mhórthuirsi,
ceartoghadh cáigh
’na gciontaibh.
63 An té atá i
gcás chomhairle
comhairle dho do
thabhairt;
in gach ní dá
rodhoilghe
foighide do
bheith agaibh.
64 Teagasg luchd
ainbhfeasa,
guidhe ar
bheoaibh ’s ar mharbhaibh,
maithmheachas na
n-aindligheadh
do thabhairt do
luchd adhbhair.
Na peacaidh
mharbhtha
65 Díomas,
sainnt, is drúis, má-le,
tnúth, craos,
fearg, agus leisge,
na seachd
bpeacaidh - díochra a nglonn -
mharbhas do shíor
an t-anam.
Na ceithre
críocha déighionacha
66 Seachna na
bpeacadh mhadh áil,
dorrdha na bháis,
ceirtbhreatha an Ríogh,
glóir nimhe,
ifrionn na bpian-
bíodh siad it
intinn do shíor.
Na cúig céadfadh
corpordha
67 D’eagla an
bháis do theachd dod toigh
coimhéid ar dho
chédfadhaibh:
blas is glacadh
’na mbia locht -
boladh,
éisdeachd, is amharc.