Poem in printable PDF format
Díol toile
caoinmheas Cormaic
[Ó Donnchadha, T.
Leabhar Cloinne Aodha Buidhe, Dublin, 1931, poem 45]
Peadair Ó
Maolchonaire; mac Fir Feasa, .cc.
1 Díol toile
caoinmheas Cormaic
laoch oirbhertach
ághordhruic
croidhe fial is
flaith ro clos
maith a dhiall
ris an dúthchas.
2 A dhúthchas
maith as molta
seasaidh sé go
leóghonta,
san úairsi an
cúlchas gan choir
dúthchas na
húaisle leanaidh.
3 Planda compair
Néill neartmhair
inneóin an inil
inntleachtaigh,
a ghuaisbhearta i
ngleó as lonn,
breó na
húaisleachta d’altrom.
4 Connmhaidh
seision súas mar so,
mac Airt Óig, ar
gcrann cumhro,
an sgaith as
béilbhinn ’sgach ball
a mhaith d’Éirinn
’sgach anam.
5 Ionann bhíd
gach tan ’na thigh
laoich Connacht,
áirsigh Oiligh,
’sgach formshlat
gan saobh mur so
’s is gaoth
Cormac da gcaomhno.
6 Sásaighthior
gach aon aca
da mhaith, mór na
míadhmholta,
gan tlás
ros-tilidh an ghég,
sás a chinidh do
choimhéd.
7 Deaghmhac Airt,
uasal an drag,
crann dídin
daoineadh fannlag,
grádh cliar as
caomhfuile Cuinn,
[an]
caomhchroidhe fíal fulaing.
8 Bradán Banna do
bhunadh,
eó Éirionn do
chothughadh,
sínidh a theasda
’s a thoil
mílidh measda
’sna modhoibh.
9 Maith a cheart
ar cheart a shean,
mur as ceart
ceart na sinnsear;
gach am gan
chríne gan chol,
sann a thíre do
tháthadh.
10 Cuirfiod
cumaoín chaomh gan tral
ar iarmhúa
Bríain, beach bríoghmhar,
cur neamhchas
toirbheirt ’sgach teagh
don tsenchas
oirdheirc airsean.
11 Cuimeobh i
ndán nach dorcha
seanchas fisigh
foghlomtha
do sgaithfhios na
slúagh fa seach
mhairfios go búan
ar biseach.
12 Ó Chormac as
caomh míanach
go Niall nósmhur
Naoighíallach,
a ráidhiobh as
réil an rún,
do ghén áiriomh a
fhiorghlún.
13 Mairfidh ’na
dhiaidh gan dolaidh
seanchas a ghlún
geiniolaigh;
re a fhéghoin
budh búan a bhladh
i mbéloibh súadh
is seanchadh.
14 Do bhér tosach
dioghrais dó
Cormac dil dragun
Fearsta;
in gach raon
suason mur sin
craobh as uasal
an t-áisidh.
15 Cormac mhac
Airt Óig gan oil
mhic Seaáin mhic
Briain bhronntoigh,
a luadh do
leathadh ’sgach leath,
ceathrar dar
dhúal an t-eineach.
16 Mhic Féilim
Bacaigh go mbladh
mheic Néill mheic
Cuinn an caomhchur;
dá bhleidhioch do
sgaith na sgol,
dá fhlaith
d’eineach is d’eangnomh.
17 Mic Aodha
Buidhe ordhuirc fhéil,
meic Briain
Bhallaigh go mbúaidhmhéin,
ba triúin nár
chrannda fa chrodh,
dá phlanda iúil
na n-uasol.
18 Mic
Muirchertaigh nár chlaon ciall,
mheic Énri nár ob
airmghliadh,
dhá ligghil ba
suim go seadh,
dhá chuim didin
na ndaoineadh.
19 Mic Bríain
mheic Aodha na n-each
mheic Domhnaill
óig, laoch léidmheach,
mheic Aodha Méith
do bhiathadh brain,
cliathchur nár
thréith ar thóraibh.
20 Mic Aodha
áirmhim ’na measg
an Macámh
tréidheach tóinleasg,
crann taraidh,
cridhe gan chailg,
cabhair a fhine
ar iommairg.
21 Mic
Muirchertaigh Moighe Line,
mic Taidhg na
n-each n-oirdnidhe,
mheic Conchabhair
caomh an ghein,
tromchabhair gach
aoin ’na aimsir.
22 Mic
Flaithbheartaigh fa caomh cruth,
mheic Domhnaill
na ndamh ndíomsuch,
an chlann nár
dhúaithnidh do dhul,
dá chrann
súaithnidh na seanchadh.
23 Mic Aodha
Athlamhan an t-óg,
mheic
Flaithbheartaigh na bhfíorród,
’sgach gleóghal
suasan go séigh,
dá leómhan uasal
iaidséin.
24 Mic
Muirchertaigh mhóir donó,
mheic Domhnaill
dar dhual Macha,
a chalggoin as
léir do leath,
séigh do ardoigh
an t-eineach.
25 Mic
Muircheartaigh, nár chlaon ceall,
na gcochall
gcrúadhchaol gcroiceann,
’na am nír
dhoimheallta a dhréim
an crann
soineanta soiléir.
26 Mic Néill
Ghlúnduibh rí mar rail,
mheic Aodha
Finnléith feasoigh,
an triún fa
tréine ’sgach glonn
do stiúr Éire gan
adom.
27. Mic Néill
Chaille gan choir
mheic Aodha
Oirdnidhe iodhoin,
meic Néill
Fhrasaigh, rí na reabh
do leasoigh lí na
ndaoineadh.
28 Mic Fearghail,
mheic Maoile Dúin
mheic Maoile
Fithrigh foltúir,
na meic fa tréine
’gan tlus,
meic i bhféile ba
follus.
29 Meic Aodha
Uairiodhnaigh fhearbaigh,
mheic Domhnaill
fhéil Ilchealgaigh,
mheic
Moircheartaigh ba séigh seang
ag féin
oirbheartoigh Éireann.
30 Meic
Muireadhaigh na sleagh sean
mheic Eoghuin
ceann na gcineadh,
an clothfhoithne
fa maith méin,
sgaith
chothaighthe gach ceinéil,
31 Meic Néill
Naoighiallaigh fheasaigh,
rí Éirionn gan
uireasbhaidh;
a shamhuil ní
léir gur luigh,
séigh ba cabhair
do chliaroibh.
32 Niall
Naoighiallach nár char croidh
ceann bhur
gcinidh, a chodhnaigh,
órcholl ’sgach
ardbhladh fa teann,
lóchrann Alban is
Éireann.
33 Ó Níall
suasoin, seól gan chol,
uras leanmhain na
leóghan
in gach ród
raghlan gan rinn
go hAdhamh an
t-óg foirtill.
34 Ag sin bhur
seanchas gan saobh,
a mheic Airt, a
iúl macaomh,
a rathuir go
ngliadh gan ghomh,
ó’r nathair go
Níall neartmhar.
35 Séd suirghe
dar seanchas ghlic
do dhealbh mé,
molta an chroinic,
do mhuin ghráidh
dod ghrúaidh ’sgach alt,
’s a bhuaidh gan
cháigh do Chormac.
36 Gabhaim oram
mur iúl ghlan
senchus bhur sean
do dhearbhadh,
dar searcbhrath
séd mo sheisi
san séd shearcach
shuirgheisi.
37 Cormac Ó
Néill, rádh rolla,
míleadh leasa
Liathdroma,
frémh neamhchas
an chrú ór chin
a sheanchas, ’ga
dú, is deimhin.
38 Cú fiadhuigh
as foirbhthe bladh,
leomhan
oirbheartach iodhan,
do gach tréd as
seasda so,
gég as measda ’s
as mórdho.
39 Siol
gCárthaigh, siol gCéin, síol gCuirc.
siol gCearbhaill
san óg orrdhuirc,
’s go mór gcrú
n-uasal n-oile
dan dú dúasa
dréachtsgoile.
40 Díol a
ghrádhuighthe a mhéin mhaith,
Cormac daoineach
an deaghraith,
gég fhial is
flaithfhear an áigh
ler mian
caithiomh a chonáigh.
41 Comhrair
coimhéda clú a shean
croidhe nach
cumhang aigneadh
drithle re
losgadh leicne
mosgladh crithre
coigeilte.
42 Go mba
saoghlach síor go bráth
Cormac i gcéill
’s i gconách,
an t-earr as
buaine go mbríogh
ceann a chúaine
do roidhíol. D.í.o.l. t.o.i.l.e