firstLine"; ?>

714. Dioth cruidh coire Tomas $
Length: long 33qq
Certainty: 1
Period:
  1. 14th early
  2. 14th mid
Areas:
  1. Connacht
Classes:
  1. eulogy mp
Manuscripts:
  1. Magauran MS 14th cent.
Prints:
  1. transl. McKenna BM no. xxvi
Motifs:
  1. envoi to patron’s wife
  2. envoi to other patrons
  3. envoi to saint Caillin
  4. patron’s feasts
  5. liberality to poets
  6. prowess in battle
  7. caithreim, list of triumphs
  8. mercenary soldiers
  9. fertility of land under true king
  10. functions of kingship (ionghaire)
Poet Christian Names:
  1. Niall ( Magauran MS)
Poet Surnames:
  1. O hUiginn
Patron Christian Names:
  1. Tomas mac Briain mhic Dhonnchaidh
Patron Surnames:
  1. MagShamhradhain
Meter Vars:
  1. Rionnaird
Poem:

Poem in printable PDF format

Díoth cruidh coire Tomás


[McKenna, L.: The book of Magauran, Dublin, 1947, poem 26]


Niall Ó hUiginn


1 Díoth cruidh coire Tomás;

taoiseach Teallaigh Eachach

an fial [coipcheann] cruthach

mar Bhrian coitcheann creachach.

2 Trí choire ag cleith Chruachan,

gon chraoibh bhéildeirg bhoinnghil,

coire thoighe a theaghlaigh

is coire gá choinnmhibh.

3 Coire bhíos gá bantrocht,

bean churadh chuain Bhanna,

sa doire i dtráigh tunna

coire gá mnáibh malla.

4 A chuid laoi is lán coire

cuingidh gruaidhgheal Gabhráin;

ní dhruid chaidhche ó chongháir,

a chuid aidhche is anbháil.

5 Ár muc ár bó mBréifneach

do-bheir go mbí an Carghas;

ní háil leis lón lachtchruidh,

mór do mhartaibh mharbhas.

6 Do bhiathadh fhear n-Alban

is eachtrann n-iath n-Uladh

[biadh] gon chraoibh shuairc shuilbhir

n-a bruighnibh do bhunadh.

7 Coinnmhe Line is Laighean

agus Midhe is Mhumhan

tug díoth ar gach ndoire;

ní sgíoth coire an churadh.

8 Ar gcur áir na n-áirgheadh

d’fhéinidh Bhóinne buige,

díoth tug ar na tréadaibh

rug n-a gcéadaibh chuige.

9 Tomás mhac Briain Bhreaghaigh,

badhbh Daoile na ndonnbhrat,

ag freasdal chliar gConnacht

mar ChonnArt mar Chormac.

10 Mág Shamhradháin shireas

gach tír [mar] Bhrian Bearbha;

díoth cruidhchreach a coire,

tuirchleath Mhoighe Meadhbha.

11 Lán an chnuic do choinnmhibh

dá chathraigh láin luchtmhair;

lán toighe do theachtaibh

le choire sa chuchtair.

12 Leasg linn ar lámh fholamh

go foghlaidh clann gCraoidhe;

d’fhior thadhaill gach thíre

ní lamhaim gan laoidhe.

13 Go loch n-aoibhinn n-Uachtair

ag airgneach Cairn Churrnán

coinne ag na Trí Tuathaibh

i gCruachain ó gCubhrán.

14 Lán gach tír do thoirthibh

ag tuir éachtaigh Adhar;

lán do bhuaibh na mbrughadh

gach clár dá bhfuair falamh.

15 Mór ghléasdair do ghormghaibh;

ag déagsain an donnshróill,

do chan fóir gá bhfeitheamh:

“Cóir teicheadh an tromshlóigh.”

16 Ní lamhthar a leanmhain;

cá léirchreach nach léamhadh ?

síoth nó osudh d’aomhadh

díoth dosun a dhéanamh.

17 Conmhaicne í Bhriuin Bhréifne

ag baidhbh Chliach gá coimhriar;

clann Róigh éachtach armruadh

créachtach ó fhóir Oirghiall.

18 Teallach n-Eachach éachtach

aigbhéil d’fhearaibh gaisgidh;

re bhféachain nír fuirgheadh,

nír fuilngeadh a bhfaisgin.

19 Tréan ar fearaibh Fódla

flaith Fáil, feidhm ós raineart,

do ionghair gach oireacht

gan fhionghail gan aineacht.

20 Re creachaibh a chréachtshlóigh

cá tréantóir nar tubhadh

nós dá ndearna ar deireadh

deighfhear Eamhna Uladh ?

21 Sluagh Breagh ón ghleo gháibhtheach

ceo ar sróll ngeal a ngéirchleath,

a gcosdudh ar criathrach

ag brosdudh na mBréifneach.

22 Seacht gcéad sleagh ar sluaigheadh

seabhac cosgrach Codhail;

seacht gcéad glac dó i ndeabhaidh

slat Ghréag bró do bhoghaibh.

23 Laoch seacht gcéad do chloidhmhibh

inar Chearmaid mór Mirbhéal,

seacht gcéad each fan [uathfhras]

is cleath ruadhchas rinnghéar.

24 Rosg mall is dreach dheirgmhín,

daghclann each ar airdléim,

taoiseach as fhiu airdrígh

[dan] liu craoiseach cailgréidh.

25 Rí na dtaoiseach Tomás,

tuir Mhis mheallas ríoghain,

Mág Shamhradhán Shoghuin

n-a roghuin ós ríoghaibh.

26 Mac meic Dhonnchaidh Dhurlais,

dreagun súlghorm sochraidh

ní hál drud re dheabhthaibh,

ár thug is na tochraibh.

27 Re muintir Maoil Mhórdha

mór fearg flatha Doire;

mó a fhíoch do Mhuigh Mhidhe

gidh díoth cruidh a choire. Díoth

28 Inghean mhall Mhéig Uidhir

ucht geal, gruadh mar chorcair,

drud re haoibh sgol sgagthair,

tug chrodh ar laoidh lochtaigh.

29 Inghean ríogh is ríoghna

a réim cúich nach cualaidh;

dál gan chleith ag cliaraibh

gan ghrádh neich ag Nualaidh

30 Ós bhainríoghnaibh Banbha

bhíos bean churadh Cairbre;

is í a lámh as luighthe,

dámh ní chuirfe ar cairde. Díoth

31 Móide a-nois nós Gráinne

gnaoi uirre as a hóige;

an mhéid dá crudh chaitheas

a maitheas is móide. Díoth

32 Caillin ceann na n-ardnaomh,

éarlumh rob fhearr aisde,

lucht crábhaidh chruaidh charas,

sluaigh gabhas n-a ghaisde. Díoth

33 Toirrdhealbhach triath Fódla,

fear caithmhe gach cisde,

mar Dhá Thí, mar Thuathal,

rí Cruachan as clisde. Díoth