Poem in printable PDF format
Do bhriseas
bearnaidh ar Bhrian
[Mac Cionnaith,
L. Dioghluim Dána, Dublin, 1938, poem 82]
Maol Sheachlainn
na nUirsgéal Ó hUiginn
1 Do bhriseas
bearnaidh ar Bhrian;
ní gabhtha dhó
mar dhímhiadh
gidh bearna do
brisde leam
ar chisde
fheadhma Éireann.
2 Gé bhrisim air
im aonar
beirn le beagán
iolfhaobhar
brisidh
caithbhearna ar chéad fear
géag as
aithreamhla aigneadh.
3 Ní hionann agus
é féin
meinic bhriseas
beirn n-aigmhéil,
ar tuir mBearbha
níor bhlaghas
bearna as a
bhfuil foltanas.
4 Urchar beirne
do bhriseadh
dom iomarcaidh
aigei-sean
is béimeanna ar a
mbí neimh
is trí géirreanna
gaisgidh.
5 Dá mhanaois
bhrisde bearna
aige agus lann
loinneardha;
an tsoighead
gémadh í ann
nocha bí a
hoiread agam.
6 An t-arm ler
bhriseas bearnaidh
ar chuingidh
clann dToirdhealbhaigh
ní fhuil ag an
dearccorr dhonn
leathtrom nach
cuir i gcomhthrom.
7 Do ríneas beirn
do bhlaghadh
air a hucht na
healadhan
cóir labhra dá
char i gcéill
mar tharla dhamh
is doi-séin.
8 Seacht
leithbhliadhna do léigeadh
gan chánaigh gan
choimhéigean
Magh Inghine an
Sgáil far sgoil
ó fhinnbhile
Chláir Chobhthoigh.
9 D’ionadh a
n-áirgheadh nó a n-each
ní coigillte ar
chionn Chairbreach
fear uaim i
n-oirchill a gcruidh
ná cluain
oirchinn dá n-eachaibh.
10 Mac Raghnailte
an rúin chéillidh
gabhais fearg an
bhflaithfhéinnidh
mar nar seachnadh
uaim don fhior
cluain a eachradh
nó a áirgheadh.
11 Ní nar
bh’iongnadh dhó dá dhruim
mh’fhearg mhór-sa
re mac Domhnuill;
lasaim go fear ar
bhfeithmhe
gur bhean asainn
imirche.
12 Brisdear agam
’n-a aghaidh
bearna ar Bhrian
Ó Conchobhair;
a bhaile ránag
a-rís
tánag a bhaile i
mbímis.
13 Níor briseadh
- beag dá uaisle -
bearn air acht an
aonuair-se
ó aois leinbh gus
an lá a-niogh
gé tá re beirn do
bhriseadh.
14 Mar sin nach
aithrisdir uaidh
go ndearna an Cú
ón Chraobhruaidh
bas ghéigshlim
far ghrádhach mná
lámhach éigrinn
acht aonlá.
15 Lá dá raibhe i
nDún Dealga
Cú Chuluinn cruth
naoidheanda
óidh na gcuradh
ar an gCoin
slóigh Uladh i
n-a fhochair.
16 D’éis an óil
ar n-éirghe a-mach
dá bhfacaidh an
fhian Ultach
crann go nduille
fheactha fhaon
ealta ag luighe
dá leathtaobh.
17 Líonaid dá
n-annsacht uile
mná Cúigidh
chlann Rudhruidhe;
gá cur do budh
deacra dháibh
cur ris an ealta
d’fhagháil?
18 Do dhóigh a
lámhach an laoich
iarraid ar athair
Chonlaoich;
teilgthear uadh
na heoin áille;
fa tuar leoin is
lúthgháire.
19 Marbhthar le
Coin an chleasraidh
ar itghibh na
n-inghean-sain
na heoin don
dírim dheaghbhan;
fírrinn ceoil a
gceileabhradh.
20 Ar roinn na
healta don fhior
níor dhearmaid
umpa acht Eimhear;
do bhí ar Eimhir
reacht fan roinn;
deimhin nar
chleacht an chomhroinn.
21 Gealltar uaidh
’n-a éiric sin
na céideoin eile
d’Eimhir
do thornfadh ar
thaoibh an chnuic
ó chraoibh na
n-orchar n-orrdhruic.
22 I gcionn trill
teagaid go cách
dá éan go
n-éagcosg neamhghnáth
- cia nach
tabhradh óidh orra? -
go slabhradh óir
eatorra.
23 Tug bainchéile
Chon Culuinn
grádh
dearmháireach dofhuluing
don cháraid
iongantaigh éan
thánaig
d’fhionnochtaibh oiléan.
24 Agrais Eimhear
an fhuilt truim
a chunnradh ar
Coin gCuluinn
fan dá éan gér
dhainimh dhó
gan sgéal ’n-a
haighidh umpa.
25 Dá uair nó a
thrí teilgthear lais
na heoin áille is
níor amais;
do bhí ar
confaidh mar do chuir
trí horchair tar
na héanaibh
26 Feadh bliadhna
ní dheachaidh dhe
athtuirse na
n-éan síthe;
ní hiad
imtheachta na n-éan
as inleanta acht
an t-uirsgéal.
27 Gan éinéan
riamh roimhe sain
do dhul do
dhaltán Chathbhaidh
gan bheirn ar
Bhrian do bhlaghadh
riamh acht
d’fheidhm na healadhan.
28 Ní gabhthar
géill na teangadh;
bearn ar Bhrian
do bhriseamar;
níor thadhaill
bheirn nachar bhris
dá lamhainn a
fheidhm d’aithris.
29 Líon timchill
gacha tíre
i n-oirchill na
hairdrighe
rí Sligigh is sé
sheolas;
ní mé idir
fhoillseoghas.
30 Do-fheadar
budh éigean damh
cúl re cineadh a
mháthar
ar Bhrian muna
bhear dá cheilt
ar bhean a Trian
an Tuaisgcirt.
31 Fogus d’fhéin
Mhurbhuigh mi-se,
ní fhéadaim a
innise
mar do bhlagh a
gclacha chuir
’s a chatha fa
mhagh Murbhaigh.
32 Ar Mhagh Luirg
na learg solas
dá n-áirmhinn a
urradhas
a ndearna Brian
d’fhoghail ann
do bhiadh ’n-a
fholaidh oram.
33 Na táinte bó
do bhean díbh
dá n-áirmhinn ar
an airdrígh
Fir Mhonach ní
budh réidh rinn;
i bhfolach go
léir léigim.
34 Síol
Muireadhaigh is Manaigh
do chuirfeadh im
cheartaghaidh
bheith ag tuirimh
na dtreas thug
bheas gidh
duiligh a ndearmud.
35 Goill Connacht
do chur dom dhruim
nó a
n-iarmhoireacht ní fhéadaim
a bhreatha troma
[ar a] dtigh
ná a chreacha
orra d’áirimh.
36 Ní fhuil
éintír aca so
nach bí cuid
éigin aca
ag gabháil le a
chneas mar chailc
d’fhagháil treas
nó dá dtabhairt.
37 Ní bhí
anbhuain i nUltaibh
ná coimhéirghe i
gConnachtaibh
nach é triath an
Tobair Ghil
as cliath
chogaidh dá chairdibh.
38 Cara ná
deargnámha dhíbh
ní fhuil d’urradh
ná d’airdrígh
d’fhine Chuinn dá
gcuir leis-sean
gan tuinn dá
fhuil uimei-sean.
39 Le foluibh
uaisle iomdha
is le tréidhibh
tighearna
do chosain Brian
clanna Cuinn
ó Bhanna siar go
Sionuinn.
40 Ní
mionuighthear a Mumhain
bearna ar Bhrian
Ó Choncubhair;
ní thig fian
Eamhna dá fhios,
bearna ar Bhrian
gé do bhriseas. Do bhri.
41 Bás inghine Í
Bhriain do bhlagh
mo [chroidhe] -
créad nac blaghfadh?
do ghnáth ní
lugha do lá
mo chumha an
tráth fa dteasdá. Do bhri
42 Móide do
bhriseas bearnaidh
m’onóir a hucht
Toirdhealbhaigh
gan chur ris i
dtráth tugha
ar chách do bhris
bearnadha.
43 Na trátha le
mbrisinn beirn
a chroch Dé, ar
dheamhnaibh Ifeirn
uaim ar dhearmad
ag dola
ní neamhlag uaidh
m’arodha. Do bhri.