firstLine"; ?>

772. Do leonadh Eire i nAth Luain $
Length: very long 61qq
Certainty: 1
Period:
  1. 17th mid
Areas:
  1. Connacht
Classes:
  1. elegy mp
Manuscripts:
  1. RIA 236 (B/iv1) D.ODuibhgeannain 1671-
Prints:
  1. ORaghallaigh, Filidh & Filidheacht Connacht
Motifs:
  1. qualities of character
  2. intellectual achievements
  3. nobility of blood
  4. patron’s liberality to poets
  5. imagery for kingship (liaigh)
  6. imagery for grief (wound)
  7. nature mourns (hypothetically)
  8. general grief
  9. grave-site named
  10. poet’s own mourning
Poet Christian Names:
  1. Muiris mac Torna (RIA 236)
Poet Surnames:
  1. O Maolchonaire
Patron Christian Names:
  1. Brian mac mic Ruaidhri (& mac Meadhbha)
Patron Surnames:
  1. MacDiarmada d. 1636
Apologue Subclasses:
  1. Da Thi
  2. Mac Liag’s grief at Brian Boruma’s death
  3. Kgs graves at Clonmacnois
Meter Vars:
  1. deibhidhe
Poem:

Poem in printable PDF format

Do leonadh Éire i nÁth Luain


[T. Ó Raghallaigh, Filí agus Filidheacht Chonnacht (Dublin, 1938), 283-93]


Muiris (Mac Tórna) Ó Maolchonaire cct


1 Do leonadh Éire i n-Áth Luain,

tug an t-eineach go hégcruaidh

béd lér seoladh cliar i gceas

Brian ón leonadh gan leigheas.


2 Iarsma Gaoidheal na ngleo dtiogh

fuighioll áir maicne Míleadh,

créad nach leonfaidhe as a los

méad an eolchuire adhnus.


3 Ua Cuinn is Tuathail Teachtmhair

ua Airt Aoinfhir oirbheartaigh

ua Féilim leomhan na leacht

leonadh d’Éirinn a imtheacht.


4 Do bhithin an éaga fhuair

Mac Diarmada dreach neamhchruaidh

gan sgáth ar dheoraidh ag druing

fáth an leonaidh dá labhroim.


5 Tásg Briain i mbeól gach aoinfhir

brón fan mBanbha bheosgaoilidh

don tréad ó Thuladh na bhFionn

a éag is cumhadh choitchionn.


6 Crádh an leoin do reacadh rinn

gé mór i ngach áird d’Éirinn

ar Leith Cuinn do luigh an léan

nír chuir a druim ré drochsgéal.


7 Tré Brian ní hiongnadh uch

ag cloinn Bhriain Mhóir mic Eachach

neamhthuirse ní dú ’na dhiaidh

sreabhchuisle do chrú an chéidBhriain.


8 An fhíonfhuil thíos thiar is toir

dar dhual ceannas ar Chruachoin

síol gConchubhair fá chiaidh do chuir

tromchumhaidh Briain dá mbeoghuin.


9 A gcroidhe do chuilg a ghoimh

Raghallaigh agus Ruarcoigh

síol gConuill is Eoghain Fhéil

crobhaing dá bhfeolfhuil eiséin.


10 A bhás as díth don deaghfhóir

síol Ír, Éibhir, Éireamhóin

mé dá maoidheadh nocha nár

a ngaoilfhear é go hiomlán.


11 Atúsa maraon ceann i gceann

fionnghuill is uaisle Éireann

as nimhimneadh d’ég an fhir

’s gach tréd sídhinghean suilbhir.


12 Do treathagoin treana cumhaidh

aoiriosadh a ollamhain

túath is cliar do chráidh re headh

ní bhiam re mnáibh do maoidheadh.


13 Do Mhagh Luirg as léan fada

cinn-bhile crú nDiarmada

guais seal na dhiaidh a dhochar

liaigh ar gcneadh do chneasochadh.


14 Bráighe mur Brian re hathaidh

d’fhuil oir(r)dheirc Chuinn chéd-chathaigh

ó Áth Luain siar les an sruth

nír thriall go Cluain i gcumhdach.


15 ’S ní tháinic don taobh eile

aniar ó Bhél Bóroimhe

d’fhuil Eoghuin ná Cormuic Chais

d’feolfhuil oir(r)dhairc an Fhorghais.


16 Do thionóil go Cluain na gceall

forghla uaisli na hÉireann

leathan líon Ciaráin na gCros

díon a fhiarráin nír bh’uras.


17 Caoga triathfhlaith do threibh Néill

is tríocha ó Chruachoin chlaidhréidh

i gCluain fa leacaibh loma

is gan fheacaidh eatorra.


18 Diarmad Mór flaithrí bhfear bhFáil

adhnacal Chluana Ciaráin

do thogh mac Cearbhoill na gcath

an tslat do threabh druing Theamhrach.


19 Airdrígh oile a aithghin soin

Maoil Sheachloinn mac Mhaoil Ruanaidh

maitheadh a locht fuair an fear

a chorp i gCluain do cuireadh.


20 Do ghabh Ciarán an ghlóir ghlic

éigne Sionna an eich oirrdhirc

is maighre Muaidhe ’na líon

Guaire Aidhne na n-ilghníomh.


21 Bradáin Bhóinne do thoidheacht

cuid oile dá iasgaireacht

’s bric Bhaoille go Cluan na gcliar

saoithe nar chruaidh ón Choirr-Shliabh.


22 Fa ríghte ar tuladh Dhá-thí

Toirdhealbhach trén is Ruaidhrí

an dá mhír chruadha ó Bhóinn Bhreagh

a róimh Cluana do cuireadh.


23 Cluain fa húir adhnuicthe dháibh

uaisle Connacht clann Cholmáin

glór gan iomrall gan locht linn

go tocht fhionnghall i n-Éirinn.


24 Beag díbh ráinig róimh a sean

ó bhuaidhreadh Gall is Gaoidheal

ón uair sin go nár dhleacht dháibh.

a bhfeart don Chluain sin Chiaráin.


25 A chóir ní bhfuair re fada

go bás Briain Mic Diarmada

ráinic a cheart Cluain anois

a leacht sa uaigh san eaglois.


26 Maith an díol do dáileadh dhi

i n-íoc ar imthigh thairsi

Brian ón gcraobhBhúill nar chruaidh cáil

fa naomhúir i gCluain Ciaráin.


27 A n-aoinfheacht ris an réimh seang

do leonadh oineach Éireann

beid go cian re chéile i gCluain

Brian is an fhéile in aonuaigh.


28 Fear a thuicsi sa thoirbheart

a einigh is uasoilbheart

deightheist i gcriaidh is dleacht dó

na diaidh as tearc an tanso.


29 Ar mhórdhacht, ar mhéin, ar chaidhne,

ar dhaonnacht, ar dheaghaithne,

nocha béim do chaithreibh Chuinn

ní léir a aithghin aguinn.


30 Meanma bhog ag dáil a dhuas

foighide, neart, is neamhchruas

beag easbaidh na dhiaidh do dhul

i bpearsoin Briain do bhádar.


31 Ní bhfuair cara i gcruth leasa

locht acht méad a mhaitheasa

ná ’bhiodhbhadh ar mhac Meadhbha

an tslat d’fhiodhbhadh fíneamhna.


32 Le barr cumhachta is croidhe

do chleachta a gcomhnuidhe

an fhlaith dá ngéilleadh dá ghaois

maith do dhéineamh nach déndaois.


33 Iomthnúth cáich do bhíodh re Brian

feadh Banbha na bhfiodh bhfoiltfhiar

mionn súl is buime na mbocht

ar uille a dhul i ndaonnacht.


34 Fiche dá fhreimh ní ríomh beag

Brian an t-aonmhadh flaith fichead

mór roinn buadha ó Bhúill na sreabh

fa úir Cluana do ceileadh.


35 Mar do dhiall riú ’na reachtuibh

i dtromdhacht sa dtoirbheartuibh

nír bhfhiú a chur i n-uaigh oile

do thogh Cluain na gcosmhoile.


36 Tosach ratha ráinig Cluain

san riocht a raibhe an chéad uair

d’aithle Briain ón mBúill idir

biaidh an úir fa oirmhidin.


37 Leanfaidh siad go Cluain a chorp

uaisle foirne chláir Chonnacht

tré Bhrian ón mBúill dá dtogha

triall don úir a n-énrogha.


38 Gaois beodhacht agus buga

do bhí i mBrian Mac Diarmada

réidhe fá ór, fa ealbha,

glór is tréidhe tighearna.


39 Dá madh gnáth tré dhul dhuine

saobhadh na ndúl ndaonnuidhe

go mbiadh gach fairge ’na fuil

tré Bhrian na Cairge as cosmhuil.


40 ’S ní bhiadh sriobh acht ’na linn láin

iar n-éag chinnbhile Cruacháin

ná luindir i ngaibh gréine

tré chuingidh chláir Choirshléibhe.


41 ’S ní bhiadh tré bhás an deighfhir

dá madh nós é ar aitheighidh

iasc i dtráigh ná tairthe fiodh

acht pláigh dá aithle is oighriodh.


42 Eineach Guaire, gaiscidh Finn,

breatha reachtgha an rí Féilim,

teagasc ríogh Cormuic í Chuinn,

sa ghníomh oirdhruic do fhoghluim.


43 Do Bhrian fá haithghin oile

Murchadh mac Briain Bóroimhe

nó mac an Chairte chalma

slat aithne gach ealadhna.


44 A mhian féin fuair gach duine

ón tshaoi mur Laoch Liathmhuine

seoid uaidhe fós do gach fear

do nós Guaire na nGaoidheal.


45 Dob eision fós don Bhanbha

aoinfhear órtha ar n-ealadhna

ar ndul uainn don Bhrian Bhaoille

ní biam uaidh gan éagcaoine.


46 Re Mac Liag na leabhar ngeal

atáim ionchomhair ar imneadh

ger ba adhbhal chiaidh ó chroidhe

iar marbhadh Briain Bhóroimhe.


47 Ní lugha mo bhrón tré Bhrian

Nuadha file mac Maicniadh

frémha a dhá shúl mar do shil

mo dhéra ar lúth rem leicnibh.


48 Mé tré Bhrian na conchlann cráidh

tar éis Dá Thí do theasdáil

ar ndul uadh do biorcruaidh Breagh

ger truagh Ciothruaidh dá chaoineadh.


49 Gach baidhbsioch i n-iath Uladh

broncabhadh (?) tré Chonchobhar

thall nír mhó a mhairg i n-Ulltaibh

mo chailg na cló i gConnachtuibh.


50 Geall gach bróin do dáileadh dhi

ge théad mo thuirsi thairsi

cumhadh Torna fá Niall nár

tré Bhrian as ollamha ar n-uchán.


51 Mochean an leaba lighe

dá mbeinn iar mbuaidh aithrighe

re thaoibh fan bhfuairlic a bhfuil

i gCluainMhic an tSaoir tsalmghloin.


52 Tearc re a linn i gClár Chriomhthain

baoghal nach biaidh d’Eirionnchaibh

fear a chéime na chló ar bhladh

Éire dá ló do leonadh.

DO LEONADH.

53 Le truime a thoradh do thuit

eo rosa chríche Cormuic

cliath fhoscaidh nar aduigh oil

samhail Oscair i n-iorghail.


54 Tar éis Briain is soilléir soin

trí buadha dhuille an domhain

crann nar chogail a thoradh,

clann obair is adhmholadh.


55 Trí bliadna triochad trí mhí

do Bhrian mhac mic Ruaidhrí

’na fhlaith ar lorg a shleachta

fa maith ord na hoighreachta.


56 Teach Miodhchuarta, muir Meadhbha,

Caruig na bhfleadh bhfíneamhna

ag Brian do bhíodh san mbaile

fíon is cliar i gcomhnuidhe.


57 D’aithle Briain an bhronnuidh bhí

na saoithe anois is neimhfhi(?) [leg. neimhní?]

tearc duine dáibh as cara

do thráigh uile an ealadha.

DO LEONADH

58 Céd lá challainne Feabhra

lá mhéadoighe a mímheanma

do ceileadh i gCluain a chorp

teimheal uaidh ar ar n-amharc.


59 Ó ghein Íosa gur éag Brian

dá thrí is triochat ar énrian

sé chéd is míle gan mheing

brég san líne ní luaidhim.


60 Ní shaoilim roimhe go raibh

a samhail so do mharbhnaidh

ag neach dá fhlaithréim mar leacht

gan chaithréim creach is coinbhliocht.


61 Léir san aimsir fuair re linn

gur chuir a ainm fa Éirinn

lór d’iomrádh an uairse ar neach

uaisle iomlán is eineach. DO LEÓNADH.