Poem in printable PDF format
Do roinneadh
ríghe Connacht
[McKenna, L.:
Aithdioghluim Dána (Irish Texts Society, vols 37, 40,
1939/40), poem 30]
Tuathal Ó hUiginn
cct.
1 Do roinneadh
ríghe Connacht,
triur a-tá ga
buachollacht;
an chríoch bhíos
’n-a trí treanaibh
ní bhí fa chíos
cúigeadhaigh.
2 Trí triana do
dhéanamh dhi
amhlaidh
roinntear an ríghe
ó nach fríoth í
ga hurraidh
an chríoch ’n-a
trí tórunnaibh.
3 Dá dtrian dá
trí bloghaibh
síol Fearghna is
clann Chonchobhair;
i láimh Ghall do
mheas meise
an treas rann don
rígheise.
4 Fuilngeadh
trian a ndúithche dháibh
fian cniocht dá
gcongbhad síothcháin,
nach fuil fuath
acht fuath folaigh
ag fuil Duach do
Dhanoraibh.
5 Ar
Ghaoidhealaibh is guth linn
an chríoch do
chosain Oilill
mar léagar le
cloinn Chréidhe
Goill d’fhéagadh
a heichréidhe.
6 An roinn
trianach a-tá air
cúigeadh Sainbh
go séan cogaidh
an bhfuil uainn
neach le budh náir?
dá mbeath dob
uair dá admháil.
7 A-tá an fear re
bhfuil ar súil
d’uaim na gcríoch
- is cúis iomthnúidh -
’san urrainn as
daingne dhi;
go dtaibhghe
urraim eiste.
8 Reacht ar a
chroidhe do chuir
an cúigeadh ’n-a
thrí treanaibh;
ní bheir rí
Bréifne a bhuidhe
go dtéighfe trí
tealluighe.
9 ’N-a heangaibh
mar a-tá an tír
olc a fhulang gun
airdrígh;
do bhí an roinnse
ar magh Meadhbha
gur ghabh toirrse
a thighearna.
10 Ó gabhair ar
tús treise
ar choilltibh na
crícheise,
nírbh fharáil dá
hurraidh féin
cumaidh
d’fhagháil dá heichréidh.
11 Comhdhual
dúthaigh Duach Galaigh
dóibh is do
chloinn Chonchabhair;
do ba masla é don
fhior
dá mbé ar asna dá
hoirthior.
12 Cóigeadh
Oilill re haimsir
gur éirigh an
t-Eoghainsin
- tugadh léim tar
líne leis -
don fhréimh fhíre
dob aitheis.
13 Síol Fearghna
gidh fada a socht
nír mhaith riamh
ríghe Chonnacht
nó go dtí an
chríchsin chuige;
nír dhísligh í is
usuidhe.
14 Caithir
Meadhbha is mithidh dháibh
a súil re haiseag
d’fhagháil;
do bhí Cruacha lá
gun lucht
’s a-tá sí uatha
ar iasucht.
15 Dúthaigh fhíre
hí don fhior,
Cruacha caithir a
sinnsior,
ní ghairfe mé
acht deoradh dhe
Eoghan dá mbé sa
Bhréifne.
16 D’Ó
Raighilligh a-tá a tháir
a theach i
dTulaigh Modháin
gé do-ní sa
tulaigh thoir
ní badh chubhaidh
i gCruachoin.
17 Fian Gall do
ghabháil treise
ar mínleach na
Midheise
doibhinn an fáth
fa bhfuirigh
gan ráth Oilill
d’ionnsuighidh.
18 Ní fhaomh ó
ráith Logha i-lle
Ó Raighilligh rí
Bréifne
don bhroidse a
bhfuil ga feithimh;
thoir as fhoigse
an fhóireithin.
19 Ná fuilngeadh
teach na dTrí bhFionn
feasda ag
Gallaibh i ngéibheann;
an Druim Caoinse
nír chubhaidh
fa chuing
ndaoirse ag Danaroibh.
20 Cairt
ainbhfine ar Inis Fáil
cá meisde do mhac
Sea-áin?
sa chartaigh má
déaghthar dhi
léaghthar ’n-a
hacraibh Éire.
21 Gach Gall aca
lenab áil
sealbh an
oiléinse d’fhagháil
cairt ó rígh
Shaghsan do shir
le a ngabhsan tír
Airt Éinfhir.
22 Ná héisdeadh
re cáir dá gcluin
earroidheacht
Tuathail Teachtmhair;
fa ráidh an rulla
fallsa
dáibh ní hurra an
t-Eoghansa.
23 Sliocht na
gcéidfhear dá bhfuil féin
ní leanann - is
lorg soiléir -
rádh cairte dá
gcuire i seadh
duine do mhaicne
Míleadh.
24 An Ghréag is í
as dúthaigh dháibh,
tiaghaid eiste go
hEaspáin
gach ar shiol ó
Ghaoidheal Glas
gan aoinfhear
dhíobh ’n-a dhúthchas.
25 Éire is í ro
ba ghoire
dóibh ar ndéanamh
chomhnoidhe;
do rad sé an
domhansa dháibh
comharsa hé don
Easpáin.
26 Ag teacht an
chobhlaigh ’n-a ceann
do ghabháil Innse
hÉireann
nocha rí tharla i
dTeamhraigh;
an Bhanbha ag trí
tighearnaibh.
27 Inis Ealga,
áit a sean,
do roinn re
macaibh Míleadh
tairgid Tuatha Dé
Danann;
dob é uatha a
n-uraghall.
28 Táinig as gur
cuireadh cath
leo le chéile ’s
an cabhlach;
an roinn ortha ga
hoba
orchra le cloinn
Cearmoda.
29 Eire ar
Tuathaibh Dé fa dheoidh
gabhthar aca dá
n-aindeoin;
síol Féilim ó
shoin nír shir
troigh d’Éirinn
acht ar éigin.
30 Ná bacadh
dhíot, a-déar ris,
lámh do chur re
chrích ndílis
ní nar bhac a
eidhreacht d’fhior
do sheinshliocht
trí mac Míleadh.
31 Gall, a
Eoghain, it aghaidh
má thug séala a
Sagsanaibh
saoilim nach
ligfe Leath Cuinn
ar bhreith na
litre ó Lunnuinn.
32 Má a-dubhairt
cairt a roinn ribh
an tírse i
dtreabhaid Gaoidhil
ná creididh gur
cairt fhíre;
ná sgailt eidir
th’airdríghe.
33 Cairt eile ní
iarrfa sibh
acht tú ar
thoradh do ghaisgidh;
léim fa ghaoibh
géara dod ghuin
séala dhaoibh ar
do dhúthaigh.
34 An chraoiseach
leathan sa láimh
’s an colg a
ceardcha Bholcáin
madh faigse hí
budh hí an tsleagh
is í do chairtse
an cloidheamh.
35 Sróll uaine
ler éirigh séan
ar inneall
biadhta brainéan,
cairt ar nar
sireadh séala,
do chineadh Airt
fhoisgéala.
36 Cairt eile
thoghbhus tusa
dá dtig táth do
dhúthchasa
tógbha sgiath i
nglotain gháidh;
docair dá thriath
a thógbháil.
37 A mhic inghine
Í Fhearghail
an gcuimhnighe ar
chlaoinTeamhraigh
d’fhios tighe Dá
Thí an dtiocfa,
nó an bhfoile ar
tí thoighiochta. Do roinn.