Poem in printable PDF format
Do sguir cogadh
Críche Fánad
[Seán Ó Foghlú,
Four bardic poems from Leabhar Chlainne Suibhne (M.Litt.
thesis, TCD, 1992), poem 4; RIA 475 (24/P/25), ‘Leabhar Chlainne
Suibhne’, p. 154]
1 Do sguir cogadh
Críche Fánad,
fear dá foirinn ó
fuair sí;
ní fearr damhna
ríogh ’na rollaibh;
tarla ara díol
d’orraidh í.
2 Ní samhthach
nach fuair a féaghuin,
feadh treasa go
dtánaig róinn;
anaid ón chath sa
thuaigh thairngigh,
ar mbuain clach a
hairgnibh óir.
3 Iadhuid uime re
hucht ágha
Aicme Shuibhne na
dtreas dte;
níor leig don
ainm gan chur gcomhluinn,
ar ndul ó ghairm
Dhomhnuill de.
4 Ar gcor cuarta
na gcríoch eile,
éigean dóibh a
chor i gcéill,
ní uair cliar a
tuaigh ó tánuig,
riar nach fuair i
bhFánuid féin.
5 An orra is
fhearr le dáimh daoinigh
do dhíol chléir ó
tug a thail;
’gus an réir nach
uair an t-ollamh,
do chuaidh féin
mar orradh air.
6 Do smuain orra
re hucht tathuimh
teacht tar ais ní
uair go réidh;
bídh go maduin ar
Mac Suibhne
bac caduil tre
chuimhne ar chléir.
7 An seal céadna
ar chrích a athar,
ua Ruaidhrí ó
ránuig sé,
a mbladh i
gcáraid a chéile;
gar d’Fhánaid ar
fhéile é.
8 Gan chlódh
ar-ís d’éigsibh Mumhan
ara mhaoinibh gá
mó buaidh ?
An chliar do
chuir asa bhfiachaibh,
an riar ó Fhuil
Fiachaidh fuair.
9 Ní sgéal é ar
nach faghthar fiadha,
feadh bearna gi
bé do-ní;
áit a bhuinn ar
gcur an chomhlainn,
’na tuinn ar ndul
Domhnaill dí.
10 Ag tnúdh ré
mbladh do bhí an foghlaidh,
fear is déine
dhíolas cléir;
d’éis na
gcuibhreach do bhí ar bhrághaid,
suirgheach í re
Fánaid féin.
11 Gá chor cuarta
Críche Fódla,
ní fríoth uadh
anmhuin re sín;
léigthear i
n-aghaidh fhear ngonta,
sreabh calaidh gá
tochta i dtír.
12 Do rith
theangadh ag triall ágha,
eagail dó go
ndearna ró,
gi bé do gheall
cur an chomhluinn,
ar ndul i gceann
Domhnuill dó.
13 Oighreacht
bhur n-aithreadh sul fuaruis,
fada duit gan
déanamh suain;
sgor d’fhoghail
sa ghairm do-gheibhe;
soraidh don ainm
eile uaibh.
14 Tig bean do
bhrath asa huamhan
dá haighneadh an
uair nar nocht;
is searc ’na
haghaidh ó inghin;
beart le haraidh
imridh ort.
15 Má taoi ag
tnúdh ris an gceird céadna
ar chor áigh ní
fheadar sgís;
iongnadh an
riaghail fhir th’anma;
iarraidh sibh na
harma ar-ís.
16 Díon is fhearr
ní uighthear oraibh,
re hucht troda
tig dod thail;
sgiath don
chomhaidh do-ní námha,
ré mbí domhain
t’ágha air.
17 Níor ghuth dó
gan dáil a mhaoineadh,
a Mheic Suibhne
na dtreas dte;
do-chí réir uaibh
leis an ollamh,
gruaidh ghéill
aga donnadh de.
18 Teacht ar
hionchuibh re hucht deabhtha,
díon is fhearr
uair ar a ghuin;
a lán craoi san
úir ód fhéinibh,
a ghlúin faoi gur
réidhigh ruibh.
19 An cheard budh
chosmhail do thréigean
tú id armuibh re
héirghe an ré;
níor dligheadh
duid déinimh faghla,
cuid do
thréidhibh th’anma é.
20 Gá theacht tar
ais ó bheirn bhaoghail,
ní bhí ar éigsibh
uain is mó;
cairde ar ollamh
go car comhlainn;
is gar bronnadh
Domhnaill dó.
21 Ar feadh a
chuarta i gcrích Danar,
dé i ngach treoir
do thógaibh sé;
fáinne dearg fan
tír i dtánuig;
ceard do shín ó
Fhánuid é.
22 Nach guth
dóibh a ndol ar cairde,
cliar Uladh tar
éis a bhfuair;
ní bheir do
dháimh ar Síol Suibhne,
díol i láimh nach
uighbhe uaidh.
23 Ní taosga
crodh le cléir oile
éigse an tíre i
dtá dá réir;
fuair a riar gach
tráth dá dtánuig,
cliar budh ghnáth
i bhFánuid féin.
24 Mac Aibhilín
re hucht troda,
tearc éinfhear
budh chóir ’na chló;
fabhach rádha go
cor comhlainn,
námha fa thol
Domhnaill dó.
25 Ní fáth
maoidhthe méid a bhronnaidh,
do-bheir do ghach
aoinfhear é;
ní fearr bac ar
dhuilghe dheóraidh,
go Mac Suibhne
seólaidh sé.
26 Dob fhiú an
t-aga fhuair ’na geimhil,
an glas teann i
dtá ’na dhiaidh;
fad a théarma
fríoth i bhFánaid,
’na dhíoth
bhéarla ar bhrághaid biaidh.
27 Eagail le
mnáibh do Mhac Suibhne,
sidhe feadhma dá
bhfuair tail;
is mó is
suirgheach téid don thochar,
níor léig
cuibhreach othar air.
28 Tug a dhíol
diomdha idir éigsibh;
dob usa dó gan a
dháil;
minic nach réidh
cliar dá chomhroinn;
is béim ar riar
Domhnaill dáibh.
29 Ní anaid i
n-ucht a chéile,
Críoch Fhánad an
uair do-chí,
giodh mall a
dtriall ó Fhunn Uladh;
cliar an-unn is
umhal í.
30 Sgís a
dtreabhtha nach bí ar bhrughaidh,
biaidh ar-ís ’na
adhbhar shuain;
fada gur threabh
fa Chloinn Cobhthaigh,
ler bhoing fear
do tholchaibh tuair.
31 Ag so a
leanaid ar luing d’aimsir,
ag ól a fhíona an
eadh bíd;
do shúgh sgath an
fhuinn fa Fhánaid,
dath ar thuinn ní
thánaig tríd.
32 Téid an ceól
ar codladh maidne,
mall dá aithle
éirghios súd;
neach le suan
is-teagh ní thánaig,
re nuall sreabh
fan Fhánaid úd.
33 Géag
chnuaistiugh do Chinidh Suibhne,
séad ar chléir ní
choglann sí;
sí mar ghiall
ghabhar le Gráinne,
go bhfaghar riar
dáimhe dí.
34 Fuil Ó
mBaoidhill na mbeart n-ordhuirc,
ag adhnadh tre
ghile a gruaidh,
is crú Suibhne i
gceann a chéile;
na buidhne ór
fhearr Éire d’uaim.
35 Geall ar
dheilbh ag dul go Gráinne;
geall oinigh ní
hé nar thuill;
cuireadh a-nú
arbh áil don fhilidh;
a clú tar mnáibh
Cinidh Cuinn.
36 Pilib agus
Iacób asbal,
dá n-agra Dia
cóir na gcló,
dom shaoradh ar
fheirg a hoighir,
faobhar deilg gér
dhoiligh dó.