firstLine"; ?>

790. Do thogh Eire fear faire $
Length: long 41qq
Certainty: 1
Period:
  1. 16th ult
Areas:
  1. Ulster
Classes:
  1. eulogy mp
Manuscripts:
  1. RIA 2 (23/F/16) O’Gara MS 1655-9
Motifs:
  1. patron’s hospitality to poets
  2. ‘caithreim’, account of a battle
  3. standing guard over territory
  4. war with Foreigners
  5. destruction of foreigners prophesied
  6. imagery for kingship (fear faire, aodhaire)
  7. territory as ruler’s spouse
  8. functions of kingship
  9. Hostages
  10. historical precedent
Poet Christian Names:
  1. Domhnall mac Tomais (RIA 2)
Poet Surnames:
  1. O hUiginn
Patron Christian Names:
  1. Toirdhealbhach mac Neill mhic Airt
Patron Surnames:
  1. O Neill d. 1595
Apologue Subclasses:
  1. How Art Aoinfhear got his name
Meter Vars:
  1. deibhidhe
Poem:

Poem in printable PDF format

Do thogh Éire fear faire

[RIA 2 (23/F/16), ‘O’Gara’, 80]

Domhnall mac Tomais Ui Uicinn

[Deibhidhe, Dán Direach]


1 Do thogh Éire fear faire

ni hurusa a hionghaire

da roimhéd do leattrom linn

do choimhéad eachtronn d’Éirinn.

2 Faire Eirionn ar ua cCuinn

ar an láochraidh o Lu(i)nduind

ní fhúair aondhuine do fhéad

áodhaire an cuain do choimhéad.

3 Ré húa nEogain ni husa

coimhéad Cairrge Fhearghusa

mur tá cúan Muman a-muigh

gan sluagh Uladh ’na fhochair.

4 Coimhead Eireann don tháoibh thoir

ar ua cCuinn cuirthear d’fiachaibh

go hInis Bhó Finne ar fad

dar linne ní do as dearmad.

5 Da ttíosadh ass táth Teamhrach

fada an tríall-sa ar Thoirrdhealbach

líon gleo o Liphthi Laigean

slighthi leo nach leanfaidhear.

6 An oighreacht as dó dleagh(th)air

do gabáil ar Gaoidhealaibh

fonn Banbha do bhí ag Gallaibh

tarla fáoi ’ga fearandaip.

7 Do dhul dóibh ’na nduthaigh féin

do chuir ua Eogain aimhréidh

ge beag luagh rabaidh roimhe

Danair a ccuan Corcoidhe.

8 Cúan Sligigh d’forchoimhéad air

mur ta Beand oirrdearc Éadair

mur tá sluagh fearrdha Finne

a sealbha ar chuan Coirlinne.

9 O fhéin eachtronn go núa a-noir

os he dob fhaide ó Ulltaibh

coma an chuain um Cheand tSháile

fuair ar ceann na congháire.

10 Ar mac Neill o bheinn go beinn

faire gach éanchuain d’Éirind

cách go Fionntráigh ’ga bfhaire

tráth iompáidh da háodhaire.

11 Íocfaidh a bfuil d’fiachaibh air

an mac-sin Neill úa Eoghain

Éire dh’úaim 7 d’fhaire

ní fhuair céile a chosmaile.

12 An fáidh-sí a-nos acc O Néill

ar roinn Chuinn o thug toibheim

beanfaidh breath fhola hEachaidh

leath Mogha do Mhuimhneachaibh.

13 Más ar chlú chuirid a ngeall

sinnsir uaisle fhóid Éireand

as dó as cneasda táth Teamhrach

gnáth na teasda ag Ttoirrdealbach.

14 Da mbeith an rúaig rompa soin [81]

do ghuais Gaoideal guirt Fhionntain

a mbés féin ag fine Gall

o fhéin Line go locand.

15 A[n] Niall Frasach o bfuil sin

ler taibhgheadh cáin gac cóigidh

na cána oile do íarr

nír chóra roimhe ag rígNíall.

16 A n-agaidh a n-ainbhreath air

Toirrdhealbach uadh fa fhiachaibh

sgél o chlandaibh Neill a-nall

geill o Ghallaibh nac gabhand.

17 Uirsgel as oircheas fachain

ar triar mac Chuinn Céadchathaigh

láoich fa casmail re cloinn Neill

an gasraidh nar thuill toibhéim.

18 Do bhrígh an iúil (do) fhuair misi

dob é críoch na cloinni-si(n)

dias do marbadh diobh fa dheóidh

ór shíol adhbur an uirsgeóil.

19 Eochaidh Fionn Fiachaidh Súidhe

ticc do táobh a n-iomthnúith[e]

marpadh deisi do chloinn Chuinn

roinn a ttreisi nir thualuing.

20 Buain a bhraithreach d’Art Aoinfhear

sgél as cóir do chomhmaoidheamh

dha righdhamhna fhréimhe Cuinn

fíorgaphla chléire o cConuill.

21 Snadhmadh Teamhrach a ndán dó

d’eis marbhtha Connla is Crionna

as bocht (?) cáis an gníomh ler gabh

do bríogh bháis a dha bhrathar.

22 Rioghdhacht Éirionn ticc as-teach

d’Art Áoinfhear d’éis a bhraithreach

ní cás ’sa threisi a táthar

bá(i)s a dheisi dearbhbrathar.

23 Cóir teacht tarsa re hathaidh

an chlann-sin Chuinn Céadcathaigh

clann Chuinnmic Feilim da éis

créidhim oirrdric re a fhaisnéis.

24 Art Áoinfhear d’éis na cloinne

ga rogha as fearr agoinne

fuair ar an ccor-sain fiadh Flainn

cosmail do iarr an urraim.

25 Ionann airdheana an da fhear

Toirrdhealbhach is Art Áoinfhear

ionann a ccás leath ar leath

dob ionann bás a mbraithreach.

26 D’éis Briain is Airt óig d’oigidh

brath fir ag ráith rioghOiligh

ni breath chláon do threibh Teamhrach

do-beir táobh re Toirrdhealbach.

27 Niall mac Airt dob é a athair

slat d’fhío[dh]baidh Chuinn Céadcathaigh

an té da ngeaphaim-ne greim

as é as eanoighre ar Éirinn.

28 Acc mac Cuinn do-chúala me

rioghacht Éirionn da aithle

da ttíos(ú)adh dínn táth Teamhrach

gnáth an tír ag Toirrdhealbach.

29 Ni thuiccim nach ttiocfa riph

romhór an obair áoinfhir

is úaim cláir Conaire id chionn

do dháil d’foraire Éirionn.

30 A úa Neill na Náoi nGeimeal

os cionn cáigh o cuirfidhear

cuir ó táoi at eighre airs

na náoi ngeimhle fát gíallaibh.

31 Rí romhaibh dar chomhainm Conn

bar bfhíacha air is ionann

do bhí reimhe ar f(h)onn bFhiachaidh

ger trom n-eire ot airdfhiachaibh.

32 A fhir chomhdha do chean féin

a choill chumhdaigh chlann tsaoirNeill

na biodh Goill ribh acc righe

sibh don choill as ceinnbhile.

33 Níorbh áil le háoinfhear oile

d’úaisliph indsi hÚghoine

budh bean roghan treabh Teamhrach

bean lér togadh Toirrdhealbach.

34 Maidhm nach ttucadh ríamh reimhe

as do tarla a ttarrngeire

ar nuaGhallaibh san sál soir

fuaramair d’ádh a nUlltuibh.

35 Uaim Banbha do chuir a cceill

le seabhcaiph sleachta sáoirNeill

nir bhean a airde da húaim

a sheal dh’faire gach éancúain.

36 Sgél sin lér glúaisiodair Goill

o threiph Luighdheach go Lunnoinn

ré iomlán don fhuil-sin Chuinn

acc iomrádh Uisnigh aguinn.

37 Ma tá uaibh-si ’ga reic rinn

fuasgail damh-sa an ceisd chuirim

cia dar chóir a chlú id chomhar

a cnú óir na n-ollomhan.

38 Cáin chóig ccóigeadh ’na chartaigh

mac Neill cuid da chumhachtaibh

os cairt dheighbhisidh do dhligh

an t-eighri-sin Airt Áoinfhir.

39 Do Ghallaibh as gníomh foladh

suil Bhanbha do bhuadhogadh

as fear fhoraire fhóid Bhreadh

is comhfhaire chóig ccóicceadh.

40 O a-ta a-nos da chur a cceill

beag sin do rath í ríNeill

go bfuil sgrios ainbhfhine air

fios na tairrghire ag Teamhraigh.

41 Ní cúairt gearr do ghnáthaigh sgol [82]

acht comhnaidhe a ccrích Uladh

ni théid chlíar úadh fa oba

do bhuadh gan riar rofad(h)a. Do...