Poem in printable PDF format
Éagcóir do
fógradh Féilim
[Mac Airt, Seán,
Leabhar Branach, Dublin, 1944, poem 57]
Fearghal mhac
Lughaidh .cc.
1 Égcóir do
fógradh Féilim,
toisc dá ttáinig
daoirchréidhim;
tug a ttuaidh
aighidh Uladh,
Laighin uaidh fá
urdhubhadh.
2 Sul do
fógairthí ar foghuil,
fear oirbheart a
ionnshamhuil;
a ttír aird
chumhaing corruigh
mairg nár
fhulaing d’easurraidh.
3 Do bhí
d’ainmhire an laoich loinn,
do bhí d’ainmhíne
[an] anfhoinn,
roighleic nár
chasmhuil fá [a] cheann
ré gasraidh
oirdhreic Éireann.
4 Gár mheisde
ceisd do chor air,
an mbiadh
síodhach ré Sagsuibh?
nó an do locht do
ghébhadh greim?
olc nár féghadh
lé Féilim.
5 Dob é rádh gach
éinfhir uaidh
dá bhfaca a raibh
air d’anbhuain,
nár smuain acht a
fhíoch d’fhalach
is buain a síoth
Sagsanach.
6 Ní iarrfadh
cíos ná comhdha
ná roinn lochta
leanomhna
dá rabh ag
Raghnollach riamh
ar mhagh
glanmhongach Gailian.
7 Ní thairgfeadh
do thacha neirt,
dá léigthe dhó
gan díbeirt,
tagra fá
aontroigh don fhonn
ná agra acht
d’aontoidh eachtronn.
8 Beag teidhm dá
ttibhreadh aire.
ó shein leis ní
leanfaidhe
creach ná
leathtrom ná leónadh,
breath eachtronn
[do] fhuileóngadh.
9 Ionadh a chinn
do chaomhna
níor bheag lé a
ghnúis ngealmhaordha,
d’áit oile nárbh
omhan leis
nó a ngoire a
dhomhan ndílis.
10 Mairg fá deara
a dhul ar cheilt,
mairg bél do
bhrosd a dhíbeirt,
dó féin a
gcréidhim do-chuaidh
’s d’Fhéilim gan
dréim gan diombuaidh.
11 Níorbh fhada
dhó fá dhiamhair
gurbh fhollus a
n-imchianaibh
brath an deirg
ógarmtha fhinn
d’fheirg [a]
fhógartha ar Fhéilim.
12 Níor
mothigheadh ní fá nimh
gur tairngeadh
leis a Laighnibh,
meic ríogh go
raibhthibh rompa,
líon aithbhir a
ionnarbtha.
13 Ní raibhe am
Cholt ná a gcrích Náis
neach leis nár
adhbhar uathbháis
’gá chlaistin a
ttuaidh ag teacht
fá bhuaidh
gaisgidh is guaisbheart.
14 Do Laighnibh
níor lia reampa
’gá raibh rún a
ndícheannta
ná rún
coimhéirghe ’na gceann;
soidhéinmhe tnúdh
’na ttimcheall.
15 Níor
tairngeadh don taobh as-toigh
do thóruinn
Críche Cobhthaigh
samhuil don
rabhuidhin riamh
d’fhaghuil
glanoirir Ghailian.
16 Do maitheadh
lé móirLeith Cuinn
dóibh go teacht
ar a ttarruing
do Leath
ríoMhogha riamh riamh,
fíorfhola creach
is caithghliadh.
17 Oiread riú do
bhreith broid
ní rug sluagh ná
sochroide.
acht sluagh tána
nó toghla
nó sluagh dána
danardha.
18 Ní a hucht
cobhra fhear nÉireann
fríoth neart nó
clú caithréimeann
nó sén
cathruathar do chur,
lé daghThuathal
trén Teachtmhur
19 Sliocht
uaibhreach Eachaidh Fheidhligh
’na neimhcheart
do neimhfheidhligh
go teacht
neartDanar a-noir
dá gceartaghadh
na gciontoibh.
20 Fógruid dóibh
seilbh a sinnsear
ód-chíd é ar an
innill-sion,
’s na slóigh
eachtrainn-sin os aird
’na mbróin
neartaidhbhisigh nósaird.
21 Níorbh é a nós
re hua nAodha.
tearc dhó a
nÉirinn iontaobha,
faghlaidh fá
neamhchuimseach neart,
Labhruidh
eachLuingseach oirdhearc.
22 Go ttug mac
Oilill Áine
sreath long tar
linn gormsháile.
ní fhuair san
fhértholaigh fhinn
énchobhair lér
fhuaigh Éirinn.
23 Fágbhuid faoi
Colt is Cnoghbha
lucht an
chobhluigh chathardha,
lucht combáidhe
dearbhtha an drong,
’s tealcha
fonnáille Frémhonn.
24 Na trí Colla a
gcrích Alban,
móide a n-irt a
n-ionnarbadh,
do-chódar-sain ar
ceann neirt,
gearr gurbh
óggasraidh oirdheirc.
25 Fágbhuid
sliocht orra a nAlboin
nár fhéd cách do
chreachargoin
ná d’ionnarbadh
uatha ó shoin,
’s tuatha
fionnAlban fúthoibh.
26 Giodh eadh,
tugadar leó a-le
líon catha
d’fhearoibh Íle
d’agra a gceirt
ar bhraonchlár Breagh
’s do chlaochládh
neirt a náimhdheadh.
27 Dó níor
cheaduigh clann Mogha,
Maolmhórdha mac
Murchadha,
suidhe a
n-éineing dámadh áil
gan Éireinn uile
d’fhágbháil.
28 Gearr gur
díoghladh ’na dhiaidh sin
ar Dhál gCais
chalaidh Luimnigh
lé sluagh
lainnghreanta Lochlann
a n-ainbhearta, a
n-égcomhthrom.
29 Fágbhuid faoi
fionnLoch Carman,
Nás Life, lios
sheanAlmhan,
puirt
fhonnaoibhne dá n-uair toil,
iar mbuaidh
gcommaoidhmhe is gcosguir.
30 Ní fhuair
díbheargach dhíobh soin
gan neart Danar a
ndúthaigh,
’s fuair Féilim ó
fhéin Uladh
a nÉirinn féin
fuasguladh.
31 Gach broid dá
bhfuair an fear-soin,
ní cosmhail ’s na
céadphearsoin,
gan shlógh
muiriorach tar muir
lé pór
fuineadhach fuasglaidh.
32 Ní dheachaidh
Diarmuid na nGall
a seilbh coda ná
comhrann
d’iath Banbha
acht lé neart a-noir;
níor tharbha a
theacht ’s an trén-soin.
33 Fán am sin ar
chách do chinn,
nár adaimh
aoinneach d’Éirinn
spéis a
n-anfhorlann aga,
d’éis danorGhall
Diarmada.
34 Ní fhuair féin
tarbha dá ttaoibh
acht tiomna
cúigidh Chathaoir
don druing
deórata Danar,
beóshlata an
fhuinn d’átaghadh.
35 Ní hionann
dála dhuit-si
fád dhúthaigh ’s
don Diarmuid-si:
’s Goill trá a
rachumhnga roibh,
atá th'athardha
ar th'ionchoibh.
36 Ó nách fuil
fód fá Ghalluibh
d’fhearann
aoinmheic Raghnallaigh,
a bhfuil dod
dhúthaigh fán druing
ná luigh fúthaibh
is fuluing.
37 A mheic
Fiachaidh, féch umat.
na hairdhe dá
n-iomollat;
féch ar fhás
d’omhain orra
’s gan chás
oraibh eattorra.
38 Tángamair cú
as gach cuaine
fút-sa feadh ar
n-anbhuaine;
má fríoth linn
urruim as t’ucht,
ná mill umuinn an
umhlucht.
39 Tuig féin a
bhfuil dod chiontuibh
re broid Ghall
Ghuirt seinFhiontuin;
mairg d’fhior do
ghníomh nách gébhadh
síodh fá chion do
chuidéghadh
40 Is díot táinig
ar tosaigh
cur cáich a
n-uaill anbhfosaidh;
malairt
fhoghailchreach an fhuinn
tabhairt
comhuightheach chuguinn.
41 Na
hairgthei-si ar fhud Laighean
cia an bunadh ór
beathaigheadh
acht uaibh-si is
ót fheólfhuil féin,
na leómhuin
uaisle d’aoinmhéin?
42 Anois tar gach
uair oile,
gabh ort fát
fhonn corraighe;
ná cuir bac
cathfhoghla a gcead
más lat
h'athardha ar aiseag.
43 Córuide cúl ré
cogadh,
uaidh is annamh
tángadar
dream dá ttréine
gan turnamh;
fearr réidhe ná
reasabhradh.
44 Dréim cogaidh
ré cath Londan,
créd as cúis do
chomhardadh
ó nách éidir
fíonGhort Fáil
ar ríoghdhacht
éigin d’eadráin?
45 Sagsuin is
sibh-si, [a] Laighnigh,
ní hionann a
n-énairrdhibh,
domhaolta a
gcaingne ’s a gcuir,
daingne a
gcomhaonta chuguibh.
46 Bhar gceannus
d’aoinfhear, olc dhaoibh,
ní thugthaoi
féin, fuil Cathaoir;
bhar ngeall
soibheirthe mar soin,
teann
coimheighthe in bhar gcríochaibh.
47 An-sa fós,
feith re cobhair,
is lór dhuit a
ndearnobhair
do
chreachthurnamh Chláir Dá Thí,
neamhchumhnadh
cáigh ód-chíthí.
48 Dámadh é budh
loinn lat-sa,
buain ’na gcléith
san gcogadh-sa,
fir na
slimchiabh, sluaigh Uladh,
imchian uaibh a
n-anaghal.
49 Deacair dul a
n-iath Oiligh,
a ttéid uaibh dá
n-ionnsoighidh,
fál innilchealg
re n-ucht sin .
ag lucht
ghrinnilcheard ngaisgidh.
50 Dá mbeith fút
[is claochlódh ceirt]
tuilleadh díoghla
fád dhíbeirt,
fíoruilc Fhódla
re hathaidh,
díoghuilt
h'fhógra a n-énfhachoin.
51 D’éis díoghla
a ndearnadh oruibh,
leasc dhuit-si, a
dhreach sheabhcamhail,
barr caithréime
do char róibh;
gabh aithmhéile
san égcóir.