firstLine"; ?>

853. Eistidh a eigse Bhanbha/tabhraidh dhuinn uain agal $
Length: very long 71qq
Certainty: 2
Period:
  1. 17th early
Areas:
  1. Ulster
Classes:
  1. bardiccon
Manuscripts:
  1. RIA236(B/iv/1)D.ODuibhgeannain 1671-
  2. RIA18(23/M/28) E. O Caoimh 1684-1707
  3. RIA 1073 (24/P/24) Art O Neill 1700
  4. Stoneyhurst A/II/20ii E. O Caoimh 1703
  5. RIA707(23/H/18)Uill.MacCairteain 1701-
Prints:
  1. transl. McKenna, Iom. no. xxviii, p. 232
Motifs:
  1. nobility of ancestry
  2. feasting
  3. generosity to poets
  4. prowess in war
  5. port aireachais
  6. reim rioghraidh, regnal list
  7. dinnsenchas, place-name lore
  8. allusions to Ruaraiocht
  9. gaming
  10. Sea-voyage
Poet Christian Names:
  1. Sean (RIA 236, 1073, 707)
Poet Surnames:
  1. O Cleirigh
Apologue Subclasses:
  1. Siege of Howth
  2. Cuchulainn & poets
  3. coming of Milesians
Meter Vars:
  1. deibhidhe
Poem:

Poem in printable PDF format

Éisdidh, a éigse Banbha, tabhraidh dhúinn uain agallmha


[McKenna, L. Iomarbhágh na bhFileadh (Irish Texts Society, vols 20, 21, 1918), poem 28]


1 Éisdidh a éigse Banbha

tabhraidh dhúinn uain agallmha

go labhra sinn sunna seal

do shliocht Ír mhóir mhic Mhíleadh.


2 Do tógbhadh iomarbháidh uaibh

a éigse Banbha theas is thuaidh

eatorra féin ’s a síol seal

Éireamhón ard is Éibhear.


3 Tabhraidh dhóibh-se a seal féin

do chlannaibh Rudhraidhe réidh

congbhaid anos an-allan

tosach éigse is ealadhan.


4 Comaoin d’éigsibh Inse Fáil

báidh re clainn Rudhraidhe ráin

mar thugsad dóibh ima le

tós is deireadh gach duaine.


5 Dá dtugdaois fós do shliocht Ír

éigse Banbha níor thathaoir

tús agus deireadh gan chleith

is rann láir gacha duaine.


6 Muna mbeidís is dearbh sin

síol Rudhraidhe roighne an ghaisgidh

ní bhiadh dhíobh-san go bráth mbinn

fiú na crithre san choigill.


7 Do chruinnigh go Ceann Trágha

dá chéad déag d’éigsibh ána

dá gcur tar sáil eing a heing

’s gan tocht tar ais go hÉirinn.


8 Tiaghaid Clann Rudhraidhe ruaidh

eidir a ndeas is a dtuaidh

d’fhosdadh na bhfileadh fíor soin

d’aimh-dheoin a raibh na n-aghaidh.


9 Eidir-ghleo na cúise sin

do fosdadh fós na filidh

choinmheadh trí mbliadhan iar soin

do radadh dhóibh ar Ulltaibh.


10 Feacht oile d’Athairne ard

an t-ollamh glan gréasach garg

i mBeinn Éadair do ghabh teach

láimh re leath-bhord na Laighneach.


11 Fa chosaibh a chaorach soin

do rónadh cliatha caolaigh

le laighnibh do láimh Lighean

Áth Cliath uadh do hainmnigheadh.


12 Ag Athairne thall na theach

bhádar trí chaogait loilgheach

’s ní raibh do theaghlach na thig

acht madh uathadh dia éigsibh.


13 Fuighleach a lachta gach laoi

ris an mbeinn do bhuí ré thaoibh

d’eagla sásaidh aoin oile

do dhoirteadh uaidh Athairne.


14 Ar mbreith ainbhreath ar Laighne

d’Athairne nár cheil ainmhe

do chruinnighsead thiar is thoir

dá dhíochur a Beinn Éadair.


15 Cuiris Athairne ba thuaidh

fios ar chloinn Rudhraidhe ruaidh

dia rádh riú ag a dtighibh

teacht a dtuaidh dia fhóiridhin.


16 Tig Conchobhar ceann an tsluaigh

gluaisid Ulltaigh leis ar n-uair

go Beinn Éadair níor hanadh

cian bhus buan a bhioth-ghalar.


17 Cuirthear seacht gcatha cródha

re seacht láithibh lán-mhóra

eidir Ullta iolar cneadh

is laochraidh láimh-dhearg Laighean.


18 Do loiteadh tra san toghail

óg-mhac do chloinn Chonchobhair

’s a lán dá macaibh míolla

dá n-aos óg nárbh inghníomha.


19 Cuiris Fínghin fáith-liaigh uaidh

teachta go hAthairne ar n-uair

ian do lacht gur ro-fhaoidhte

gus na hóga ath-ghaoithte.


20 Mar do chuala an aisgidh

gabhais fearg dá fhíor-chlaisdin

doirtis an leamhlacht go luath

síos gus an sáile searbh-ruadh.


21 A-dubhairt fós go frithir

dá dtigdís dom fhóirithin

nocha dtiubhrainn mír dom biadh

d’fhearaibh Éireann ar aoin-rian.


22 Nochar thuill Athairne cruaidh

cumann na laoch ón Chraobh-ruaidh

an éigse bhí leis go glan

’s ní hé féin do chosnadar.


23 Ag sin fachain an chatha

do thugsad mór-shluagh Macha

ag Beinn Éadair go líon sleagh

is laochradh loinn-mhear Laighean.


24 Ríomh réadlann nó gainimh ghil

feoir faithche duille ar dhairghibh

lámh fa ríomh a sochar sin

deigh-shliocht Ír do na héigsibh.


25 Sul tángadar tar sáile

ocht mic Mhíleadh Easpáine

le hÍr do chosnamh cána

tosach troda is teagbhála.


26 An tan tángadaar ar tós

mic Mhíleadh fa hoirdhearc nós

trí fichid long líon an tsluaigh

ag teacht go hÉirinn arm-ruaidh.


27 Deich longa fichead go fíor

buí fa lucht gaisgidh dá ndíon

tríocha long luchtmhar oile

fa mhoghadhaibh mór-oibre.


28 Dá fhichid taoiseach gan léan

ag triall dóibh-sean nocha chéal

do chosnamh Éireann an-all

re Thuaith dealbhdha Dé Danann.


29 Ar dteacht ar radharc Banbha

do rónsad coimhling chalma

’s rug ar ráimh léim go luinne

taoiseach gacha tréan-luinge.


30 Do ling long Ír rompa i bhfad

mar urchar saighde a fiodhbhac

gur chronaigh súil Éibhir Dhuinn

lúth na luinge ar an luath-thuinn.


31 Más tré thnúth a-dubhairt Donn

nó do bhrosdadh na laoch lonn

biaidh uainne go bráth ag Íor

tús ar gcreach is ar gcaith-ghníomh.


32 Brisis Ír an ráimh reamhair

tuitis siar fán luing leabhair

le n-a bharc mar sin sínidh

gur bhrúidh corp an chaith-mhílídh.


33 Téid d’éag an oidhche sin féin

Ír mac Mílidh an airm ghéir

’s do claoidheadh feart dá thaoibh thais

i Sgeillig adh-fhuair Iorrais.


34 Is é sin fa deara dhó

gan a ainm do dhol níos mó

fa Inis Fáil na bhfleadh-ól

mar Éibhear mar Éireamhón.


35 Éibhear mac Ír ard a bhladh

gérbh óg iar n-éag a athar

rug ó chloinn Míleadh a-mach

cóige Uladh oll-bhladhach.


36 Éibhrioc mac Éibhir mhic Ír

ba dia chloinn an dias deigh-rígh

Cearmna ’s Sobhairce go ngoil

dá chéid-rígh Éireann d’Ulltaibh.


37 Cóigear ar fhichid uile

ó Ír san Réim Ríoghraidhe

oiread ré dhá n-urdail soin

fuairsead do théarma ar Teamhraigh.


38 Móir-sheisear dhíobh dearbh an dáil

do ghabh ríghe ar Banbha bháin

mar áirmheas réim an rolla

gan neach oile eatorra.


39 Ollamh Fionnachta go rath

Slánoll Géidhe Oll-ghothach

Fiachaidh Oilill Armghaoth ros ghabh

agus an badhbh-laoch Bearnghal.


40 A seacht tríochad ’s céad bliadhan

do bhí Banba gá riaghladh

ag an ndroing-se do shliocht Ír

gan teacht eatorra d’éin-rígh.


41 Mar do ríomh sibh go hiodhan

áiréomhad uathadh d’iolar

gidh aithnidh d’Éirinn uile

do shochar shíl Rudhraidhe.


42 Ollamh Fódla feardha i gcath

do chéad-chumhdaigh Feis Teamhrach

is céadfaidh d’ughdaraibh soin

gur uaidh ainmnighther Ulaidh.


43 Géidhe Oll-ghothach go n-aoibh

ar a ghlór níor thuill tathaoir

guth gach fhir ré linn gan locht

binnithir téada meann-chrot.


44 Slánoll mac Ollaimh amhra

an feadh fuair flaitheas Banbha

níor ghabh aoin-neach re a linn

saoth ná galar i nÉirinn.


45 Fionnachta Fionn fear an raith

sneachta fíona fríoth na fhlaith

nachar shíon fhuar ná fhrithir

gonadh uadha ainmníghthir.


46 Is é do chreid i gCríost chóir

ar tús riamh i nÉirinn óigh

Conchobhar ceann an chuire

dár shleacht ré Magh Lamhraige.


47 Cia hí an éin-bhean don deagh-fhóir

d’fhuil Éibhir nó Éireamhóin

fuair flaitheas éireann ar n-uair

mar fríoth le Macha Mong-ruaidh.


48 Is í do thórainn Eamhain

mar do thórainn Tea Teamhair

nach béarthaoi a barr ar theagh

le mnaoi do macaibh Míleadh.


49 Naoi gcéad bliadhan buí Eamhain

Lán do mhuirn is do mheadhair

ó ré Mhacha mór an rath

go ré Fearghusa Fhogha.


50 Ní clos re neach ríogh-ráith riamh

i gcrích Fhódla thoir is thiar

i gcoimhmeas ann re hEamhain

ar eineach ar fhín-fhleadhaibh.


51 Ar ghreadhaibh meara míne

ar chairpteachaibh cóigcríche

ar éigsibh ar aos gaisgidh

ar aos tuillmhe ’s tréan-aisdir.


52 Ar shíoda ar shiric ar shról

ar éadach dathta go n-ór

ar ghasraidh gan fhuath gan fheall

ar ól ar imbeirt fithcheall.


53 Níor diúltadh riamh i nEamhain

éin-neach um dhuais ná um dheabhaidh

’s níor hiarradh troid uatha ar fhear

leo riamh ar chuaird ná ar chuireadh.


54 Áirmhim-se drong do shliocht Ír

do neoch nár ghabh ríghe dhíbh

as mhó luadh gach laoi dar leam

ná bladh d’aird-ríoghaibh Éireann.


55 Conchobhar is Cormac cóir

Conall is Fearghus Mac Róigh

Cumhsgraigh Cuchulainn nár clódh

Írial is Laoiseach leann-mhór.


56 Laoghaire Buadhach go rath

Rossa Feargna Fear-adhach

Fionntain is Furbhaidhe Fionn

Cealtchair Conghal is Ceithiorn.


57 Fa díobh Bla bhrugha nar bhaoth

Seancha Cathbhadh is Conlaoch

Aonghus agus Eoghan án

Naoise Ainnle is Ardán.


58 Ní cás dó tagra go teann

dá mhéad bhíos ag cor na cheann

gibé d’éigsibh le na háil

as deigh-shliocht Ír iomarbháidh.


59 Fuasglaidh an cheisd chuirfeas sinn

gibé uaibh lén háil coinntinn

cá trian dob fhearr don deagh-fhóir

síol Ír Éibhir Éireamhóin.


60 Cia dhíobh fa cruaidhe i gcath

cia dhíobh fa buga i mbronnadh

cia dhíobh dá ngoirthear ma le

ordóg i n-aghaidh glaice.


61 Ní cóir Ulltaigh do ghairm díbh

ní hiad fhuair ar tús an tír

gé táid innte re hathaidh

an sliocht-sa Chuinn Chéad-chathaigh.


62 Faiceam i n-aoin-tsliocht oile

calmacht cloinne Rudhraidhe

cá bhfuil fós caomhnuime gcuir

anos i n-aon druing agaibh.


63 Eineach is cumhdach cléire

’s gaisgeadh glan a ngnáith-thréidhe

dá mbeith moladh níos mó linn

ar domhan dóibh do dháilfinn.


64 Is iomdha cairt ag cloinn Ír

ar chrích Uladh an fheoir mhín

na fir nar ob gealladh gleodh

nach tig d’éin-neach d’aithcheodh.


65 Gach ríogh-ráith ó Thoraidh thuaidh

go Loc Laoigh na mbarc mbeann-chruaidh

is ó Bhóinn go Drobhaois ngil

leo do tógbhadh fá dtighibh.


66 Sídh Aodha ós chionn an chuain

is Eas áluinn Aodha Ruaidh

ainmnighthear ó aon don druing

Aodh Ruadh bruthmhar mac Badhairn.


67 Do goireadh Eas Craoibhe ó Chraoibh

seanchas fior a bhfuighlim dhaoibh

dár thathuigh an linn gan locht

inghean Eoghain mhic Dhurthacht.


68 Soir ó Bhladhma go Bearbha

do dhúthchas óg na hEamhna

is ó Uisneach na gcnoch bhfionn

go Loch n-uar-thonnach nAinionn.


69 Le cloinn Fearghusa Mhic Róigh

cúig Ciarraidhe i Mumhain mhóir

no cóig Conmaicne go ceart

’s na cóig Ciarraidhe Connacht.


70 Corc Modhruadh ó Chorc nár ghann

Corca Oiche Corca Achlann

triúr mac Meadhbha fir go ngart

Ciar is Corc is Conmac.


71 Go ngabhthar mo dhuan sa tós

ós é sin ó chéin ar nós

d’iomarbháidh thall i nbhar dtigh

a éigse Éireann éisdidh. ÉISDIDH.