Poem in printable PDF format
Fada cóir Fhódla
ar Albain
[Knott, E.:
The Bardic poems of Tadhg Dall Ó hUiginn, Irish Texts
Society 22-23 (1922, 1926), poem 24]
1 Fada cóir
Fhódla ar Albain,
anois am a
hiomardaidh,
a cóir féine acht
go bhfagha
ní dóigh Éire i
n-aontamha.
2 Atá re hathaigh
d’aimsir
cóir ag an chrích
Albainsin
ó Ráth
chneasaolta Chobhthaigh,
fáth easaonta
d’Albanchaibh.
3 Tugtha d’Albain
na sreabh seang
a cóir féin
d’inis Éireann,
críoch aimhréidh
na n-eas mbanna,
suil bheas
aimhréidh eatarra.
4 Créad an chóir
nuaidhese aniodh
atá ag críoch
cloinne Míliodh,
má tá aguibh
innis damh,
fa n-aguir inis
Alban?
5 An cháin trom
do bhí ag Balor
ar Éirinn dá
hátaghadh -
dúsgadh faghla dí
a dhéanamh -
Banbha an í do
aigéaradh?
6 Nó an iad na
hoiléinse thoir
atá idir Fhódla
is Alboin,
’sgach eang bha
fhionnmhagh Íle,
nó Ceann
sriobhghlan seinTíre?
7 Ní héinní dá
saoileann sibh
atá ar cuimhne ag
crích Éibhir,
acht ní is truime
re a thabhach,
sí uime dob
easbhadhach.
8 Na trí Colla,
críoch a sgéal,
clann Eochaidh
díomsoigh Dhoimléan,
déanamh dóibh ar
fhiadh nAlban,
triar ris nár
chóir comhardadh.
9 Dias don triúr
do theacht i lle
go crích Bhreagh
na mbeann sídhe;
rogha an tsluaigh
i Moigh Mhonaidh
ó shoin uainn ar
n-anamhain.
10 Iongna do
fhuilngeadar féin,
fir mhaordha na
n-arm n-aighmhéil,
Colla ’sa
sheinshliocht ó shoin,
a n-eighriocht
orra d’easbhoidh.
11 Créad fa
dtiobhradh clann Cholla,
ar son ar fhás
eatorra,
tar magh
mbarrúrchas mBanbha
tal d’andúthchas
allmhardha?
12 Cia an rí ar a
bhfuil Banbha ag brath
d’fhuil Cholla na
gcolg bhfaobhrach?
má rug rogha
d’fhóir Alban,
cóir a cora ó
chomhardadh.
13 Rogha leannáin
Leasa Cuinn,
Somhairle mhac
Meic Domhnuill;
brath céile do
Mhoigh Mhonaidh
’s re bhfoil Éire
ag anamhain.
14 Géag thoraidh
Teamhrach na bhFionn,
grian gheal i
ndeaghaidh dílionn :
craobh shéanta
d’abhlaibh Íle,
réalta shamhraidh
shoishíne.
15 Éinghein
shochair shíl gColla,
lámh ionnarbas
eachtronna;
toradh
abhallphóir fhóid Bhreagh,
cabharthóir na
gcóig gcóigeadh.
16 . . . . . cúis
doilghe,
gur aguir sí
Samhairle,
críoch Bhanbha fa
bhróin Danar
tarla a gcóir gan
chríochnaghadh.
17 Deileóchaidh
Éire is é a shuim
roighne curadh
chlann nDomhnuill
re síothmhagh
n-arsaidh nAlban
gasraidh
fhíochmhar fhionnardghlan.
18 Sgéal bheanas
le crú Cholla
do léigh sinn i
seanrolla,
budh naoidhe um’
dheóidh fa dheireadh
an t-aoighe
sgeóil sgaoilfidhear.
l9 Urra an sgeóil
sgaoilfidhear duit -
Séasar an
t-airdrí ordhruic,
re líon gliadh
d’ágaibh áille
do fhágaibh
fhiadh Eadáille.
20 Gluaisid
reompa ón Róimh anoir
go hEasbáin an
fhóid iobhraigh;
líon eachtra dob
fhearr obar,
ní ar cheann
teachta tángadar.
21 Grádhaighis
iarthar Eórpa
Séasar na sluagh
ndíleónta;
ón Róimh do
aontaigh anadh,
’sníor aontoil
dóibh dealaghadh.
22 I gcionn
aimsire ar n-anmhain,
lá éigin d’éis
tionnabhraidh -
dáil chabhra an
rí dhá rochtain -
do-chí amhra
n-iongontaigh.
23 Dar leis féin
fuair ’na fhochair,
’na mnaoi áluinn
iolchrothaigh,
an Róimh ag ríomh
a dochar,
gníomh budh cóir
do chronochadh.
24 Frais do
dhéaraibh re a dreich ngil,
fuilt sgaoilte go
sgéimh thuirsigh
’gun Róimh ag
éagcaoine a huilc,
cóir éagcaoine
fá n-éabhuirt.
25 “Níor
chubhaidh riot,” ar an Róimh
“mo bheith mar
bhím i gcéadóir;
id dheaghaidh gan
dál gcabhra
fám lán
d’fhearaibh allmhardha.”
26 “Caomhna
longphuirt nách libh féin,
iongna dhuit, a
óig airmghéir,
’sdo thír féin
arna faghuil,
dá béim dhíbh ag
danaruibh.”
27 Dob iad
orfhuighle Shéasair:
“a Róimh an mhúir
mhínghréasaigh,
fár mbreith soir
nó ar mbeith i bhus,
bheith ar do
thoil do thriallus.”
28 “Adéaruinn
riot,” ar an Róimh,
“tabhair leat
líon do thionóil,
tiomsuighidh bhur
n-óig áille,
d’ionnsuighidh
fhóid Eadáille.”
29 “Ná bí ní as
fhaide ag anmhain,
nár dhuit do
theagh tionnabhraidh -
giodh eagail
aighthe orthuibh -
d’aithle a eagair
d’allmhorchuibh.”
30 Laochradh
Ghréag, gasradh Eórpa
rug leis, fa
tráth taisbeónta,
do dhíon na
síothRómha soir,
gníomh dob
fhíorchóra ar fhéachoin.
31 Do shaor
Séasar, is sé a shuim,
d’éis na
n-ainbhreath do fhuluing,
ó neart
saobhchath slóigh dhanar
Róimh na
n-aolchloch n-éagsamhal.
32 Do-bhéara
Banbha, bean Chuinn,
do bhreith na
Rómha romhuinn,
a fear féin ó
Mhoigh Mhonaidh,
ag soin céill a
gcualabhair.
33 Ar aghaidh
mheic Mheic Domhnuill,
feadh éagcaoine a
hanfhorluinn,
do-chí an
Bhanbha bhfairsing bhfinn
d’aisling suil
tarla i dtoirchim.
34 Mac Alastoir
d’fhurtacht cháigh
tiocfa, mar
tháinig Séasair,
don dulasa fa
Bhóinn Bhreagh,
slóigh nách urusa
d’áireamh.
35 Sluagh
Shéasair mar rug fan Róimh -
tre Ghort Luirc,
líon a dtionóil,
tiocfa Séasair
clann Cholla,
barr do dhéasaibh
díoghloma.
36 Fásfaidh coill
a ciomhsaibh trácht
do chrannaibh
seólta síothbhárc,
ó Mhuaidh
shéadoirdhreic bhinn bhaoith
go Binn
Éadoirmheic Éadghaoith.
37 Díolfaid a
gcóir re crích Bhreagh,
géabhthar leis
lorg a shinsear
thort soir go
seanráith dTeamhrach
don mhoigh
eangbhláith ildionnach.
38 Don Cholla
Uais ór fhás sibh
má tá nár chreid
Críoch Éibhir,
do bhí sí ag
seinshliocht Cholla,
eighriocht í nách
ionronna.
39 Cia an t-éinrí
áirimhthear lionn
nár ghabh
airdcheannas Éirionn,
ó Cholla go
Gaoidheal nGlas,
más laoidheadh
orra an t-eólas?
40 Na trí Cholla,
gan chead dúin,
tugsad Éirinn tre
iomthnúidh -
curaidh
glanchuain bhréidghil Bhaoi -
ar chathbhuaidh
éignigh éanlaoi.
41 Cuirfidh
Samhoirle ’sé a am,
ní choimheóla
um chrích bhFréamhann,
crois orra go
horlamh uaidh,
connradh na
gColla an chéaduair.
42 Fa Chaisiol,
fa Chruachain Aoi,
fa Almhain an
fhuinn ghéagnaoi,
’sfa ráith
n-eachradhghlan nOiligh
seanchonnradh
cháich crosfoidhir.
43 Críoch Bhanbha
i mbun na suirghe
don chrois
chuirfeas Samhoirle,
fuair anois tóir
dá tabhach,
Bóinn don chrois
budh céadfadhach.