Poem in printable PDF format
Fada ó Ultaibh a
n-oidhre
[McKenna, L.:
Aithdioghluim Dána (Irish Texts Society, vols 37, 40,
1939/40), poem 8]
Tadhg Óg Ó
hUiginn cct.
1 Fada ó Ultaibh
a n-oidhre
iul díreach dá
ndearnaimne
a ríghe ag
Ultaibh ní uil;
Ultaigh fhíre ní
hUlaidh.
2 Do cuireadh
clanna Rosa
ó chosnamh an
cheannasa;
ríghe ní uil ag
Ultaibh
an fhuil fhíre is
ionnarbthaigh.
3 Cóigeadh Uladh
re hathaidh
nír ghabh éinrí
d’Ultachaibh;
clann Eoghain i
n-a n-ionadh
deoraidh ann ar
n-áitioghadh.
4 Dá bhfaghthaoi
do fhréimh Rosa
oidhre d’agra an
dúthchasa
ba tearc
d’Ultaibh re a aghaidh
ó nach Ultaigh
Eoghanaigh.
5 Do folchadh
d’oircheann uaine
teaghdhais Macha
Mongruaidhe;
caill is abhla i
n-áit Eamhna
cáit i dtarla a
tighearna.
6 Ón léan uaradar
Ulaidh
a-tá Craobhruadh
Conchobhair
- ní d’Íbh Néill
as neasa a ghuth -
’s a dreasa féin
ga falach.
7 Síol Néill as
neartmhar lámha
ní hiad tuirthe a
tógbhála;
cuirthe go hÍbh
Néill a-nonn
a tuirthe féin dá
fulong.
8 A-tá iath aicme
Rosa
ó ionnarbadh
Fhearghosa
- do b’am a
dhíoghalta dháibh -
gan fhíorUlta ann
d’admháil.
9 Ionnarbthar ar
fhud Banbha
Clann Fhearghais
ón athardha;
uathadh tír ó
mhuir go muir
gan bhloigh dhíbh
acht a ndúthaigh.
10 Do bhean Ulta
dá aicme
nar chosain a
chomhairce
Fearghus acht
cidh fada ó shain;
neamhghus aga fa
Ultaibh.
11 Gé do bhí
d’Fhearghus ’n-a oil
meabhal mic
Fhachtna Fháthaigh
éacht d’Ultaibh
nocharbh áil leis
ar láimh Ultaigh
ga aithreis.
12 An chuid as
fhearr d’aicme an fhir
ó ló marbhtha mac
n-Uisnigh
fa dhoirr a-muigh
sa Mumhain
go bhfuil ’n-a
cloinn Chonchobhair.
13 Rí Iarmhumhan
airgneach Gall
cóigeadh Uladh a
fhearann;
le síol Róigh
eidhreacht Uladh;
don tseinshliocht
chóir Choncobhar.
14 Ó Conchobhair
cóir a bhrath
is é oidhre na
n-Ultach;
ge chuin
ríoghaimne Ó Rosa
fíoroidhre
d’fhuil Fhearghosa.
15 Ag súd Tulach
Óg uainne
is caithir na
Craobhruaidhe
dá n-oidhre
dhíleas budh dhéin;
ní dímheas oirne
eiséin.
16 Ná bíodh i
n-ainbhios Oiligh,
déanadh Éirne
d’ionnsoighidh,
is déanta seineol
nua a-nois
ar a cheineol
d’ua Fhearghois.
17 Dá dtréigthe
is truagh ar ndímheas
ráith Eamhna ar
an aindíleas;
sealbh Dhúin
Geanainn an nglacfa
seach úir
fhearainn iasachta?
18 Má tréigear
cairt a chinidh
ar sheal do
chrích choimhidhigh
grádh d’fhearann
chloidhimh nír cháir
is seanfhonn
Oiligh d’fhágbháil.
19 Ar mearughadh
sa Mhumhain
a-tá mac mheic
Conchobhair;
brad gan bheith
ar an eolas
ar leith gá fhad
fhuileongas?
20 Mac Diarmuda
na ndearc mall
fada a-tá -
truagh an fulang -
i ngné Mhuimhnigh
sa Mhumhain
sé ’n-a
fhuilngidh d’Iarladhaibh.
21 Cúitigheadh re
cathaibh Gall
a bhfuil aca dá
fhearann;
freagradh só an
gríosadh do-gheibh,
ná tíosadh dó sna
díslibh.
22 Tiomsaigheadh
aicme Fhearghais
do thabhach a
tighearnais;
córa dháibh
comhlann do chor,
ní fhoghnann a
mbáigh briathar.
23 Ná déanadh
fuireach fada
nach mealltar Mac
Diarmada
clann Rudhraidhe
agus Rosa
dá n-ullmhaighe
an eachtrasa.
24 Aithnim dhá
earla dhruimneach
- lór a fhad as
Iarmhuimhneach -
go ndeach an
eachtra i n-inmhe
gan teachta i
dteach tháibhirne.
25 Baoghal liom
do laoch Caisil
re dteachta sa
turaissin
fuighle a
bhrughadh is a bhan
cuirme Mumhan dá
mhealladh.
26 Dá leana
oidhreacht Uladh
is eadh
chaithfeas Conchubhar
fulang anshóigh
na heachtra
i n-anóir na
hoidhreachta.
27 Ní fhuil beart
dá mbia roimhe
nach faiceann
flaith Ciarroidhe;
an rí ní bhiu ga
bhrosdadh
gach ní ad-chiu
do-chonncosdar.
28 Do chodhnach
críche Oiligh
is iomdha dá
fhiarfoighidh
a ndubhrubhar nó
a ndingne
ullmhughadh na
himirghe.
29 Anta go dtí do
thionól
gan chur re crích
n-Éiriomhón;
ní roibhrisg ag
triall tusa
’s ní mian
toirmisg thurusa.
30 Córaide dhuid,
a dhearc mhall,
gan teacht le
tionól n-éadtrom;
ní ní ar do ghaol
do-ghéabha,
a rí, acht taobh
re dtoibhéagha.
31 Meisde dhuid
uaisle th’fhola
muna fhóire
th’easbhadha;
dá ndeach uaibhse
Inis Fáil
nír dhlighis
t’uaisle d’admháil;
32 Dá shinnsear
dhuid, a dhearc ghlas,
Eochaidh
Feidhleach is Fearghus;
séan, a rí, an
fhréimh ó bhfuile
nó bí sa réim
ríoghruidhe.
33 A-tá ionad, a
fholt lag,
fuil Mogha
neimhnigh Nuadhad;
crú Mogha mairg i
n-a bhfuil
’s nach tairg
dhola ’n-a dhúthaigh.
34 Ná han ar
inmhe as lugha
ná ar thabhaigh
Brian Bórumha,
ná séan a bhfuil
d’uaisle ort;
cuin ghluaisfe
leis an ngreasocht?
35 Fuileongaidh
tú, a thuir Gaillmhe,
is í críoch do
chomhairle
do mhian anocail
th’uaisle
t’anshocair is
t’anbhuainse.
36 Ní bheir an
athmhadan ort
gan a mbí id dhún
do dhúsocht
sleagh ghéar
gacha láimhe libh
le sgáile méar sa
maidin.
37 Suan corrach
is cleachtadh dhuid
ag fuireach ret
fhear gcomhruig,
do bhas gheal um
dhornchla ndéad,
is t’fhear comtha
gud choimhéad.
38 Duid do bhí i
ndán, a dhreach gheal,
an chríochsa
chloinne Míleadh;
ort do fhuighill
Flann file
rann fuighill na
fáisdine.
39 Tú Ó Duibhne,
a dhreach mhálla,
tú breágthóir na
bandála,
tú do bhí ar
iarraidh ó Fhionn,
a rí ós
fhiannaibh Éirionn.
40 Tú do iomlait
an t-as óir.
go Doirinn
d’iarraidh éalóidh
dá bhfuair gach
cos dod chosaibh
a huain don as
órdhasain.
41 Tú an dalta do
bhí ag Bodhmuinn
ler éirigh gach
éanfhoghluim;
tú do bhaoi i
gcuasaibh na gcrann
gan dlaoi uasaibh
dot altrom.
42 Tú an laoch
gar leanadh an Táin,
lat do marbhadh
mac Damháin,
do chaith sé
fhíoch ar t’aghaidh
an té le bhfríoth
Fiondabhair.
43 Sódh leanta a
lochta foladh
rí Ciarraidhe
Conchobhar
[do] dhruim
cheilge nocha chló
fa thuinn feirge
go bhfadó. Fada.