Poem in printable PDF format
Foraois airdríogh
iath Connacht
[Carney, James:
Poems on the Butlers: of Ormond, Cahir, and Dunboyne (A.D.
1400-1650), Dublin, 1945, poem 7]
1 Foraois
airdríogh iath Connacht,
tír as truime
bláthdonnfholt,
an gainmheach
fiadhach feadhach
grianach
aibhneach inbhearach.
2 An fhoraois
aoibhinn fhairsing,
adhbha abhann
soluisbhinn,
an magh
fionnródach faichtheach
glan tiormródach
turchairtheach.
3 Oireaghdha in
fhoraois aoinfhir,
Críoch Meadhbha
in mhúir shluaghdhaoinigh,
in mhórchomrach
uaine fhionn
nuaidhe
órchornach fhairsiong.
4 Aniar ó Léim
Lára ar muir,
bu thuaidh go
Deargdhearc ndomhain,
go Drobhaois
nglaisbhinn ngrianaigh,
foraois fhairsing
airdfhiadhaigh.
5 Maith fear dán
foraois shealga
Connachta in
chuain shoineanda,
coimmion maith in
fhir ’s a aois,
mo chin flaith
asa foraois.
6 Neamhchranna in
fhoraois fhiadhaigh,
Connachta in
chláir fhóidghrianaigh;
fear mar é dob
eadh Naoise
gibé fear na
foraoise.
7 Riocard Óg,
airgneach a port,
dó as fhoraois
achadh Connacht;
buaidh lámhaigh a
laoibh sealga
’gun chraoibh
nároigh Naoiseanda.
8 Ionnamhail dó
ar deargadh sleagh
dias oili a
n-égmhais Naoisean,
Fiamhain agus
deighFhear Diadh
nár ceileadh
d’iarraidh éinghliadh.
9 Naoise mac
Uisnigh échtaigh
fuair anbhuain ó
airmchréchtaibh,
Fear Diadh is
Fiamhain feardha,
triar re
hiarraidh éinfheadhma.
10 Naoise is
Fiamhoin is Fear Diadh
ní chinneadh orra
éintriar,
triar ríghfhear
cliar do chaomhna
’na dtriar
míleadh macaomhdha.
11 Le faghbháil
fhorlainn fheadhma
don triar churadh
choimhfheardha,
is é a gcríoch
fán gcás leathas,
fás do-níoth a
nidheachus.
12 Do neart ag
fás tar forlann,
mac Uilleag na
n-échtchomhlann,
laoch fial ar
nárbh forlann neart,
conghlann don
triar ar treiseacht.
13 Fiamhain agus
Fear daighDhiadh,
Naoise fuair
feidhm comhlainnghliadh,
triar ríghfhear
’s a rian ós aird,
triar míleadh fá
rian Riocaird.
14 Naoise is Fear
Diadh na ndearc nglas,
Riocard is
Fiamhain foltchas,
’s siad do
seachnadh a gcomhlann,
ceathrar iad a
n-énchonghlann.
15 Lucht
fiadhaigh na bhfonn nglan-sa
in céttriar don
cheathrar-sa,
triar tréinfhear
rosgglan go rath,
coscar féinneadh
a bhfiadhach.
16 Sealg
neamhghnáth do-níodh an triar
fán bhFódla,
fiadhach imchian,
san moigh dtigh
ngormabhlaigh ngeal
ar tromdhamhraidh
mir Míleadh.
17 IonNaoisean is
inFhir Diadh
sealg Riocaird
d’fhoghbháil éichtghiall,
ag miniarraidh
learg is leas
a shealg
inFhiamhoin innlius.
18 Sealg inríogh
aghar uadha,
mac meic Riocaird
rosgcuanna,
mana díbhearg
thuaidh is teas
a ríghshealg an
uair innleas.
19 Ráith Cruachna
a shuidhe shealga
d’airdrígh na
nGall nGaoidhealda;
suidhe i
gCruachain fhíonaigh aird
do ghníomhaibh
ruathair Riocaird.
20 Ordaighidh
eanach ríoghdha
i gCruachuin ghil
ghrésghríobhdha,
’man
bhfíorthobraigh ngleanntaigh nglais
ríoghphoblaigh
seabhcaigh súlghlais.
21 Iongnáth in
t-eanach fiadhaigh
innleas Riocard
rúindiamhuir
’mun
seanghlanmhagh ngrianach ngeal
d’fhiadhach
meardhamhradh Míleadh.
22 Lucht each
d’fhiadhach gach muighe -
searnadh sealga
coscraighe -
lucht nglac ’na
bhfearuibh fiadhaigh
fá fheadhaibh
mbrat mbláithdiamhair.
23 Lucht éididh
d’fhiadhach ndúinteadh
fán gclár
bhfairsing bhfionndrúichtgheal;
sleagha
cróidhearga a gcró sleagh
i ló móirshealga
a míleadh.
24 Bearnta
baoghail gach baile
lán d’airsidhibh
iorghaile
san moigh
mínleathain meadhaigh
ngloin
bhfírbheachaigh bhfoithreamhail.
25 Mac Uilleag,
dán ciúin ceómhuir
ag éisteacht re a
hilcheólaibh,
mar Fhionn ’na
shuidhe shealga
ós cionn Muighe
mínEalga.
26 Gnáth mar sin
Fionn na Féine
ar maoilinn
ghlais goirmshléibhe,
’s an Fhian ’na
n-eanach shealga
im shliabh
sreabhach soineanda.
27 Nuall gadhar,
gotha a fhéinneadh
i gcomraibh cnoc
mbraoinghléigheal
ós linncheómhuir
na linn dte
d’ilcheólalbh
Finn na Féine.
28 Na Fiana i
bhfírdheireadh laoi
d’ionsaighidh
Fhinn fuair mórghnaoi,
ag bloscadh
a-niar ’s a-nair;
coscar fiadh ag
na Fianaibh.
29 Sealg coscrach
nach coscar fiadh
gá fhéin im mac
Mic Uilliam;
a airdfhiadhach
badh ár fear
im chlár
ngairgfhianach nGaoidheal.
30 Dá chonairt
líonas learga
aigi i n-uair na
móirshealga,
croidheirge in
gach clár don ghurt
dágh coimhfheirge
in dá chonart.
31 Oilidh
d’fhiadhach gach aicme
lucht leigthi na
conairti,
conairt onchon
saothrach sróill
i gcaomhthach
dhornchladh deargóir.
32 Laoich mheara
ag maidhm dá n-iallaib,
scaoiltear leó lá
in mhóirfhiadhaigh
dá n-onchonaibh
sróill ar seilg
’na mbróin
chonfadhaigh ceinndeirg.
33 Osclaid dá
gconairt chuilén
ó mbia a
ndúintibh deargmhuinél;
go leargShnámh
uaine Dá Én
sealgár ón
chuaine chuilén.
34 Clann Riocaird
Óig fhuair gleaca
conairt chuilén
míleata;
de is dearg gach
gormchoirrshleagh ghér,
sealg
confaidhmhear na gcuilén.
35 Cuaine
ríoghdha im Riocard Óg,
conairt ón corcra
bánród;
laoch
dreachnuaidhe Brogha Breagh
rogha in
mhearchuaine míleadh.
36 Iomdha re
hucht a shealga,
eich is onchoin
ceinndearga,
ar faichthi
ngrianaigh gá ngníomh
is graifne
fhiadhaigh airdríogh.
37 Faghbháil
giall dá ghníomh fhiadhaigh,
puirt mhóra dá
miniarroidh;
argain fhionnráth
ar gcor chath
is blogh iongnáth
dá fhiadhach.
38 Sealg a
chonairti curadh
cur coscair,
críoch d’fholmhughadh,
maighlearg go
dealbhchorcra de,
gairbhshealg
fhearchonta fhéine.
39 Damhradh mhór
do Mhaicne Chuinn
uatha ’na
n-oighibh tafainn -
dronga do
dhealaigh ón lucht -
fá fheadhaibh
corra Connacht.
40 Cleachtaid in
chonairt ríghfhear
cróilighe ar
chorp saoirmhíleadh
ar thealchaibh
nglanros ngrianach,
fearchoin adhras
d’airdfhiadhach.
41 Lá coscair fa
cródha in tsealg
im Shuidhe Finn
na bhfinnlearg,
mar
chomhchroidhearg fonn is fér,
trom
confaidhfhearg na gcuilén.
42 Ár do líon
learga corcra,
coscar cuilén
bhfearchonta -
tug golchomhairc
im Bóinn Breagh -
ó thromchonairt
mhóir míleadh.
43 Ón ár
throm-soin tug in lucht
ar urmhór cóigidh
Connacht,
maidhm Shuidhe
Finn is ainm air,
maidhm in mhuighi
finn fearthair.
44 Coscar sealga
Suidhi Finn
scél do
sgaoileadh fó Éirinn;
dearg dá
dhíbheargaibh gach aird,
sealg do
ríghshealgaibh Riocaird.
45 Connachta a
chúili sealga;
a-tá sa tír
naoidheanda
damhraidh nach
dealaigh tré ghleann
a ndeaghaidh
daghdhaimh díleann.
46 Ní fétar le
feirg in daimh
ceann do chur
isin damhraidh;
is díon don
damhraidh uili
gníomh an
daghdhaimh dhamhghaire.
47 Ó Eas Ruaidh
go hiath nEachtgha
fairsing fairchi
a n-inghealta,
in tír go
ngealghabhlaibh gleann
bídh fá
dheaghdhamhraidh ndíleann.
48 In rí is urlár
in tíri
fán damhraidh mir
móirshidhe;
cleachtaid soin
siobhal i bhfad,
ní fhoil ionadh
nach iarrad.
49 Lá i
mBeannchor na mbuinne mall,
cuairt eile a
nIorrus Domhnann,
lá ag imtheacht
ar Maigh Maine
inghealt daimh na
damhraidhe.
50 Foghlach iad
ar iath Luighni,
’s ar gort Sionna
sriobhghuirme;
innlid ar
abhallmhagh bhfionn
in ghamhanradh
damh ndíleann.
51 Uathadh
droibhél ná diamhuir
nach iarrad re
hénbhliadhain,
bídh san fhiadh
chríchmhín a gcuid,
gach sliabh mar
fhírthír iarraid.
52 Im Loch Riach
na raon solus
gidh eadh bhíos a
mbunadhus,
do sheich Bóinn a
n-imtheacht as,
inghealt ar leith
dóibh dhíolas.
53 Ní chleachtaid
ingheilt fholaigh
in damhradh shaor
shíodhamhail;
léigid fá Leith
Cuinn gan cheilt
creich gach
fhuinn is dá n-ingheilt.
54 Iad is deocha
don damhraidh
meadha in chláir
ghuirm ghégabhlaigh;
sreath do
chornuibh óir orra,
dóibh ’na
gconglaibh comhthroma.
55 Nach ria
ráitear in damhraidh
clann Riocaird
Óig órarmaigh,
ar síorfhaghlaibh
go Bóinn mBreagh
don ríodhamhraidh
mhóir mhíleadh?
56 Maicni Uilliam
is ard rath
damhradh is docra
d’fhiadhach -
neach? mar é, nír
claonadh calg -
is é a n-aondamh
ré Riocard.
57 Tairis ní
lamhtha i ló gliadh;
damhradh
mearMhaicne Uilliam,
do-ní sé a sénadh
uili,
éndamh ré na
ríoghraidhe.
58 Críoch a
eascarad airgidh,
ceannus aigi ó a
fhíorchairdibh,
tulcha gach tíre
nár airg
gan urchra ó
ríghe Riocaird.
59 Biaidh sé ag
síorargain a port
Riocard Óg
d’fhaghbháil Connacht,
gu ngabh in
gealmhagh le gaois
in magh
fleadhmhar budh foraois.