Poem in printable PDF format
Fuaras rogha na
n-óg mbríoghmhor
[Watson, W. J.
Scottish Verse from the Book of the Dean of Lismore
(Scottish Gaelic Texts Society, Volume 1, Edinburgh 1937), poem 14,
p. 106]
A ughdar so
Giolla Pádraig Mac Lachlainn
1 Fhuaras rogha
na n-óg mbríoghmhor,
fear treabhtha
fóid námhad,
thug druim ré
síth na nGall míoghor,
[.........................................].
2 Mac Uí Chailéin
na gcalg bhfaobhrach,
fear garg
raighrinn nárach,
rug geall ar
ghaisge is ar dhaondacht,
ceann d’eachtra i
n-ucht ágha.
3 Deirge i
gcóigcrích a bhratach,
ní meirge ógaligh
thursaigh;
creach is gialla
i n-eochair tachar,
le sluagh
sonntach sulchair.
4 Teaghlach
Shéamais an drong fhairtleach
na lann
bhfaobhrach bhfuilteach;
fiana tuathach
meanmnach maisgleach,
sluagh nach
dearna tuirleadh.
5 Dream bhíos ar
bhíodhbhaidh go fairtleach,
is ’gá mbí an
dubh solas;
feadhain chródha
na n-arm sgaiteach,
gharg leómhanta
lonnach.
6 Eachtrainn ag
teacht le [..........]
neach dhíobh cha
n-iarr[........]
[......................................]
[......................................].
7 Glac an ghaisge
as mó meadhar,
a clú i n-aisg ní
fhaghthar;
creach agus
gialla gan mheabhal
teacht le
fianaibh Labhair.
8 Sluaghadh is
gráinne gharbh ruaige
i ndiaidh dála an
[...............]
ag ól fíona i
ndún an [..........],
múr nach aoibhne
Teamhair.
9 Séamas mac Eoin
na lann dtana,
ceann na ndámh ’s
na n-ollamh;
eascaraid ré
ghliaidh ní anann:
casmhail é is Cú
Fodla.
10 Nuair
thillfeas sé ucht ar Ghallaibh,
tuar millte a
lucht [................],
tuir ghlacmhóir
bhriseas ar Dhanair,
casaidh, brisidh
[....................].
11 Iolar
móirmheanmnach a charad
i ngliaidh
greitheil curadh,
lámh as buaine,
don dáimh tarthach,
fear lán áigh is
urraim.
12 Lámh lé
ndeargthar gormlann tana,
gan forlann roimh
sgolaibh;
táinte i
n-órdhuais leó go caladh,
gur foghnamh dá
mholadh.
13 Tuirseach ’na
dheoidh a lucht cagaidh
[...................................................],
an tuir chatha as
bláthbhuan caidreabh,
flath lá d’uaill
is d’aigneadh.
14 Séamas forgla
bhaisgheal deagfhlath,
saidhbhreas
[...........................],
taobh anall ag
teacht go a fhionnbhrugh
creach na nGall
gur [....................].
15 Trom a thóir
ag teacht gach teannta,
creach air ní
dóigh iompúdh;
sróll ós
laochaibh dearg mar dhonnchrú:
fraoch is fearg
fán onchú.
16 Mac Eoin mhir
na slógh ’s na gconnlann,
gach ród díobhsan
lomlán;
níor léig Eoin do
shíoradh Dubhghall,
fear díola duan
dtromdhámh.
17 Aicme dhámh
nÉireann ’gá iomrádh,
mac Eoin
céibhfhionn glanluath;
a lámh mar
Naoise na n-iolbhuadh
ag dál craoiseach
gcraruadh.
18 Do fhuair
Séamas as díon daoine
saidhbhreas gaoil
gach cléire:
do dhíol ratha is
séad is maoine,
flath ar
séad na féile.
19 Síol na ríogh
gan [.........]
síorghaol dámh na
hÉireann,
mar mhac Colmán
dob fhearr buille,
déar lomlán don
fhéile.
20 Ór le
ollamhnaibh [............]
go bronnadh
dhóibh smaointeach;
Ua Dhuibhne an
laoch mór nach cáintear,
bran fuirne nach
sgaoilteach.
21 Snuadh an
t-subha ’na ghruaidh ghléghil,
sluagh fá chumha
an óigfhir;
laoch neartmhor
ghabh tír ar éigin,
síol Artúir mheic
[................].
22 Fear bhitheas
ré charaid páirteach,
’s ó mbí Danair
sgaoilteach;
ór gan chuibhrigh
do riar cháinteach,
Ua Duibhne fial
faoilteach.
23 Fhuair ón Rígh
do dhealbh gach dúile
geall ós rígh na
Féinne;
mac Eoin
chuir flaitheas fá h-umhla,
lán maitheasa is
céille.
24 Mac Eoin
beódha baisgheal buidhneach,
barr gaisgidh
gach feadhna;
tuir dhearg óir
’s a chiall go cuimhneach,
barr fial mór na
meadhra.
25 Baránta na
gcríoch do argain,
feardha fiadhaigh
feadhnach;
luan cneisgheal
ághmhor armach,
is treis gnáth a
theaghlach.
26 Na gcolg
bhfuar gan iocht dá námhaid,
tuar bliochta i
n-óirdhíol;
diombuan
eachtrainn ó n-a áirleach
’s ó threascairt
a [............].
27 Ceann na
n-ollamh ’s na mban leanmhnach,
an bhróin
mhairneach tholgach;
’s é mo rogha ó
dhreach meanmnach
each is bogha is
dorrlach.
28 Tréanlaoch
garg tagarthach nárach
ard aigeantach
uaibhreach,
do chuir gach
díobhadh fán ármhaigh,
dhá bhíodhbhaidh
ní suaineach.
29 Ua Cailéin do
thréig gach ainbhéas,
a chaithréim gan
bhruanchol;
coimhdheas ar
seirc is ar [...],
rogha mheic ríogh
fhuaras.
30 Mairghréad
bhéoldearg an fhial ionraic,
glainghéag na
gciabh gcoinnleach,
ucht nár
cáineadh, taobh tláith trombog,
troigh thana,
sáil choirrgheal.
31 Gealua gla
Shir Donnchaidh Forsair,
deighbhean
chonnail chneasbhog,
dreach mar ghréin
[.................],
déad geal is béal
[....................].
32 Aobh is umhla
dhá gnúis náirigh,
craobh chumhra na
h-uaille;
do thréig sí gach
ní fa táire:
béal bíthe gan
fhuaire.
33 Iarla díomsach
duasmhor ághmhor,
rí fial uasal
Gaodhal,
do chuir gach
coigcríoch fá rádhaibh,
’s ní choigleann
sé an saoghal.
34 Iarla garg
curanta cródha
ard urramach
bríoghmhor;
flath na síoth ’s
na gcaithréim gceólach,
Cailéin rí ós
ríoghaibh.
35
[...............] mo dhána
d’Iarla Gaodhal
duanach;
don rígh rug
geall gacha báire,
[.........................................] fhuaras.
36 M’anamán ar
th’iocht, a Choimdhe,
[..........................................]
[..........................................]
[..........................................].